Sa ha Assembly, kam ka sorkar Assam ïa ka Mukroh

Ka Ïingdorbar Thawaiñ ka Assam ka dang ïakynduh mynta na ka bynta ka Dorbar Mang Tyngka jong ka.

Mynta ka kynti, ka sorkar u Himanta Biswa Sarma ka la kam syndon hapoh ka Ïingdorbar Thawaiñ ba ka shnong Mukroh kaba don ha West Jaiñtia Hills, ka dang hap hapoh u pud u sam jong ka West Karbi Anglong ha Assam. Kane ka pyni biang sa shisien ïa ka jingleh donbor jong ka Assam ban kam ïa ka jaka jong ka Meghalaya watla ka Mukroh kam dei satia ka shnong lane ka jaka kaba don hapdeng ka jingïakajia pud hapdeng kine ki artylli ki jylla ba marjan. Kane ka jingkam ka la paw ha ka jubab da ka jingthoh ba la ai da u Myntri Rangbah ka Assam halor ka jingkylli ba la buh da u MLA ka BJP, u Bidya Sing Engleng, bad la kren shai ba ka Mukroh ka don hapoh u pud u sam jong ka West Karbi Anglong. Ka Ïingdorbar Thawaiñ ka Assam ka dang ïakynduh mynta na ka bynta ka Dorbar Mang Tyngka jong ka.

Ha ka 22 tarik Naiwieng, 2022, ka jylla Meghalaya ka la kyndit thret namarba hynriew ngut ki briew, kiba kynthup ïa san ngut ki rangbah Khasi Pnar na Mukroh bad uwei u nongtrei Forest Guard ka Assam, ki la khlad hadien ba la mih ka jingsiat na ki bor pulit bad Forest ka Sorkar Assam ha Mukroh. Ha kajuh ka por, ha ka jubab ba la ai da u Himanta sha u Engleng, la ong ba katkum ka jingai jingtip jong u SP ka West Karbi Anglong, katei ka jingjia ha ka 22 tarik Naiwieng, 2022 kam don jingïadei eiei bad ka jingïakajia pud hapdeng ka Meghalaya bad Assam, hynrei ka dei namar ka jingïoh bat ïa kawei ka trok kit dieng be-aiñ. Halor ka jingkylli u MLA ka BJP, la ka Assam ka la dep ai jubab ne em sha ka sorkar Meghalaya kaba kam ba ka Mukroh ka dang hap hapoh u pud u sam jong ka Meghalaya, u Himanta u la ong ba ïa kane ka mat la peit bniah ha ki kyrdan bapher bapher jong ka sorkar. Nalorkata, u Himanta u la pyntip ba ki don kumba hynñiew tylli ki jingjia kiba ïadei bad ka jingïakajia pud hapdeng ka Assam bad Meghalaya kiba la jia ha West Karbi Anglong District naduh u snem 2021.

Watla ka la jan dap saw bnai eiei naduh katei ka jingjia, hynrei kiba bun ba lang kim pat klet satia ïa kaei kaba la jia ha Mukroh kaba dang pynpar ñiangkhriat haduh mynta mynne. Ka jingkam jong ka sorkar Assam ïa ka Mukroh ha kane ka kynti ka la nang khlaiñ, namar ka la ai syndon da ka jingthoh hapoh ka Ïingdorbar Thawaiñ. Kumno ka sorkar Assam kan leit kam ïa kane ka jaka ka bym don kano-kano ka jingïakajia pud? Ka Mukroh kam hap satia ha ki 12 tylli ki jaka kiba don ïa ka jingïakajia pud bad ïa kiba la ithuh da ka sorkar Assam bad Meghalaya. Ka jingleh jong ka sorkar Assam ka long kaba ma shibun namar ka pyni ïa ka jingleh donbor jong ka halor ka khyndew ka shyiap kaba don hapoh u pud u sam jong kiwei pat ki jylla. Ngi lah ban kdew ba kata ka jingpynbeit ïa ki hynriew na ki 12 tylli ki jaka ba don jingïakajia la dep ban pynkut ha u snem ba la lah, ha kaba la soi ruh ïa ka soskular lane ka Memorandum of Understanding (MoU) ha New Delhi. Watla ki la don bun kiba pyrshah ïa kane ka MoU, hynrei kine ki ar tylli ki sorkar ki la dep ruh ban sdang ïa ki jingïakren ha ka wat ba-ar ban pynbeit sa ïa u pud u sam ha ki hynriew tylli ki jaka kiba dang sah.

Ngim tip sa kiei pat ki jaka ba ka sorkar Assam kan kam watla ki dei ki jaka bym don ka jingïakajia. Ka sorkar Meghalaya ka dei ban peitngor bha ïa ki jingleh jong ka Assam ïoh ba ka pynmih jingkulmar ha ki shnong ba marjan bad u pud u sam bad hadien kata, kan sa shu kam ei ba ka dei ka jaka jong ka kumba long ha Mukroh. Ka sorkar Meghalaya kam dei ban shu sngap halor kane. Ha ka Dorbar Mang Tyngka ka banyngkong jong ka Ïingdorbar Thawaiñ bathymmai, ka sorkar MDA 2.0 ka dei ban ïeng rangbah bad thalaiñ ïa ka sorkar Assam bad ka dei ban sei ïa ki kot ki sla ban pynshisha ba ka Mukroh ka dei ka jaka kaba don hapoh u pud u sam jong ka West Jaiñtia Hills bad ym jong ka West Karbi Anglong. Ym dei ban shu pynshai tang shabar jong ka Ïingdorbar Thawaiñ, hynrei dei ban kren beit hapoh ka Dorbar ki MLA khnang ba ka jingkren kan long kaba skhem bad kaba don nongrim.

Ha kajuh ka por, ka sorkar MDA 2.0 kam dei ban ailad than ïa ka Assam ha ka jingpynbeit ïa u pud u sam ha ki hynriew tylli ki jaka kiba dang sah. Ka dei ban leit beit katkum ki kot ki sla, ka jinglong jingman jong ki jaka, ka jingdon ki nongshong shnong bad kumta ter-ter ban kam trai ïa kito ki jaka. Ban shu aili than ïa ka Assam kan ïalam sha ka jingnang duh ïa ki jaka ki puta kiba dei jong ka Jylla bad kan pynshlur ïa ka, ba kan nang wan tur shuh shuh sa sha ki jaka ki bym don satia kano-kano ka jingïakynad. Ka jingjia ha Mukroh ka dei ban long kum ka jingsneng na ka bynta ka sorkar bad ïa ki paidbah. La biang katto ka jingshah ïuh ha ka Assam, bad ka la dei ka por ban pyni ba kam lah satia ban shu leh katba ka mon ïa ka khyndew ka shyiap ka jong kiwei.