Katba nang mih ki sngi, ka jingshit kyrang ka la nang jur bad sniew ha kaba la pynlong ïa ki nongshong shnong ba kin hap ban shong hapdeng ka jingdum bad ka jingtyrkhong um. Ha ka shi sngi, ka jingpynlip bording ha Rilum Khasi Jaiñtia ka long 7 kynta katba sha Rilum Garo ka long haduh 10 kynta. Ka Meghalaya Energy Corporation Limited (MeECL) kam don pisa satia ban thied bording na shabar ban pyndap ïa kane ka jingduna bording bad namarkata, ka la hap ban shu pynshong dum ïa ki nongshong shnong. Lada ka hap ban thied bording nabar, ka MeECL kan hap kit ram biang shi rynjaiñ nalor ba kam pat lah ban pynkhuid ïa ki ram ki shah kiba ka la shim baroh shi katta. Ka MeECL ka don shisha hapdeng ka jingkordit namar ki jaka tan bording kiba don ha jylla ki la nang duna ha ka jingdon jong ka um. Ngim tip kaei ka ban jia lada u slap um wan ha ka por kaba biang. Lehse kine ki jingeh kiba ngi mad mynta kin nang ïai bteng. Nalorkata, ka don ruh sa ka jingtyrkhong um bad kiba bun ki dong bad ki shnong ki hap ban mad ïa ka jingkyrduh umbam. Bun ki la hap ban shu thied ïa ka um khnang ban pynbiang ïa ki jingdonkam ha ïing ha sem. Hynrei ka jingbym don bording ba thikna ka buh jingeh ïa ki nongdie umbam namar ki hap ban ap slem ban ïoh tong ïa ka um ban leit ai sha ki ïing ki sem.
Ha ka 19 tarik Ïaïong, 2023, ka jingshit kyrang ha sor Shillong ka la kot sha ka 29.1 Degree Celsius bad kane ka la jur palat namar kane ka jaka kam dei satia ban shit haduh katne-katne. Kane kam dei ka ri thor. Hynrei namar ka jingkylla ha ka suiñ bneng, ngi la hap ban ïa mad ïa kane ka jingshit. Ki jaka sha Ri-Bhoi, Rilum Garo lei ki kham palat bad dei hok ba ka sorkar ka la phah khang shwa ïa ki skul ha Rilum Garo namar ka buh jingma ïa ki khynnah. Ha kum kane ka por, ki nongshong shnong kin hap ban phikir bha ïalade da kaba dih um thikna, da kaba kiar naba trei ha ka por ba shit kyrang ka sngi bad kiwei ki lad jingïada khnang ban lait na ka pang ka shitom. Ka um ka dei kawei na ki dawai bah ban ïada ïa u khun bynriew na kiba bun ki jingpang. Naduh ki tymmen ki kro haduh ki khynnah, dei ban pynthikna ba kin duh um bha khnang ban lait na ki jingma. Ki nongtrei bylla kum kiba tih surok lane kiba shna ïing bad kiwei ki kam kiba ki hap ban trei shabar, ki dei ban kiar na kaba trei hapdeng 12 baje mynsngi haduh 3 baje janmiet namar ka lah ban ktah ïa ki.
Ki nongpynïaid skul ki dei ban shimkhia ban peit ba ki khynnah kim dei ban ïa mih than shabar khnang ba kin lait na kino-kino ki jingma. Lehse kan bha ba phah khang lut shwa ïa ki skul baroh khnang ba ki khynnah kin lait na ka pang ka shitom. Kam pher lada duh skul katto katne sngi ne taïew namar ngin hap ban phikir bha ïa ki khyllung khynnah. Ngim pat ju kham mad ïa kaba kum kane ka jingshit kyrang bad namarkata, ka buh jingma shikatdei. Kiba bun kim pat ju mlien ban shah ïa kaba kum kane ka jingshit. Hynrei wat kiba la mlien ruh ki ud ki nam khamtam kum ha Shillong ka bym dei satia ka jaka ka ban hap ban mad ïa ka jingshit kaba kat kane. Ka jingrang tyrkhong ka ktah lut nadong shadong bad ki ju mih ki jingpang jingshitom kiba bun jait. Ki paidbah kin hap ban husiar bha ha kaba ïadei bad ka bam ka dih khamtam ban kiar na ka jingbam pathar.
Ngim lah ban kynnoh ïano-ïano ha kaba ïadei bad ka jingkylla ka suiñ bneng bad ba ka jingwan jong ka jingshit kyrang namar ka dei ka jingleh sat hi jong u khun bynriew ïa ka mei mariang. Kane ka jingrang tyrkhong ka long ka dak ka shin kaba sniew haduh katta-katta. Kiba bun ki tyllong umbam umdih ki lah ban jah syndon hadien katto katne por namar ka jingbym biang shuh ka jinghap slap. Ngi ïohi ba ka jingdon ki dieng ki siej ka la nang duna ha kylleng bad kane ruh ka dei kawei na ki daw jong ka jingbym biang shuh ka jinghap slap. Ynda la dei pat ka por ban slap, ngin sa mad ïa ka jingther ba shyrkhei kumba ngi la ïohi ha ki por kiba la dep haduh ba wan sa ka jingdap um bad ka jingtwa ki ïing bad ki lum. Ha kawei ka liang, ka don ka jingrang tyrkhong, bad ha kawei ka liang, kan sa don pat ka jingshah ther kaba jur ha u ‘lap bah. Kane baroh ka dei namar ka jingkylla kaba jur ha ka suiñ bneng.
Ïa mynta, ngin hap ban long kiba husiar, kumba la kdew haneng, khnang ba ngin ïa lait na ka pang ka shitom. Ngim tip sa katno sngi kane ka jingshit kyrang bad ka jingrang tyrkhong kan neh. Ngim lah ban lait na ka jingmad ïa kiba kum kine ki jingtynjuh namar ngi la leh sat palat ïa ka mariang. Ka mariang ruh ka don la ka kylla ban tynjuh bad buh jingeh ïa u khun bynriew uba la leh kput ha ki rukom bapher-bapher.
