Ha kine ki sngi, ngi la ïohi ba ka la don biang ka kynrum kynram ha khappud jong ka Meghalaya-Assam bad khamtam haba ka sorkar Assam ka la kam syndon ha Ïingdorbar Thawaiñ ba ka Mukroh kaba hap ha West Jaiñtia Hills ka dang dei shi bynta jong ka West Karbi Anglong district. Hadien kane, la mih ki jingkhñium pyrshah ïa ka sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) 2.0 ba ka long kaba tlot lane ba ka ailad ïa ka Assam ban leh da ka bor bad kumta ter-ter. Hynrei ynda la pyrkhat janai, ym sngewdei shuh ban ïa khñium bad dei ban ailad shwa ïa kane ka sorkar ba kan trei. Ngi ong kumta namar ki paidbah kiba kham bun ki la jied ïa kane ka sorkar synrop MDA. Lada ka NPP ka khlem ïoh thaw sorkar tang marwei ruh, hynrei ki paidbah ki la pynjop biang ïa kito ki seng kiba la don lang ha ka sorkar MDA 1.0 bad namarkata, sa mih ka MDA 2.0. Kumno ngin khñium shuh mynta khamtam kito kiba la don bynta ban jied ïa kane ka sorkar?
Ki paidbah, ha ka jingshisha, ki dei ban ailad kylluid mynsiem ïa ka sorkar MDA 2.0 ba kan trei bad ban pyni da ki kam kumba ka la kular naduh ka sngi ba ka la shimti biang ïa u lakam jong ka jingsynshar. Tang shi bnai pat don ba thaw sorkar yn ïa khñium noh? Kumno la da ïa klet ïa ka jingshongshit ha ka por ilekshon? Kano kano ka sorkar ka donkam la kumno-kumno shi snem ban pyni kam. Kane kaba mynta lei ka dang dep dap tang phra sngi. Ngi ïohi ba u Myntri Rangbah u la her sha Delhi ban ïakynduh ïa ki heh ka Sorkar Pdeng ban ai khublei da ka jingkhmih lynti ba ka sorkar BJP kan ai jingkyrshan kaba kham bha ban pyntrei ïa ki kam ki jam kiba bun. Ka Sorkar Pdeng kam lah ban kyntait ban ai jingïarap ïa ka sorkar Meghalaya namar ha ka synshar ka khadar, ki don da ki kyndon bad ki aiñ kiba teh ïa ka Sorkar Pdeng bad kam lah ban shu peit tang da ki khmat haba ki jylla ki dei hok ban ïoh jingïarap. Hynrei nalor kaei kaba dei hok ban ïoh na ka Sorkar Pdeng, ngin sa ïa peit kaei pat kan leh na ka bynta ban kyntiew shaphrang ïa ka Meghalaya.
Ka synshar ka khadar kam don jingkut, ka don tang ka jingbteng. Ka shu pher tang ka kyrteng lane ki nongïalam lane ki babu. Kane ka sorkar MDA 2.0 kan shim ïa kaei kaba ka la leh ha ki san snem ba la dep bad kan pyndep ïa ki jingkular kiba dang sah. Nalorkata, kan hap ruh ban pyntreikam ïa ki jingkular ki bathymmai ba ka la khlei ha ka por ilekshon. Ngim tip aïu kan jia ïa ki jingkular jong kiwei pat ki seng saiñpyrthei kiba don lang ha ka sorkar synrop namar kaba heh paid duh ka dei ka NPP. Ngim tharai ba kine ki seng kiba rit kin lah ban rah than ïa ka sur ka jong ki ha ki jingïalang jong ka Kynhun Myntri (Cabinet) ban pynsngew ïa ka jingdonkam ban pyntreikam lang ïa ki jingkular kiba ki la ai sha ki paidbah ha ka por ilekshon. Kane ka dei ka jingeh ha ka sorkar synrop khamtam lada kata ka sorkar ne kynhun kam don ïa ka ‘Common Minimum Programme’ (CMP) ka ban thoh lut ïa kiei kiba ka sorkar kan leh naduh ba sdang da kaba shim lang ïa ki jingkular bakongsan jong baroh ki seng kiba synrop lang.
Ha ka sorkar MDA 1.0, imat kata ka CMP ka khlem don lane da ka la don makna ruh, ym shym la pyntreikam. Namarkata, ngi sa ïohi ïa ki kynrum kynram kiba mih ha kato ka sorkar ha kaba wat lada ki la ïatreilang baroh san snem, hynrei na ka por sha ka por, ka la mih ka jingïakynthoh markylliang khamtam na ka liang ka BJP bad UDP pyrshah ïa ka NPP. Ban lait na kiba kum kine bad ban ïoh ïa ka synshar kaba beit, donkam ban wanrah ïa ka CMP. Baroh ki seng saiñpyrthei kiba kyrshan ïa ka NPP ki dei ban dawa beit ïa kane. Khlem kane, kumno ka sorkar synrop kan treikam? Ynda jia eiei lashai, sa shu kut tang ha ki jingkynnoh bad jingkawang ktieh bad kawang ktien iwei ïa iwei pat. Myntoi aïu kaba kum kata ka jingsynshar? Ka ilekshon ka la kut. Ki jingkawang ktieh para seng saiñpyrthei kiba don lang ha ka sorkar ruh, ki dei ban kut noh. Hynrei kim dei pat ban sngap haba don ka jingleh bakla na kano-kano ka liang khnang ba ka jingsynshar kan ym dkoh.
Haba don kano-kano ka jingbym biang ha ka synshar, ki paidbah kim dei than ban kynnoh ïa ka sorkar, hynrei ban kdew kti shwa ïalade namar khlem ki paidbah yn ym don sorkar. Ka rukom jied lyngkhot lyngkhai ïa ki nongthawaiñ ka pynbor ïa ki seng bad ki MLA ban ïa wad jaka hangno kaba kham biang bad hangno kaba kham skhem. Ngim dei ban shu kynnoh tang ïa ki MLA. Ngi donkam ïa ka sorkar kaba skhem bad kaba khlaiñ. Lehse, kiba bun na ki MLA ki pyrkhat ba kan bha ba kin don lang sha ka liang ka BJP khnang ba ka Sorkar Pdeng kan noh jingïarap kham bun. Ngim tip la kata ka jingnoh jingïarap kan bun ne kan sah kumjuh lane kan hiar tangba ka long ka jingshisha ba kiba bun ki pyrkhat ba lada don kajuh ka seng kaba synshar ha Delhi bad ha Shillong, kan kham aram shibun ban leit pan jingïarap. Namarkata, ngin sa ïa peit kaei ka ban nang jia nangne shakhmat. Ïa mynta, to ïa tyngkan shwa na ka jingkynnoh sorkar namar dang tang khyndiat taïew, ki paidbah kiba bun ki la dep jied ïa ka sorkar kaba ma ki hi ki kwah.
