Shano ki samla jong ngi ha ka eksamin ban ïoh long IAS, IPS?

U la don uwei u samla na Shillong, u Swapnil Bhattacharyya uba la poi ha ka kyrdan kaba 344.

Sa kawei pat ka ‘result’ jong ka Civil Services Examination lane ka eksam ka ban jied ïa ki samla ba kin long ki babu ha ka kyrdan Indian Administrative Service (IAS), Indian Foreign Service (IFS), Indian Police Service (IPS) bad ki Central Service (Grade A & Grade B) ba la pynlong da ka Union Public Service Commission (UPSC), ka la wanrah ïa ka jingsngew bynñiaw ïa ka Rilum Khasi Jaiñtia bad Garo namar ym shym don wat tang iwei ruh iba paw kyrteng ha ka thup ‘result’. Ki la don 933 ngut ki samla na kylleng ka Ri kiba la shah jied mynta u snem ban shimti ïa kitei ki kyrdan ba la kdew haneng. U la don uwei u samla na Shillong, u Swapnil Bhattacharyya uba la poi ha ka kyrdan kaba 344. Ha ka eksamin jong u snem ba la dep, u Ankur Das na Jail Road, Shillong, u la paw bha hadien ba u la poi ha ka kyrdan kaba 52 napdeng baroh kiba la ‘pass’ ïa ka eksamin. Tangba ngi sngewsahnud bad dukha mynsiem haba ngim ïohi ïa ki samla riewlum na kane ka jylla ki ban tyngshaiñ ha kane ka eksamin kaba long kawei na kiba jwat tam ha ka Ri India.

Lada ngi peit pat shwa kiwei ki jaitbynriew na Manipur, Arunachal Pradesh, Mizoram, Nagaland, bad Assam, ki la don ki samla kiba la lah ban leh bha ha kane ka eksamin mynta u snem bad ki la paw kyrteng. Ki Khasi Jaiñtia bad Garo ki khlem paw haei-haei ruh. Ka sien bakhatduh ba ki trai ri trai muluk ki la paw kyrteng ha kane ka eksamin bakhraw ka dei ha u snem 2012 ha kaba ka Kong Isawanda Laloo ka la lah ban rah ïa u ‘nam jop jong ka jingtrei shitom. Ka Kong Isawanda ka long mynta ka IAS ha ka kyrdan Secretary bad ka peit ïa ki tnat bad ki shnat treikam bapher-bapher ha ka sorkar jylla. Sngewsih ba ki la duna ki samla jong ngi kiba wan shakhmat ha kiba kum kine ki eksam kiba kongsan bha. Ngi sngewthuh ba ka dei ka eksam kaba jwat, hynrei lada kiwei ki lah ban poi sha ka jingjop, balei ki samla trai ri trai muluk jong ngi kim lah?

“Baroh u briew ba stad, mano ba lah ban len, la khlem da plie ka lad, kumno un lait ban kren…” Kine ki long ki kyntien jong u Myllung Soso Tham, u Myllung bad u nongthoh bakhraw ka jaitbynriew jong ngi. Ngi tip ba ka sorkar ka la plie lad ïa ki samla ba kin leit pyntbit ïalade kumno ban ïakhun ïa ka Civil Services Examination. Ki la don ki kynhun ba nabar ruh kiba la wan ban plie ïa ki shlem ai jinghikai hangne ryngkat ka jingïatreilang bad ka sorkar jylla. Imat kita baroh ki la shu long lehnohei noh namar ym pat don iwei ruh i ban lait ïa kane ka eksamin napdeng ki trai ri trai muluk ha kine ki 10 snem ba la leit noh. Ban pynkhreh ban ïakhun ïa kane ka eksamin kam dei ka kam kaba suk. Ki samla ki hap ban durut bad pynlut por da kiba bun kynta ha ka shi sngi ban khreh kot nalor ka jingleit shah hikai pyntbit. Ki la don bun ki samla na kane ka jylla kiba la leit shah hikai kum sha Delhi bad kiwei ki jaka, hynrei kim ju kham lah ban poi shaduh kaba kut. Ban poi sha ka jingjop, donkam ïa ka jingminot, jingshah shitom, jingiehnoh ïa ki kam pynbyrngia bad ka jingmut jingpyrkhat kaba ïar bad kaba proh. 

Ki samla trai ri trai muluk jong ngi kim dei satia kiba dang duna ha ka liang ka jingtip. Ki long kiba nep ha ka jabieng bad ka pyrkhat ka pyrdaiñ. Hynrei lehse kiba bun kim pat kot bor pat ban ïakhun haduh ki kyrdan kiba kham shajrong kum ka Civil Services Examination. Na u snem sha u snem, ngi ju ai mynsiem ïa ki samla ba kin ïakhun beit ïa kane ka eksamin khnang ba kin lah ban long ki nongpynïaid ïa ka synshar ka khadar ha jylla lajong. Ki samla kim dei ban hun tang ha ka jylli kaba ki la mad baroh shi katta. Shabar jong ka jylli kaba ki don mynta, ki don sa ki jylli kiba kham ïar bad kiba khot ïa ki ban ïashim bynta lem. Lada shu hun tang hangne, shano ngin poi? Ki lad ki don beit haba ka mon ka long kaba skhem bad kaba jwat. Ki don bun bah ki samla kiba la pyndep ïa katei ka eksamin wat la ki wan na ki longïing longsem kiba duna ha ka ïoh ka kot bad ka kamai ka kajih. Ki trei shitom miet la bad sngi ban ym pynsepei ïa ka umsyep bakordor jong ki kmie ki kpa kiba la pynheh pynsan ïa ki. Ki siew kylliang da ka jingtrei shitom ïa ka jingtrei shitom bad ki ïoh ïa ka lad ban kheit ïa u soh bathiang.

Ngi sngew dei ban kyntu ïa ki shlem ai jinghikai ïa ki khynnah bad ki samla la ki dei ki skul lane ki kolej lane ki skulbah ba kin pynkhreh ïa ki ba kin long ki atiar kiba khlaiñ jong ka lawei. Ban shu ïa duh sah ïa ki IAS, IFS, IPS da ki phew snem, kan long ka jingma lashai. Ngi donkam ïa ki briew lajong ban bat ïa u lakam jong ka jingsynshar khnang ba ngin kham shngaiñ. Ngi tip ba ki ‘riew saiñpyrthei ki dei tang ka dur, hynrei kiba pynïaid lut ïa ki kam ki jam jong ka sorkar ki dei hi ki babu IAS. Kine ki don shisha ïa ka bor ban wanrah ïa ka jingkylla na ka bynta ka jingbha. Ngi hap ban shu kyrmen ba ki samla jong ngi kin ïa kyndit thiah noh bad long kiba trei shitom bad minot ha ki jingpule khnang ba kin poi lem sha ka jingjop kumba long kiwei ki jaitbynriew.