U Symbud Myntri Rangbah, u Bah Prestone Tynsong, u la ai ksai ba ka lah ban don ka jingkylla ha ka saiñ hima sima ha ka jylla hapdeng ka 6 bad 8 tarik Ïaïong, 2023 kaba long tang katto katne sngi hashwa ba ki paidbah ka Sohïong konstitwensi kin jied ïa u MLA. Kawei na kita ki jingkylla ka lah ban long ka jingwan pynïasoh jong arngut ki MLA ka People’s Democratic Front (PDF) sha ka National People’s Party (NPP). Lada kine arngut ki MLA kin wan sha ka NPP, ka jingbun briew ha ka ktem ka NPP kan kiew sha ka 28 ngut ha ka Ïingdorbar Thawaiñ kaba don 60 ngut ki dkhot. Nalorkata, lehse kin sa nang don shuh sa kiwei pat ki MLA na kiwei ki seng ki ban leit pynïasoh noh sha ka NPP bad lada ka jia kumta, ka NPP kan ïoh ban synshar marwei khlem da donkam shuh ïa kiwei pat ki seng saiñpyrthei. Ka Liang Synshar kumba ka long mynta ka don 46 ngut ki MLA kynthup ïa u Lamphang bad Symbud Lamphang ka Ïingdorbar Thawaiñ.
Ka Liang Pyrshah, kumba ka long mynta, ka don 14 ngut ki MLA – mar san ngut na ka Trinamool Congress bad Congress bad saw ngut na ka Voice of the People Party (VPP). Ka la don ruh ka jingïakren ba saw na ki san ngut ki MLA ka TMC ki lah ban leit pynïasoh noh bad ka Bharatiya Janata Party (BJP) kaba la jop tang arngut ki MLA ha kane ka ilekshon kaba dang shu dep. Ka saiñ hima sima ha Meghalaya naduh ki snem kiba mynshwa ka long kaba kham pher namar ki jingkylla ki wan ha ka por bym poi pyrkhat. Hashwa jong u snem 2004, ka jingïadie ïathied kulai (Horse Trading) ka long kaba shyrkhei namar ka aiñ pyrshah kyntiap seng (Anti-Defection Law) kaba don ha ka Khyrnit Ba Shiphew ka long kaba synjor. Hynrei, hadien u snem 2004, kane ka aiñ ka la kham pyrkhing bad kam dei shuh kaba suk ïa ki MLA ba kin ryngkang dieng kper katba ki sngewbit. Tangba wat la katta ruh, lada don 2/3 bynta jong ka kynhun ki MLA kiba kwah ban leit noh shawei, ka aiñ ka shah bad kan ym don satia ka jingshah mait kyrteng ha u Lamphang ka Ïingdorbar Thawaiñ.
Kano kano ka seng saiñpyrthei ka don hok ban pynkhlaiñ ïalade namar ka thong jong ka, ka long ban jop bun ngut ki MLA lane ki MP. Ka jingkhroh jong ka NPP ïa ki MLA na kiwei pat ki seng saiñpyrthei kam long kaba bakla namar ka shong ha kita ki MLA kiba shah khroh ba kin rai. Kiba khroh, kin khroh beit da kano-kano ka lynti ruh. Hynrei ka shu long tang katta ba ki MLA, ki bym dei na ka NPP, ki la shah jied da kaba ki paidbah ki la kyntait noh ïa ki kyrtong jong ka NPP. Ngi la ïohi ba ka Ri Khasi Jaiñtia ka la pynjop tang phra ngut ki kyrtong ka NPP ha kane ka ilekshon. Lada dei ba kane ka seng ka khlem ïoh ïa ka jingkyrshan kaba kham bun na Rilum Garo, lehse katta ka la hap ban shong ha ka Liang Pyrshah. Kane ka pyni shai ba ki paidbah ki khlem mon satia ïa kiba bun ki kyrtong ba ka NPP ka la pynïeng na ki 36 tylli ki konstitwensi ha Rilum Khasi bad Jaiñtia. Hynrei ynda la dep ka ilekshon, ngi ïohi ba ka jingkylla ka lah ban wan ha kaba kin don ki MLA na kiwei ki seng na Rilum Khasi Jaiñtia ki ban leit ïasoh noh bad ka NPP.
Ki paidbah ki la pyndep ïa la kamram ban jied ïa ki MLA, bad lada kita ki MLA ki rai ban leit noh sha kiwei pat ki seng saiñpyrthei wat lada ki la jop na kiwei pat, ki nongshong shnong kin ym lah ban leh eiei namar ka aiñ ka ailad. Lehse kita ki MLA kiba dei na kiwei pat ki seng ki sngewthuh ba lada kim leit sha ka seng kaba ïalam ïa ka sorkar, ki lah ban duh ïa kiba bun ki jingmyntoi ym tang ïalade shimet, hynrei wat ïa ka konstitwensi kaba ki mihkhmat. Ka jingeh ha ka saiñpyrthei ka long ba ki nongïalam ba mynta kim don shuh ka mynsiem kaba kham ïar ban ïarap lem ïa kiwei pat wat lada ki ïapher seng. Ha ka jingshisha, ka sorkar kam dei ban peit shiliang khmat ïano-ïano namar ka Riti Synshar kam shah ban leh kumta. Hynrei kata pat ka shong ha kiba ïalam ïa ka sorkar la kin noh jingïarap ne em khlem da kheiñ mano ba dei na kano ka seng bad mano kiba kyrshan ne khlem kyrshan ha ka por ilekshon. Shisien ba la don ha ka sorkar, ka mut ba baroh ki dei ban ïoh lang ïa ki lad jingïarap.
Ka jingpynkylla saiñpyrthei lut nadong shadong ïa kiei-kiei ka wanrah ïa ka jingsniew. Ka por ïalap ilekshon ka la kut. Bad dei ban pynkut noh ïa kano-kano ka jingïakynad hapdeng ki seng saiñpyrthei. Ban shu ïa shun sah namar ka ilekshon, kan ym poi shano-shano. Kiba don ha ka sorkar ki dei ban long kiba heh mynsiem bad ym ban pyrkhat tang ïa ka ilekshon. Ki ilekshon kin wan bad kin leit, hynrei ka donkam ruh ban wanrah ïa ka synshar ka khadar kaba khlaiñ, bym shah liang, bakhuid bad ba shai. Ki jingmyntoi ki dei ban leit lut sha baroh 60 tylli ki konstitwensi bad ki nongshong shnong khlem da kheiñ ne peit seng lym kumta kan sa mih sa ka jingbym ïa biang ha ka roi ka kiwei.
