Shillong, Jymmang 09:
Sa shisien pat, ka Meghalaya High Court ka la khyrwit tyngeh ïa ka sorkar jylla ha kaba ïadei bad ka jingdon ki karkhana thang dewïong be-aiñ bad ka jingtih be-aiñ ïa u dewïong ha kane ka jylla.
Ha ka Sngi Ba-Ar, haba shong bishar halor ka jingdon ki karkhana thang dewïong be-aiñ, na ka liang ka sorkar ka la pyntip ba la dep ban khang khyrdep ïa 57 tylli ki karkhana thang dewïong kiba la treikam be-aiñ. Nalorkata, ka la pyntip ba ka dang shim ïa ki lad ki lynti pyrshah ïa kiwei pat ki karkhana thang dewïong be-aiñ ki bym shym la lah ban pyni naei ki ïoh hukum ban pynïaid ïa ki karkhana lane ban batai naei ki ïoh ïa u dewïong ban pyndonkam.
“Ki hukum ba na ka por sha ka por ba la pynmih da kane ka ïingbishar ki la kdew ba ka jinglong jingman ba mynta ha kaba ka jingtih dewïong be-aiñ ka la ïaid naduh 2016, watla ki la don ki hukum na ka Supreme Court bad National Green Tribunal kiba la khang ïa ka jingtih dewïong be-aiñ, ka long da ka jingkyrshan jong ka sorkar. Watla ka sorkar bad u Chief Secretary ki don ïa ka jingkitkhlieh ban pynthikna ba ki krem dewïong be-aiñ kim dei ban treikam, pynban kane ka la kyrsoi tat haduh ka por ba ka ïingbishar ka la hap ban shong bishar hi, bad hadien kata, ki la mih ki kynja kyndon,” la ong ka High Court.
Ka la ong ruh ba ki nongshong shnong kiba don ïa ka jingkitkhlieh ki la wan shakhmat ban pyntip sha ka ïingbishar halor ka jingdon jong ki karkhana thang dewïong be-aiñ ha kaba ka sorkar ka khlem wad naei kita ki karkhana ki ïoh ïa u dewïong lane ban peit la kita ki karkhana ki la ïoh jingbit ne em ban treikam.
Hadien ba ka ïingbishar ka la tuklar, ka sorkar mynta ka pyni khyllew ba ka la khang ïa kita ki karkhana thang dewïong be-aiñ kiba ha ka jingshisha kim dei ban mih naduh nyngkong.
“Ha kaba ïadei bad ki ‘Kingpin’, kiba la shah pynheh pynsan bad ïoh jingïada na ka sorkar ban pynïaid ïa kitei ki karkhana, ka sorkar ka khlem pat leh eiei pyrshah ïa ki,” la ong ka High Court.
Haba ka ïingbishar ka la kylli, u muktiar ka sorkar u la ban ba ka sorkar ka la shim ïa ki sienjam ban khang khyrdep noh ïa ki karkhana kiba treikam be-aiñ, hynrei u khlem ong eiei pat halor ki briew kiba la pynïaid ïa kine ki jait karkhana bad kiba la pynkheiñ ïa ki hukum ka Supreme Court.
Mynta pat, ka ïingbishar ka la ong ba ka sorkar jylla ka la pynbna khyllew halor ka jingjan jong ka jingsdang ban tih dewïong da ki kor ki bor kiba long katkum ka juk stad. Hynrei, ka la ong ba na ka daw jong ka jingbym phikir ka sorkar bad ka jingkyrshan jong ka ïa ki briew kiba la donkti ban tih dewïong be-aiñ, ka jylla ka la duh ei ïa ka khajna nalor ba ki la don ki mynsiem briew kiba la khlad ha ki krem dewïong bad ba ka jingkit dewïong ka la bteng khlem sangeh haduh ba ka ïingbishar ka la hap ban pan jingïarap na ka Sorkar Pdeng ban pynsangeh ïa ka jingkit dewïong be-aiñ hapoh ka jylla.
Shuh shuh ka la kdew ruh ba ha kawei pat ka mukotduma, ka la paw ba kawei ka kynhun kaba don bun ki tnat ka la khaïi da ki phew hajar Metric Ton u dewïong lyngba ka Gasuapara Land Customs Station ha South Garo Hills khlem da don satia, la ka dei na ka sorkar ne ka LCS, ban peit naei uta u dewïong u la wan.
Ha ka jingshisha, ka la don ka FIR ba la ai da ki bor jong ka Sales Tax ha Guwahati ban pyni ba uta u dewïong u lah ban dei uba mih na Meghalaya bad lehse la shu pyni ha ki kot ki sla ba la kit ïa u dewïong na Guwahati sha Meghalaya khnang ban ïoh khaïi watla uta u dewïong u khlem khih shano-shano lait noh tang ban shu kit beit sha Bangladesh.
“Kine ki dei ki mat kiba khia. Watla ka ïingbishar ka la ai hukum na ka por sha ka por, ka sorkar ka khlem leh eiei ban ïakhun watla ka sorkar ka la shah ai mynsiem beit ha ka ïingbishar ban pynthikna ba ka jingtih dewïong kan long da ki kor ki bor bad ka juk stad saïan khnang ba yn lah ban pynsangeh noh ïa ka jingtih dewïong be-aiñ,” la ong ka High Court.
Ka High Court ka la bthah ïa ka sorkar ba ka dei ban ai ïa ki kyrteng jong kito ki briew kiba la donkti ban pynïaid ïa ki karkhana thang dewïong be-aiñ bad kiei ki sienjam ba la shim ban pynshitom ïa ki katkum ka aiñ.
