Duna bad bording bad umdih – Kordit ki paidbah

Jan man la u snem ka long kumne shi kumne khlem lah shuh ban lait.

Ka jylla Meghalaya ka dang mad ïa ka jingkyrduh bording kaba shyrkhei ha kaba ka Meghalaya Energy Corporation Limited (MeECL) ka la hap ban pynshong dum ïa ki paidbah da ki kynta man la ka sngi. Ha kajuh ka por, ka don ruh sa ka jingkyrduh umbam umdih. Ka long ka jingshisha ba ha kane ka jylla, namar bym don pat da kiwei ki lad ban pynmih bording, donkam ïa ka um slap ban kham lah ban pynheh ïa ka jingpynmih bording, bad ha kajuh ka por, donkam bording ban pyntuid ïa ka umbam umdih sha ki ïing ki sem jong ki nongshong shnong. Ka ding bad ka um ki don ka jingïadei kaba ïajan haduh katta bad lada duna kawei, baroh ar ki dkoh lang. Hynrei kane kam dei ka sien nyngkong ne khatduh ba kum ki paidbah ngi mad ïa kiba kum kine ki jingkordit. Jan man la u snem ka long kumne shi kumne khlem lah shuh ban lait.

Baroh ngi tip ba lada kam don sa ka sorkar jylla ban bah khlieh, ka MeECL ka la dei ban khang khyrdep naduh mynno. Na ka por sha ka por, ka sorkar ka hap ban bah khlieh lem ïa ka ram ba shim da ka MeECL bad ban siew ïa ka bai shim bording na kiwei pat ki tyllong kiba don ha ka Ri. Ka MeECL ka long kawei na kita ki tnat kiba bam hati bad kit kulai, bad kaba la da kjit shisha ïa ka spah ka phew jong ka jylla. Na kawei ka sorkar sha kawei pat, ngi ïohsngew ïa kata ka jingdonkam ban pynthymmai ïa ka MeECL bad ban pynlong ïa ka kum ka tnat kaba lah ban kyrshan dalade ïalade. Hynrei ki snem bad ki por ki la ïaid, bad ka MeECL ka dang neh kumjuh. Ram shi ram na ka por sha ka por haduh ba la itriem sa ban sngap.

Kawei ka jingduna jong ka MeECL ka dei halor ka rukom lum ïa ka pisa na ki nongshong shnong halor ka jingpyndonkam bording. Ki ‘bill’ kim ju poi biang por sha ki nongshong shnong ha nongkyndong watla kiba bun na ki paidbah ki sah ha ki nongkyndong. Don ki ‘bill’ kiba shu sahkut ha ki dukan sha bad ym ju don ba pynpoi thikna sha ki nongpyndonkam bording. Ynda la lang kita ki ‘bill’, ka jingsiew ka long da ki phew hajar tyngka, bad kumno ngin khmih lynti ïa ki paidbah ba kin siew shisien siew ïa kata ka pisa kaba sah? Ha kine ki khyndiat snem ba la lah, ngi la ïohi ba ka MeECL ka la sdang ïa kawei ka skhim bakyrpang na ka bynta ki nongthang bording ki bym lah ban siew lut ïa ka pisa. Kane ka skhim ka la ïaid katto katne por, bad ngim don ka jingtip ba thikna haduh katno ka la treikam.

Lada lah ban pynpoi thikna ïa ki ‘bill’ man la u bnai bad ha man la kawei pa kawei ka thliew ïing bad ha kajuh ka por ban pynsuk ïa ki paidbah ban leit siew ïa ka pisa khlem da donkam ban shong kali jngai, ngi tharai ka MeECL kan jin da la ïoh ïa ka jingkyrkhu bad jingïarap. Buh ïa ki nongsam ‘bill’ bad ki nongpeit ïa ki ‘meter’ kiba thikna bad ailad ïa ki paidbah ba kin siew ïa ka pisa hapoh shnong hi. Kan long ka jingïarap na ka bynta ka MeECL bad ïa ki paidbah ha kajuh ka por lada don ka jingleh thikna halor kane ka bynta. Lada lah ban pynthikna ba ka pisa kan poi la kumno-kumno 90 na ka 100 sha ka MeECL, kan long ka jingïarap. Hynrei kumba ka long mynta, ka jinglum pisa kaba dei hok jong ka MeECL kam biang bad nalorkata hap lapmiet sa ka shim ram halor ka ram, khlem pep kan pyndkoh lut ïa kane ka tnat ka bakongsan haduh katta-katta.

Ha kaba ïadei bad ka umbam umdih, ka sorkar ka la pyntreikam shaid-shaid ïa ka skhim JJM ha ki shnong ki thaw haduh ba ka tnat Jal Shakti jong ka Sorkar Pdeng dang shen ka la ai pisa shuh sa kumba T. 299 klur sha ka Meghalaya. Ka pisa ka ikop ba ka bun, hynrei ka sorkar ka dei ruh ban pynjanai ïa ka rukom sam um na Mawphlang. Ki nongshong shnong ka Shillong bad kiba shong ha khap sor ki ud ki nam namar ka jingbym biang ka umbam umdih ha kine ki sngi. Ka tnat PHE ka la pynbna ha kine ki khyndiat sngi ba ka jingsam um kan shah ktah namar ka jinghap ban leh bha ïa ki sainar ilektrik da kawei pat ka tnat. Imat kane ka kam ka la dep katkum ka jingbuh por jong ka PHE tangba ki paidbah ki dang ïa mad jingeh. Ngim lah ban khmih lynti ba ki paidbah kin shu thied um na ki briew shimet man la ka sngi namar ka long kaba rem dor. Namarkata, ka PHE ka dei ban pynjanai ïa ka jingsam umbam umdih na Mawphlang bad ban pynduna ïa ki jingeh jong ki nongshong shnong.