Ka jingkylla ha ka suiñ bneng kaba wanrah ïa ka kordit

Ki jaka ki bym ju mad mynno-mynno ïa ka jingshlei um, mynta ki la ngat ha ka apot.

Ha kine ki sngi, ngi la mad ïa ka jingshit kyrang bad ka jingtyrkhong kaba la pynkordit ïa u khun bynriew. Ha kylleng ka Ri, ka jingshit ka la sar naphang haduh ba ki la don ki jylla kiba la hap ban phah khang noh shwa ïa ki shlem ai jingpule. Ngi lah ban ong ba ka jingkiew ha ka jingshit na u snem sha u snem ka dei namar ka jingkylla ka suiñ bneng lane ka ‘climate change’. Ym don shuh kawei ruh ka Ri kaba lait na ka jingshah ktah ha kane ka jingkylla kaba ishyrkhei. Naduh ka jingrang tyrkhong haduh ka jingshlei um, ngi la ïohi kumno ka jingleh bym suidñiew u khun bynriew ïa ka mariang ka la kyrtoh kylla. Ki jaka ki bym ju mad mynno-mynno ïa ka jingshlei um, mynta ki la ngat ha ka apot. Ki jaka ki bym ju tyrkhong, ki la kyrduh um. Ki jaka kiba ju long kiba pyngngad naduh mynnor, mynta ki la mad ïa ka jingshit kyrang.

Ym tang katta, wat ki nongrep ki shah ktah jur na kane ka jingkylla bad namarkata ka jingpynmih ïa ka bam ka sa ruh ka shah ktah lang. Kane ka long kaba ma shikatdei. Lada wan ka jingkyrduh bam bad ka um, ngim tip kaei ka ban jia. Ki don ki riewshemphang kiba la batai kham mynshwa ba ka Thma Bah III kan mih namar ka jingïaknieh ïa ka umbam umdih hapdeng ki pyrthei bapher-bapher. Kane ka lah ban long shisha namar kumba ka long mynta, ngi ïohi ïa ka jingrang tyrkhong ha kylleng. Khlem ka um bad ka bam, ym don jaka ïa u khun bynriew ha kane ka sla pyrthei. U briew u lah ban don ka pisa kaba byllai, hynrei un leh aïu ïa ka spah ka phew lada ym lah ban thied shuh ïa ka um bad ka bam? Na ka por sha ka por, ki Ri ka pyrthei ki ju ïakynduh ban ïakren halor kumno ban pynduna ïa kane ka jingshah ktah na ka jingkylla ka suiñ bneng. Ki ju don ki rai kiba ki ïa shim. Hynrei haba ngi peit sani bha, kam don kano-kano ka jingpyntreikam kaba tyngeh ïa kita ki rai.

Ngim lah ban len ba ka jingshit ha Meghalaya ruh ka la nang kiew. Mynshwa, ki briew na ri thor ki ju smat ban wan her sha kane ka jylla ban lait na ka jingshit kyrang ha ka por lyiur. Hynrei mynta, wat lada kam pat da shit than kumba long sha ri thor, ngi ïohi ba kam long shuh kumba 30 snem mynshwa. Ka jingpyngngad ka Meghalaya ka long kaba la ïoh nam bad ka dei kawei na kita ki ‘Hill Station’ kiba ki briew ki ju smat ban wan shang kai pyngngad. Sngewsih ba kito ki por kin ym wanphai shuh. Ki khlaw ki la nang syllen, ka um ka la nang kyrduh, ki surok ki la nang khapngiah, ki shnong ki thaw ki la nang bun. Ka jingbun palat ki kali ha sor Shillong ruh ka pynkiew ïa ka jingkhluit jong ka suiñ bneng namar ka tdem ba ki pynmih. Na ka sngi sha ka sngi, ngi sakhi ïa ka dheng kali ha kylleng ka sor Shillong bad kane kam long satia ka dak kaba bha. Ngi ïa ud ïa nam ïa ka jingshit, hynrei ngim leh eiei pat ban pynduna ïa ka.

Ngi kynmaw ha ka por ba don ka khang dam. Ka lyer ka khuid, ki um ki wah ki khuid, bad ka don ka jingpyngngad. Watla ka khang dam ka la wanrah ïa ka jingkordit kaba shyrkhei ïa baroh, hynrei ka mariang ka la ïoh lad pat ban pynkhie im ïalade hadien ba u khun bynriew u la leh sat da ki kam bapher-bapher. Ka mariang ka la lah ban khie lung biang sa shisien. Lehse kato ka dei ka jingbha ha ka por ba don ka jingkhang dam namar u khun bynriew u khlem ïoh lad ban leh sat ïa ka mei mariang. Ka mariang, kumba long ki briew, ka donkam ban shongthait bad ka dei ban ïoh lad ban pynkhie im biang ïalade. Lada ngi lehbeiñ lehkhoh ïa ka mei mariang, khlem pep ka jingtim kan bud nadien. Mynta ka shong sa ha ngi ki nongshong shnong kaei kaba ngin leh kum u synñiang ban pynduna ïa ka jingshah ktah na ka jingkylla ka suiñ bneng. Ka por kam ap ïano-ïano, bad ngin hap leh noh kloi hashwa ba ka kordit ka nang jur.