Ha kine ki sngi, ngi ïohi ba ka jingleh jong ka Karbi Anglong Autonomous Council (KAAC) ban buh ïa ka khyrdop khrong khajna bad ki pulit jong ka Assam hapoh ka shnong Khanduli, ka la pynlong ïa ka Dorbar Shnong Khanduli ban buh da ka jingpyrkhing halor ka rung ka mih jong ki nongshong shnong ka thaiñ Khanduli bad ki Karbi lyngba ka Khanduli. Ka la don ka jingïakren hapdeng ki Deputy Commissioner ka West Karbi Anglong bad West Jaiñtia Hills ha Jowai halor ka jinglong jingman ha kane ka jaka, hynrei haduh mynta, ka KAAC ka dang buh beit ïa ka khyrdop khrong khajna. Nalorkata, ha ka 24 tarik Ïaïong, 2023, ka DC jong ka West Karbi Anglong ka la leit sha Khanduli hadien ba ka la kam ba kane ka jaka ka dang hap hapoh u pud u sam jong ka West Karbi Anglong.
Ngim lah ban pdiang satia ïa ka jingkam jong ka Deputy Commissioner ka West Karbi Anglong ba ka Khanduli ka dang hap hapoh jong kane ka distrik na Assam namar ka jingïakren ban pynbeit ïa u pud u sam jong kane ka jaka kam pat sdang satia. Ka Khanduli ka dei kawei napdeng ki hynriew tylli ki jaka ïakajia pud kaba ka jingïakren ka dang sah teng wat la u Myntri Rangbah ka Meghalaya, u Conrad K Sangma, u la pynpaw ba ka jingïakren kan sdang noh naduh u bnai ban wan. Haba tang ka jingïakren kam pat sdang, kumno kata ka Deputy Commissioner kan shu kam ei ïa ka khyndew ka shyiap? Dei hok ba ka jingkren bad jingkam jong kane ka Deputy Commissioner kan shah pynrem ha kiba bun. Kat ka ophisar kaba bat ïa ka kyrdan kaba heh ha ka sorkar Assam kumno kam tip ba ka jingïakren ban pynbeit ïa ka Khanduli da ki Regional Committee ka Assam bad Meghalaya ka dang sahteng? Imat ka la dei ka jingleh khnang tang ban pynheh ïew ïa kane ka mat.
Ngi la ïohi na ka por sha ka por ïa ka jingleh meng jong ki briew ka sorkar Assam bad KAAC ban tuklar ha ki jaka kiba dang don hapdeng ka jingïakajia pud. Naduh ka jingwan shna surok haduh ka jingbuh ïa ki khyrdop lum khajna haduh ka jingwan pynpra ïa ki jingtei ka sorkar Meghalaya bad kumta ter-ter, ka sorkar Assam bad ki tnat treikam jong ka, kim ju shongthait ban lushia bad ban pyndik ïa ki nongshong shnong Khasi Pnar. Ka Assam ka la leh kumne mynta la da ki phew snem ym tang ha u pud u sam jong ka Meghalaya, hynrei wat ha kiwei ruh ki jylla. Ngi la ïohi ïa kaei kaba jia ha Mizoram ha u snem 2021 ha kaba ki pulit Assam ki la kyllon ïap hadien ba la mih ka jingïasiat ha khappud. Ngi la ïohi ruh ba kumno ki briew ka sorkar Assam ki la wan rung haduh ha Mukroh jong ka West Jaiñtia Hills ban siat ïap ïa ki san ngut ki rangbah Khasi Pnar halor ka jingkynnoh ba ki la kit dieng be-aiñ na khlaw Karbi Anglong. Hynrei ngi sngewthuh ba ka Assam kan ïai bteng ban pyndik bad tuklar namar ka sngew ba ka dei kaba donbor tam ha kane ka thaiñ Shatei Lam Mihngi.
Ha kaba ïadei bad ka jinglong jingman ha Khanduli, ka sorkar Meghalaya ka dei ban shim khia hi noh ban ïakren bad ki bor jong ka KAAC ba la ïalam da u Tuliram Ronghang kum u Chief Executive Member (CEM). Ban lait na ka saw ka sian, ka KAAC ka dei ban weng noh shi syndon ïa ka khyrdop lum khajna na Khanduli bad ban ap ïa ki jingïakren pynbeit pud hapdeng ki Regional Committee jong ka Assam bad Meghalaya. Lada ka KAAC kam kohnguh, hap ban phah tuklar ha u Myntri Rangbah ka Assam, u Himanta Biswa Sarma, namar ngi sngewthuh ba u dei u nongïalam ba khlaiñ bor bad uba lah ban pynkohnguh ïa kiwei da kaba suk. Ka sorkar Meghalaya kam dei ban shu shah jem palat ha ka Assam namar ym dei tang ka Meghalaya, hynrei wat ka sorkar Assam kan hap ban burom lem ïa ka jingsngew jong ki paid Khasi Pnar kiba sah ha khappud katba ka jingpynbeit ïa u pud u sam kam pat dep.
Ngi khmih lynti ba ki bor distrik ka West Karbi Anglong kin pynbor ïa ka KAAC ba kan weng noh ïa kata ka khyrdop lum khajna khnang ban pynduna ïa ka jingïakynad ha Khanduli bad ba ka shongsuk shongsaiñ kan wanphai. Ban shu pyni bor sah khlem nongrim ka long kaba bakla shibun bad kan ïalam sha ka jingmynsaw. Ym don mano-mano kiba kwah ban ïohi ïa ka jingïaumsnam namar kan ktah ha kiba bun ki liang. Kum ka shnat ba la thaw hapoh ki kyndon ka Riti Synshar, ka KAAC ka dei ban pyni ba ka don ïa ka jingkitkhlieh na ka bynta ka jingbha lang jong baroh bad ym ban leh donbor eiei.
