Ka jinglynshop ka mariang, rngat sa ka um ha Umïam

Ngi dei ban ïa kyndit thiah noh bad ban shim ïa ki sienjam ban pynkhie im biang ïa ka mariang.

Hadien bun phew snem, ki nongshong shnong ki la ïohlad ban ïohi biang ïa ka surok rim kaba baroh shi katta la ju tam da ka um ha Umïam. Shibun bah ki nongshong shnong ki la ïoh ban leit ïaid kai ha kane ka surok kaba lehse kim ju khmih lynti mynno-mynno ruh. Ka daw jong kane ka dei namar ka jinghiar palat jong ka um ha Umïam kaba dei ruh ka tyllong pynmih bording ha Meghalaya. Ngim dei ban sngewkmen ban ïohi ïa ka surok rim, hynrei ngi dei ban sheptieng namar kam dei satia ka dak kaba ai ïa ka khubor kaba bha. U Myntri ka tnat bording, u AT Mondal, dang ha kine ki sngi u la dep maham lypa ba lada ka um kan nang hiar arsut, ym banse ban khang noh shi syndon ïa ka jingpynmih bording na Umïam. Ngin hap ban sdang ñiew noh sa tang katno sngi yn lah ban pynmih bording na Umïam, bad lada jia ba khang, ka jinghap ban shong dum kan long palat 10 kynta ha ka shi sngi. Tangba ngim lah ban kynnoh tang ïa uwei ne ar namar ki don ki daw.

U Nongsaiñ Hima u la dep ban wanrah sha phi ïa ka khubor kaba ïadei bad ka jingdon jong ka um ha Umïam ha kaba ha kine ki 6 tylli ki snem naduh 2018, ka jingduna ka um ha pung Umïam ha u bnai Jymmang ka la long shaba pat mynta u snem. Katkum ki jingkheiñ kiba ka Meghalaya Energy Corporation Ltd (MeECL) ka la buh jong u bnai Jymmang ha kine 6 tylli ki snem, la sakhi ba ka jinghiar ka um ka la long shaba palat mynta u Jymmang, 2023. Ka pung Umïam ka don ïa ka jingjylliew kaba long 3,220 phut, bad lada ka um ka la jan poi haduh 3,220 phut, bunsien ka MeECL ka ju pyllait teng noh ïa ka um. U Nongsaiñ Hima u la ïoh ban ïanujor da kaba lum ïa kine ki jingkheiñ haba ïadei bad ka jingdon ka um ha pung Umïam ha u bnai Jymmang ha kine ki 6 snem naduh 2018 haduh 2023.

Katkum kine ki jingkheiñ, la sakhi ba ka jingdon ka um ha u Jymmang kaba kham pyndap bha ïa ka pung Umïam ka dei ha u Jymmang 2022 namar ka um ka kiew sha ka 3,185 phut bad 3,186 phut. Hynrei mynta u Jymmang, 2023, haduh ka 17 tarik, ka um ka la hiar sha ka 3,164 phut, kaba mut ba ka um ka la hiar haduh 56 phut eiei na ka 3,220 phut. Namar kata, ka pung Umïam ka don ha ka jingma ban nym lah pynmih ding ilektrik lada jia ba ym hap u slap bajur ha kine ki sngi ban sa wan na ka bynta pyndap biang ïa katei ka pung kumba ju long ha ki snem ba la leit. Ka Jylla ka hap ban mad ïa ka jingkyrduh ding ilektrik namarba ki jaka pynmih bording ki duna bha bad kiba don ruh ki lah ban pynmih tang khyndiat khynsoit namar ka jingduna palat ka um.

Kine baroh ki dei na ka daw jong ka jinglynshop ka mei mariang ïa u khun bynriew. Ki briew ki la leh sat ïa ka Umïam da kaba pynlong ïa ka kum ka jaka ban kjit lut ïa ki jaboh jabaiñ ba pynhap na ki ïing. Ka Umïam kam dei ka jaka bret ñiut jongno-jongno, hynrei ngi la pynjaboh ïa ka haduh ba kan da kyrtoh kylla. Ngi ïohi ïa kane mynta bad ka long ka jingma kaba khraw. Ka jingbym hap u slap bajur ha kine ki sngi, taïew bad ki bnai ka la pyntyrkhong lut nadong shadong ha kaba wat ka umbam umdih ruh ka don jingma. Kane ka dei ban long kum ka jingsneng ïa u khun bynriew uba la pynjot thiaw ïa ka mariang haduh ba kam lah shuh ban kyrda. Ngi dei ban ïa kyndit thiah noh bad ban shim ïa ki sienjam ban pynkhie im biang ïa ka mariang. Wat ïa bret shuh ïa ki jaboh jabaiñ sha ki wah bad aiti ha ka Municipal ba kan leh ïa kaba donkam. Lada ngim kheiñ snep ïa ka mariang, ka mariang ruh kan ym kheiñ snep ïa ngi bad kan leh beit da ki kam kiba shyrkhei haduh ba ngin da babe.

Baroh-baroh ngi ïa ud haba shah lynshop kumne. Tangba ngi klet pat ba ngi la bakla shikatdei da kaba leh bym suitñiew ïa ki jingdon jingem ba ka mariang ka la theh sei ha ngi. Ha ka jaka ba ngin ri, sumar, pynneh bad pynsah, ngi leh pat ïa ki kam kiba laiphew jait laiphew skit kiba pynjulor thiaw ïa ki jingaiei jong ka mariang. Nangne shakhmat, ngin hap ban shu kyrmen ba ka mariang kan isynei ïa ngi ki khun bynriew bad ba u slap bajur un wan theh halor ka jylla khnang ba kin lait na ka apot jong ka jinghap ban shong dum da palat 10 kynta ha ka shi sngi. Ka la dei ka por ba ngin ïa kylla kaba mut bad ban sdang leh ïa ki kam ki ban pynim bad pynkhie lung ïa ka mariang. Lada ngi don ïa ka mon, ngin lah beit bad ngim dei ban shu shaniah ne kynnoh tang ïano-ïano da kaba klet pat ïa ki jingleh lade.