Shillong, Ïaïong 21:
U Justice (Retd) B.P. Katakey ha ka Sngi Thohdieng u la ong ba ka Sorkar Jylla lyngba ka Coal India Limited haduh mynta ka la lah ban lilam 6 lak metrik ton u dewïong na u 12 lak metrik ton ïa kaba hap ban pyndep hapoh u Jymmang kumba la bthah da ka ïingbishar ba hakhlieh duh ka ri.
Haba kren sha ki lad pathai khubor hadien ka jingïalang, u Katakey u la ong ba u dang pyrshang ban pynsted ïa kane ka kam khnang ha shuwa ban kut u Jymmang yn lah ban lilam ïa u dewïong uba 12 lak metrik ton.
U la ong ba hadien kane, yn sah sa tang 2-3 lak metrik ton u dewïong ba la dep lum jingkheiñ u ban hap lilam.
“Uno-uno u dewïong lait na u 14 ne 15 lak metrik ton u dei uba be-aiñ bad baroh ki kam ïadie (jong uba kum une u dewïong) kin leit tang sha ka pla tyngka ka Sorkar, bad ym siew eiei sha ki trai,” la ong u Katakey.
Halor ka jingbymïahap ha ka jingdon u dewïong ba la dep tih kumba la kam da ka Sorkar Jylla bad ka jingkhmih bniah ba la leh da komiti peitngor ka ïingbishar hapoh ka jingkhlieh u Katakey, u la ong ba u la dep pyntip sha ka ïingbishar halor katei ka bynta.
U la ong ba kano-kano ka kam ka ban ïaid shakhmat, yn sa leh da ka ïingbishar.
Ka komiti ba la thung da ka ïingbishar hapoh ka jingkhlieh u Katakey kam pdiang ïa ka jinglum jingkheiñ ka Sorkar Jylla halor u dewïong uba la dep tih ha shuwa ba ka National Green Tribunal (NGT) kan khang ha u Ïaïong, 2014.
Ka Sorkar Jylla ka la kam ba u don 32 lak MT u dewïong uba la dep tih ha ka por ba wan ka jingkhang tih dewïong na ka NGT.
“Katkum ki jinglap jong nga, ka jingdon u dewïong ka long ym palat ïa ka 19 lak metrik ton bad ym 32 lak metrik ton kumba ka Sorkar Jylla ka la pynsngew sha ka ïingbishar ba hakhlieh duh ka ri. Na ka jingdon baroh, la dep pynkit 3 lak metrik ton,” la ong u Katakey sha ki lad pathai khubor ha kito ki por.
Ha ka Sngi Thohdieng, u Katakey u la ong ruh ba ka kynhun ba la thung da ka ïingbishar ka dang ïaid shakhmat bad ka kam ha ka ban pynithuh ïa ki jaka ban phah ïa ki pulit ka Central Armed Police Force (CAPF) na bynta ban peitngor ïa ka jingshalan tuh ïa u dewïong.
“Kam dei na bynta jong nga ban pynithuh hynrei kumba ka long, nga dang ïakren bad ka tnad pulit na bynta ban pynithuh ïa ki thaiñ khnang ba mar syn phah, nga lah ban ïakren bad ki Commander jong kito ki Unit bad pyni sha ki, ka thaiñ bad lada ki don kano-kano ka jingsngew, ngi lah ban ïakren,” u la ong.
U la kdew ruh ïa ka hukum ba la dep jong ka ïingbishar kaba rai ba dei ban don uwei u ophisar pulit na ka tnad pulit ka Jylla u ban pynithuh hi da ka ïingbishar.
U la ong ba utei u ophisar pulit un ïadon bynta lang ha ka jingïakren ban pynithuh ïa ki jaka.
“Ka jingthmu hi baroh ka long ban khang lad ïa ka jingshalan be-aiñ,” la ong u Katakey.
Halor ka jinglong-jingman ka jingshalan be-aiñ ïa u dewïong, u la ong, “Nga da lade nga la ïohi ïa ka jingshalan be-aiñ ïa u dewïong. Ka jingïalang kaba nga la don ha shuwa ka 4 tarik u Ïaïong haba nga dang wan sha Shillong (na Guwahati), nga la ïohi ïa ka trok kaba ka kylla hajan Barapani. Nga la hiar na ka kali, shong dur bad phah sha ka Sorkar…kaei kaba jia?” la ong u Katakey.
U la pyntip sha ka ïingbishar ba ki dur jong ka trok ba kylla kaba la kit palat pud la shon da ma u. U la ong ruh ba katei ka kali ka don ar tylli ki nombor, kaba long be-aiñ.
Na ka liang u Katakey u la ai jingïaroh ïa ka Sorkar ïa ka jinglong kloi jong ka ban leh ïa kaba donkam.
“Ka Sorkar mar-mar ka la thung ïa u pulit ophisar Meghalaya Police Service ha ka kyrdan ‘Deputy Superintendent of Police’ ban pynlong ïa ka jingtohkit bad ka kaiphod ba nyngkong la dep ban aiti bad shen ngi khmih lynti ruh ïa ka kaiphod kaba khatduh. Nga la pyntip sha ka ïingbishar halor ki jinglap jong ka kaiphod ba nyngkong,” la ong u Katakey.
U don ruh ka jingkyrmen ba lyngba ka kynhun CAPF ban peitngor ïa ka jingshalan dewïong be-aiñ, ka jingtih dewïong be-aiñ kan sa sangeh shi syndon.
