Sumar Sing Sawian
Te, to ngin nang ia pur sha kiwei kiwei pat ki kyntien, da ka jingthmu ban pynroi ia la ka ktien la jong. Ki ju ia phawar khamtam ia ka kyntien La jong. “La jong te la i jong, sohkhruh shkhram tyrdum tyrdam, La iong te la i jong.”
Namar kata haba ngi don ia kiei kiei kiba long ki La jong, ngim ju dei ban pyrthuh bud matlah, ia kaba ha ka kyntien Phareng ki ong INFLUENCE. Kaba mut ha kyntien Khasi – SHAH IALAM. Ngi don shimet shimet halade, ia ka rukom pyrkhat pyrdaiñ kaba lait-luid, ha la ka mon bad jingsngewthuh La jong. Namar kata ngim dei ban shah ialam ha ki jingmut jingpyrkhat jong kiwei pat. Ka lah ban long bad ka lah ban poi sha ka SHAH IALAM BAKLA. Namarkata ka daw, ngi dei barabor ban long kiba husiar ban ri ia la ka La jong ha kiei kiei baroh.
Sa kawei ka kyntien, kaba ngi ju iohsngew mynta, khamtam ha ki kam pynroi pynsan, ba donkam ban don kata ka INFRASTRUCTURE. Ha ka kyntien Khasi, kane ka kyntien ka mut ka NONGRIM. Naduh ka nongrim jong ka ïing ka sem, ka nongrim jong ka jingngeit, ka nongrim jong ka synshar ka khadar, ka nongrim ha la ki riti ki dustur, ka Lariti. Ngim dei namar kata ban shu shah INJECT kaba ong ha ka kyntien Phareng, ia kaba ha ka kyntien Khasi ngi ong KSAM.
Ka don sa kawei ka kyntien Phareng kaba ong INSTINCT kaba mut ha ka kyntien Khasi ka SAP DATIP. Kane ka long ka sap ban tip bad sngewthuh mar mar, ia kaba donkam ha kano ma kano ka por.
Sa kawei ka kyntien Phareng ka dei ka INVALID, kata ka bym lar kam shuh ne kino kino ki briew kiba duna ha ka met ka phad ne ka pyrkhat pyrdaiñ, ia kaba ha kyntien Khasi, ngi lah ban ong KHREW.
Mynta ngin ia poi pat sha u dak thoh J. ka kyntien ha ka Phareng ki ong JUMP. Hynrei ia kane ka kyntien Phareng la pyndonkam bakla shibun ha ki jingiakren shane shatai kaba man la ka sngi. Ha ka jaka ban ong ba u khynnah u RYNGKOH nalor kynroh.Ngi mlien mynta ban ong ba u Jump, ka bym iahap satia. Ha ka kyntien Khasi ki don shuh shuh sa kiwei pat ki kyntien kum
KA KYNTHER KA KYNTHAR. Nangta shuh shuh ka RYNSIED, ia kaba u khia u Rynsied ban ioh kem ia ka blang. Ngi don ruh ia ka kyntien RYNG-KANG, ia kaba u kulai u Rynkang nalor dieng kper. Ka kyntien Khasi ka don ruh ki kyntien, kum ha ki jing-ialehkai SOHTYNGKOH.Baroh kine ki kyntien Khasi kiba long bad kham kit jingmut ban ia ka kyntien Phareng Jump.
Ha ka kyntien Phareng ki ong KITE FLYING, kaba mut ka jingpynher kot kudi. Hynrei ha kajuh ka por ka mut ruh ban phriang ia ki jingmut jingpyrkhat, kaba long ka kyntien pharshi. Ha ka jingmut kyntien Khasi pat ia kane ka jingmut pharshi Kite Flying, ki ong ka PHRIANG JARUT.
Haba iadoh ar ngut ki briew iwei ia iwei, ha ka kyntien Phareng ki ong KISS, kata kaba mut IADOH. Hynrei ka don sa kawei ka kyntien Khasi kaba ki ong IAMOI. Kito ki ar ngut te ki iadoh ki iamoi.
Kawei ka kyntien Phareng kaba la pyndonkam mynta kum ka kyntien man la ka sngi ka dei LINE. Hynrei ka kyntien Khasi ka dei ANG, kaba pyndonkam khamtam ha ki thaiñ Ri Bhoi bad Ri Pnar. Dei ban ia ong namar kata, to ia ieng ha u ANG.