Ka TB ka dei ka jingpang ba tip kum ka nongpynïap ba jar-jar: Dr. Khyriem

Jowai, Lber 24:

Ka District Tuberculosis Officer, West Jaiñtia Hills lyngba ka National Tuberculosis Elimination Programme ka la rakhe ïa ka ‘World Tuberculosis Day’ halor ka phang “Yes we can End TB” lane “hooid ngi lah ban pynduh ïa ka jingpang TB”. 

Ïa ka jingïalang la pynlong ha Khimusniang Indoor Hall Sports Hall, Jowai ha ka jingdonlang ka kongsan, ka Kong H.M.L. Kynta, MCS, Additional Deputy Commissioner ka West Jaiñtia District, ki khynnah skul bad ki nonghikai na ki skul bapher-bapher ka distrik ha ka jingïalang kaba la pynïaid da u Pynkhreh Susngi DPC-NTER. 

Ka Dr. I. Khyriem Senior Medical & Health Officer, DTC, Jowai haba kren ha kane ka sngi, ka la ong ka jingpang TB ka dei ka jingpang kaba tip kum ka ‘Silent Killer’ ne ka nongpynïap ba jar-jar bad ka dei kawei na ki jait jingpang kaba ma lada ki paidbah kim sumar bad phikir ha ka por kaba biang bad ka lah ruh ban lam sha ka jingïap.

Ka la ïathuh ba ha ka pyrthei baroh kawei, ka jingïap jong ki briew na ka jingpang TB ha ka shisngi ka kiew sha ka 4400 ngut bad kiba ngat ïa ka jingpang TB ha ka shisngi ka kot sha ka 30 hajar ngut. 

Ka la ong, ka Sorkar India lyngba u Myntri Rangbahduh ka ri, u Narendra Modi ka la sdang ïa ka prokram kaba la tip kum ka ‘National TB Elimination Programme’ halor ka thong ban rat dyngkhong ïa kane jingpang la kumno-kumno hapoh u snem 2025.

Ka Dr. Khyriem ka la pyntip ruh ba ka Sorkar Pdeng ka pynshlur ïa ki ’riew shimet, ki kompeni, ki nongmihkhmat paidbah, ki balang bad ki niam, ki sengbhalang ne seng trei mon sngewbha ba kin wan shakhamat ban ting ïa ki nongpang TB ha kaba kin ïarap ïa kine ki nongpang ba ki ting ban ai da ki jingbam tei met tad haduh ba kin da koit pura na kane ka jingpang. 

Ka Dr. EBV. Laloo District Tuberculosis Officer, Jaiñtia Hills ka la ong ba kane ka jingpang ka dei kaba la don bun snem, hynrei na ka liang ka tnad ka koit ka khiah bad ka kynhun ki doktor haduh kine ki sngi ki dang ïakhun pyrshah ïa kane ka jait jingpang ban pynduhjait ïa ka. 

Ka Dr. Laloo ka ai ruh ka khubor kaba shai ba ka jingpang TB ka dei ka jingpang kaba lah ban pynkoit bad ka la ban jur ruh ïa kito kiba ïoh ïa kane ka jingpang ban tista ïa ka jingdih ïa ki dawai kumba la bthah da ki doktor khnang ban lah ban teh lakam ïa ka jingphriang jong ka. 

Ha kajuh ka por, ka la pynshlur ïa ki khynnah skul bad ki nonghikai bad kin pynshai sha ki bahaïing hasem bad sha ka imlang ka sahlang khnang ba kin dup ïoh jingtip kumno ban ïada ïalade na ka jingpang TB.

Ka Kong HML Kynta ha ka jingkren ka la ban jur ïa ka jingdonkam ban ïatreilang khnang ba ka jingthmu ban rat dyngkhong ïa ka jingpang TB napoh ka Jylla Meghalaya bad ha ka ri hapoh u snem 2025 kan long kaba jop. 

Ha kane ka sngi la ïoh ruh ïa ka jingkren na ki arngut kiba la koit na ka jingpang TB ha kaba ki ïathuh ïa kaei kaba ki ïakynduh ha ryngkat ka jingkyntu kynpham ïa kiba ïoh ïa kane ka jingpang ban kohnguh ïa ka jingbthah ki doktor khnang ba kin ïoh ïaka jingkoit na kane ka jingpang.

Ha kane ka sngi la sam khusnam ruh sha ki khynnah skul kiba la shim bynta ha ki jingïakob thoh ‘placard’, ‘drawing’, ‘sport’ ba la shim bynta da ki khynnah skul bad kum ka jingai mynsiem la sam khusnam ruh sha ki nongtrei ‘Asha’ bad nongtrei ka tnad ka koit ka khiah kiba la trei shitom ban ïakhun ïa ka jingpang TB.

Hashwa kane ka la don ka jingïaid ‘rally’ ki khynnah skul kaba sdang na madan Daimasi, Ladthadlaboh haduh Indoor Sports Hall, Khimusniang.