Ka New Shillong Township (NST) ka la sdang ban thnem kat nang ïaid ki sngi. Kiba bun ki shlem treikam la ka dei jong ka sorkar ne ki riew shimet ki la ïeng ha kane ka jaka. Wat ki jaka pule ruh ki la don. Tangba haba ai jaka ban tei, ka la don ne em da ka saiñdur kaba biang khnang ban pyntikna ba ka New Shillong kan ym long sa kawei pat ka sor Shillong kaba la khlem don satia kano kano ka jingsaiñdur kaba biang? Dei ban saiñdur bha ïa ki surok, nala, jingpynpoi umbam umdih, bording ilektrik, bad kiwei ki jingdonkam kiba kongsan. Ban shu ïaleh thurmur kumba ka la long ha Shillong kan sa wanrah ïa ki jingeh kiba bun hadien 20 ne 30 snem. Ki jingeh ha Shillong ki la mih namar ka jingbym biang ka saiñdur naduh ba sdang. Haduh mynta ha Meghalaya, dei tang ka Williamnagar ha East Garo Hills kaba dei kata kaba ki khot ka ‘Planned Town’. Kiwei kiwei ki la shu mih kumba mih tit khlaw, khlem ithuh ithaw bad namarkata, ki nongshong shnong ki sa mad ïa ki jingeh kiba bun naduh ka dheng kali, ka jingsahkut ki nala, ka jingbymbiang ka umbam umdih bad kiwei.
Ka New Shillong kaba dang lung ka ailad ïa ka sorkar ban pynwandur bha ïa ka lym kumta kan sa shu khyllem khlem pat dei por kumba khyllem ka tnum pyllun jong ka ïingdorbar thawaiñ kaba don ha Mawdiangdiang. Shna pynheh lypa ïa ki surok na ka bynta ban ïaid bun tylli ki kali bad hadien kata sa ailad ban ïa pynïeng ïa ki jingtei ki bakongsan. Khlem da shna lypa ki surok kiba heh, kan sa wanrah jingeh. Ka rukom pynshong ïa ki ‘pipe’ um lane ki sainar ilektrik bad ki nala ka dei ban long kaba paka khnang ba yn ym donkam ban ïa tih ïa khlong da ki spah sien kumba ngi ïohi ha nongbah Shillong haduh ba la I jlep sa ban peit. Lada ym biang hi ka pyrkhat pyrdaiñ ha ka khlieh ki nongsaiñdur, ka New Shillong kan shu long tang ka kyrteng, hynrei kan hap ha kajuh ka apot kumba long ka Shillong. Sa kawei ruh kaba donkam bha ha New Shillong ka dei ka jaka bret ñiut kaba da ki hajar ‘acre’ bad kaba dei ban don ryngkat ki kor ki bor ban tylliat ïa ka ñiut ka ñier ban pynkylla sboh ne umphniang bad kumta ter-ter. Lada ym pyrkhat lypa ïa kane, ka New Shillong ka lah ban mad jingeh kum ka sor Jowai bad hangta ngin sa ïa bunkam ban leit sha ïingbishar. Balei ban ïa ap ïa ka jingjynjar haba dang lah ban pynbeit naduh mynta?
Kawei na ki jingeh bakhraw tam ba ka Shillong barim bad bathymmai kin mad kan dei ka jingkyrduh um. Ka sorkar ka la pyrkhat aiu halor kane? Ki tyllong um ki la nang ring swai katba dang mih ki snem namar ka jinglehsat u khun bynriew uba haram ïa ka mei mariang. Ka long kaba jynjar ban wad ïa ki tyllong um ha kine ki sngi. Bad kane kam dei tang ha Shillong bathymmai, hynrei wat sha ki thaiñ nongkyndong ka long kumjuh. Lada ym lah ban wad bha ïa ki tyllong um ban pynbiang na ka bynta bun snem ïa ka Shillong bathymmai, ka thma na ka bynta ban ïoh umbam umdih kan sa mih. Hangne ruh donkam ïa ka saiñdur kaba thikna. Wat ïa kmen tang ba ïohi ïa ki jingtei kiba itynnad. Khlem ka um, ngin ym lah ban thaw pyrthei eiei. Peit ba ïoh lashai lashisngi, kita kiba la leit shong sha New Shillong kin hap ban wanphai biang sha ka Shillong barim tang namar ka jingbymbiang ka umbam umdih.
Ka sorkar kam dei ruh ban shongshit ban pynbun ïa ki jingtei ha New Shillong. Dei ban peit katkum ki jingdonkam. Lashai lada rah lut na ka Shillong barim sha ka Shillong bathymmai, aïu kan sah ha Shillong ka barim? Lehse sa tang ki skul, kolej bad jaka sumar jong ki kynhun shimet. Pynbha ïa kane ka sor kaba mynta katba lah bad tei da kaba paka ha ka sor bathymmai khnang ban ïasuk lang baroh. Ki nongshong shnong jong ka Shillong barim kin ym lah ban ïaleit lut shata sha Shillong bathymmai na ka bynta ki kam ki jam. Lada pynkhapngiah palat ïa ka Shillong bathymmai, ki jingeh kiba ngi mad mynta ha ka Shillong ka barim kin sa wanphai bad hangta ngin ïaleh kumno? Namarkata, wat ïaleh shongshit khlem da kheiñ da diah lane khlem da bishar bad pynshong nongrim ïoh ïa ka ïalam pynban sha ka jingbabe kylla hadien habud bad ha kata ka por, hap ban ïa tih, ïa khlong haduh ban da sniewdur sa ka jaka.
Ngi kyrmen ba ka sorkar kan peit bniah ïa ka rukom mih ki jingtei bapher bapher ha New Shillong bad ban tuklar mardor lada kam don ka jingbiang khnang ba ngin lait na kino kino ki jingeh hadien habud kumba ngi mad mynta ha kane ka nongbah Shillong. Lada khlem saiñdur thikna, khlem pep ka New Shillong kan shu kylla long sa tang kawei pat ka nongbah Shillong kaba la buh jingeh lut ïa baroh ha ki liang bapher-bapher.
