Raphael Warjri, Rymphang:
Ki atiar jong ka synshar paidbah ki long kiba la thir sani lyngba ki kliar iktiar jong ka sorkar kmie kiba kynthup naduh ka Dorbar Thawaiñ Ri, ka Ïingbishar Kmie bad kiwei kiwei ki shlem thaw aiñ jong ka sorkar kmie. Manla ki aiñ ba thaw pat ki dei kiba la batai bniah da ki muktiar katkum ki kyndon aiñ ba la don lypa kiba la pynshong nongrim ha ka Riti Synshar-Ri India. Kumta ka rukom thawaiñ ka long kaba sansynrop bad kaba ym neh sah hajuh; ha kaba manla ka khep katkum ka jingdawa jong ka por la taisyrdep (amend) na ka bynta ban bit ban biang ka synshar bad ka bishar ha satlak ka Ri India. Kat kita ki jingpyrshang ban pynbiang na ka bynta ki paidbah paidsan ha ka imlang sahlang, hynrei dang don hi ki khep ba ka jabieng baproh jong ki muktiar bad nongsaidaiñ ka don la ka lynti ban batai katkum ka jingsngewthuh shimet da kaba sot artat na ki aiñ tynrai jong ka synshar khadar ha ka Ri India. Na kata ka daw ka long ka ba suhsat ban thew shilynti ia ka rukom batai aiñ namar ba katkum ka bor sngewthuh shimet jong ki muktiar ha la marwei ka long ka ba skhem bad shong nia katkum ki nongrim jong ki aiñ tynrai, hynrei ki kyndon kiba lah ban iapher ba batai uwei u muktiar na uwei pat.
Kumta ha ka kam jied-lamkhmat ki kyrtong ki donkam ban husiar thikna khnang ban ym kyrtoh lyndet ka rukom batai ia ki aiñ bapher bapher ha kaba mihkhmat ia ki paidbah ha ka imlang sahlang na ka bynta ban iasaid ha ka dorbar thawaiñ. Kumba ka long mynta ka paw ba ka synjor palat ka rukom tainia ha ïingdorbar thawaiñ na ka daw ba byllai na ki kyrtong ki ba jop ha ka jied-lamkhmat ki long kiba ym pat biang thikna ka jingnang jingstad bad ka pule dangle. La kumno kumno ha ki snem ba sdang naduh ba la ioh la ka jylla rilum ba laitluid, wat lada dang don kiba kham duna ha ka pule dangle, hynrei ki long ki rangbah ki ba shemphang bad proh jabieng ha baroh ki liang. Haba nujor bad ka juk mynta la shem ba la jyllei than ki kyrtong kiba ym tang ba duna ka kyrdan pule dangle, hynrei sa bad ka mutlop ka janor bad lymbiang ka tainia, haduh ba teng teng la isaitmet bad thamula hakhmat ka imlang sahlang. Nalor kata ha ka ba sdang ban ioh jylla rilum ba laitluid ki kyrtong ki long ki ba shitrhem naduh dohnud bad kiba shemphang ka jabieng ha kaba shakri paidbah bad ha ka ba pyndonkam ia ka iktiar synshar; hynrei mynta pat ka don ka marmon ba la jyllei than eh ki heh saipan bad ki riew bymman ki ba leh arsap da ka ba rieh tngen ha ka hamsaia ieit jaitbynriew.
Na kata ka daw ki paidbah ki la dei ban husiar bha ban ym kmen tohhoh ha ka pisa ba shi khyllipmat namar ka synshar paidbah kam dei shuh ka ba janai ban sei ia ki kyrtong kiba kynsai. Ka kam jied-lamkhmat (election) ka la byrsieh ha ka tngit jong ka tyngka bad ka la nang jyrsieh ha ka ba kyntur ki heh saipan bad ka dang hiardor shuh shuh ha kaba mih sa ki kyrtong ba luiñ jabieng bad teng teng kum kiba king janor. Kumta kiba bun na ki nongmihkhmat ha dorbar thawaiñ ki long kiba teh thylliej lane kiba shleiñ ka ktien ka ba pohdor, tang khyn-diat khynsoit ki ba proh jabieng bad phngaiñ janor ban kren da ki kyntien kiba kordor bad kiba khia thew. Namarkata ki paidbah ki la dei ban long kiba kham shemphang ban pyrkhat namar ba ki kyrtong ruh ki mih hi na ka lympung paidbah, ym dei kiba mih phylla na kano kano ka shlem. Lada ki paidbah ki khñium ia ki kyrtong ki dei ban kdew kti sha lade namar ba dei ma ki ki ba jied na kata ka lympung paidbah jong ka synshar paidbah.
Haba shim kyllum ia ki kyrtong kiba iakhun ha kane ka jied-lamkhmat mynta ka kynti lah ban pynshongdor katkum ki dak ki shin ki ba don jingkyrmen na ka bynta ka roi ka par jong ka jylla bad na ka bynta ban kyntiew ia ka kamai kajih bad ka jingnang jingstad jong ki paidbah salonsar. Kumba la lum jingkheiñ naduh na ki shlem jong ki riew shemphang la ha ki salonsari ne ha ki skulbah ne ki shlem trei sorkar kaba kynthup ia ki nonghikai, ki kynrem lyndan ha ka kam shakri sorkar, ha ki kam khaii pateng haduh na ki thab ki dab, ki luk ki lak, ki rangli juki ha ki lynti syngkien, ha iew ha hat, ha shnong ha thaw la shem ba ka sur paidbah hi ka peit lynti sha ki kyrtong ki ba shitrhem ban shakri paidbah, kiba shida ka dohnud, kiba biang ka kyrdan pule dangle bad kiba shlur ban tur shaphrang na ka bynta ki jingdawa jong ka imlang sahlang. Lada pynshong nongrim na kaei kaba la kdew, ym lah ban len ba ka seng saiñ pyrthei VPP ka ieng rasong ha kliar duh, namar ba ki kyrtong ki long kiba don jingkyrmen, kiba lah ban shaniah, kiba shitrhem, kiba shida, ki ba nang ba stad bad kiba shlur ban tur shaphrang.Ki seng riewlum naduh ka UDP, HSPDP, PDF ne KHNAM ka ba suba ba lah sarang, baroh lang ki lah ban don katto katne ki kyrtong ki ba shitrhem, kiba shlur, kiba nang ba stad, kiba shemphang, kiba shida te ñiar; hynrei haba shim kyllum na ka sur paidbah la shem ba ki long kiba ym don jingkyrmen bad kiba ym lah ban shaniah.
