Shillong, Lber 20:
Kum shi bynta ka jingrakhe ïa ka lyngkhuh snem kaba 45 jong ka Khasi Student’s Union (KSU), ka seng ha ka Lah Sngi U Blei ka la pyllait paidbah ïa ka phlim lane ka ‘Documentary’ jong ka seng kaba la pynjanai lyngba ki jingwad jingtip halor ki jingjia bapher-bapher ha ka jingïaid lynti bad ka jingïaleh kaba khlem shongthait naduh ka 20 tarik u Lber, 1978.
Ïa katei ka ‘Documentary’ la pyllait paidbah da ki ar ngut ki nongïalam barim ka seng – Bah Geoffrey Basan uba dei u General Secretary nongseng ka KSU bad u Bah Michael N. Syiem, President ka KSU ha u snem 1979 ha ka jingïalang kaba la long ha U Soso Tham Auditorium, Shillong.
Ha katei ka sngi la wan ban ïadon ryngkat lang da ki nongïalam barim jong ka seng, ki nongmihkhmat kiba la shah khot sngewbha bad ki dkhot ka seng kiba la wan na kylleng sawdong ka Jylla.
Haba ai jingkren ha katei ka sngi, u samla Lambokstarwell Marngar uba dei u President ka KSU Sengkmie, u la ong ba ka seng ka la shim por naduh u snem 2018 haduh mynta ban pynbit pynbiang bad pynwandur ïa katei ka ‘Documentary’.
“Ka KSU ka la mih madan ryngkat ki ummat, jingjaw snam bad ka jingduhnoh ïa ki nongïalam barim ha ki jingïaleh bapher-bapher,” la ong u samla Lambokstar.
U la ong ba kum ka jaitbynriew khamtam ïa ki khun samla jong kane ka pateng kaba mynta, ka dang donkam ïa shibun ki samla kiba skhem ka nongrim, kiba ïohi jngai bad khamtam kiba don ïa ka mynsiem ka jingkitkhlieh kumno ban trei na ka bynta ka jaitbynriew bad kumno ban pynwandur ïa ka.
“Ka jingtyrha kaba bun, ngi hap ban kit ïa ka lyngkor jong ngi, ki jingeh kiba bun ngi hap ban ïakren na ka por sha ka por hynrei kaei kaba nga kwah ban kren khamtam ïa ki khun samla ka long kumno ban pynwandur ïa ka ri bad ïa ka jaidbynriew baroh kawei. Nga sngew ban ong, wat ai ba kata ka mynsiem ïaleh, ka mynsiem len lade bad ka mynsiem kheiñ duh kan lip noh na ngi iwei-pa-iwei,” la u samla Lambokstar.
U la ong ruh ba ka seng ka kren shai ba lada ka Sorkar India ka thmu ban tih ïa u mar poh khyndew (Uranium), ka seng kan ym ai lad da lei-lei ruh, hynrei ka dei ban khlong shwa ïa u klongsnam jong ki paid ka jaidbynriew.
Na ka liang u Bah Michael u la ong ba ka la dei ka por ban kham pynkhlaiñ shuh-shuh ïa ka tyrpeng jong u shynrang ha ki bynta kiba bun.
Hashuwa ba ka seng kan leit sha U Soso Tham, ka la pynlong ïa ka jingïalum lang hakhmat u Mot ba la pynïeng da ka seng ha Lachumiere, Shillong.
U samla Lambokstar u la ai burom ruh ïa ki nongseng, kiba la kynduh ïa shibun ki jingeh, ha ka jingshakri ka jong ki ïa ka jaidbynriew.
Shuh shuh, ka seng ka la pynpaw ruh ïa ka jingsngewnguh ïa ki para doh para snam kiba la kyrshan bad kiba long u budlum jong ka seng.