Shillong, Jymmang 09:
Ka tnad Animal Husbandry & Veterinary (AH&V) ka Sorkar Jylla ka la phah ïa ki nongmuna jong 33 tylli ki masi sha ka jaka peit bniah ha Bhopal namar ka jingsuba halor ka jingsaphriang ka jingpang ‘Lumpy Skin Disease’ (LSD) lane ka jingpang at-sniehdoh jong ki masi hapoh ka Jylla.
Kitei ki nongmuna ki kynthup ïa 25 tylli na Ri-Bhoi, 3 tylli na East Khasi Hills bad 5 tylli na South West Khasi Hills.
“Ngi la ïoh pdiang ïa ki jingtip na Ri-Bhoi kumjuh na East Khasi Hills,” la ong u Joint Director ka tnad, Dr. H. K. Marak haba kren bad u nongthoh khubor.
Haba ïadei bad katei ka bynta, u la ong ba ka tnad ka la pyntreikam ïa ki ‘Rapid Response Team’ (RRT) ban khmih bniah lada ïoh pdiang ïa kano-kano ka jingtip halor ki dak ki shin kiba paw ha ki masi bad kiba ïasyrïem kum katei ka jingpang.
U Dr. Marak u la ïathuh ruh ba la phah ïa ki nongmuna sha ka jaka peit bniah ha Bhopal bad shisien ba la pyntikna ba ka dei ka LSD, ka tnad kan sa leh ïa kaba donkam.
“Kam da dei than ka jingpang kaba ma haduh katta-katta lada ïoh sumar ha ka por kaba biang. Ngi la bthah ïa ki ophisar ha man ki distrik ban khmih bniah bad leh ïa kaba donkam lada ki ïoh jingtip haba ïadei bad katei ka jingpang,” u la ong.
U la ong ba ïa mynta, ka jingsumar ka la ïaid shaid-shaid na bynta kito ki masi kiba suba shah ktah ha katei ka jingpang bad ki la don ruh katto-katne kiba la sdang ban koit.
Na ka liang u Dr. Marak u la ong ba la ai ruh ïa ka tika ïada sha ki masi ki bym pat shah ktah ha ka jingpang kiba don shajan ka thaiñ jong kito kiwei pat kiba suba shah ktah ha ka LSD.
Haba kylli, u la ong, “Hashuwa, kane ka jingpang kam pat ju don hapoh ka Jylla, hynrei lehse kane ka lah ban dei namar na ka jingwanrah masi na shabar ka Jylla. Haduh mynta ym pat don masi ba ïap, hynrei ngin hap ban sumar bha namar ka kham slem ban jem.”
Haba kdew ba kane ka jingpang ka saphriang na ka jingdait jong u skaiñ, ki ’niang tyngkhap, u la ong ba ka tnad ka kyntu ïa ki nongrep ri jingri ban leh khuid leh suba ïa ki sem ri jingri da kaba synreit ruh ïa ki dawai.
“Shisien ba u masi u la ïoh ïa katei ka jingpang, hap ban pynkynriah noh la ka jong ïa u na kiwei pat,” u la ong.
U Joint Director u la ong ruh ba kane ka jingpang (lada ïoh) ka ktah shi kat dei ïa ki masi khlem dud naba kin ym lah ban ai dud, ha kawei ka liang kaba ïalam pat sha ka jingduhnong kaba khraw ïa ki nongrep.
Haba jubab, u la ong, “Ynda la koit pura na ka jingpang, kin sa lah ban ai dud biang bad na bynta kiba shoh doh, long ban shoh doh ïa ki ynda ki la koit. Ka long kaba shngaiñ namar ngi shane, ngi shu shet bha ïa ka bam ha ka rukom ba dei.”
Shuh shuh haba bynrap ba ym dei ban tieng ne khuslai, u Dr. Marak u la ong ba lada don kano-kano ka jing-i-pher ha ki masi, ki nongrep ri jingri ki dei pyntip mar-mar sha ka tnad treikam jong ka AH&V kaba jan tam.
Nalor kane, u la ong ba ka tnad ka la pynbiang ruh ïa ki ‘SOP’ ne kiei kiba dei bad bym dei ban leh lada suba ba ki masi ki ïoh ïa katei ka jingpang.
