Ka jingshah thngan ba khlem buh por da u President ka Voice of the People Party (VPP), u Bah Ardent Miller Basaïawmoit, ka la ïaid mynta la lai sngi hajan ka Secretariat ban dawa na ka sorkar ba kan pynbeit thymmai ïa ka Reservation Policy ne ka bhah thung kam katkum ka jingdawa jong ka por. Na ka liang ka sorkar, haduh mynta, ka dang ïakren beit tang halor ka Roster System bad u Symbud Myntri Rangbah, Bah Prestone Tynsong, u la ong ha ka 24 tarik Jymmang, 2023, ba ïa mynta kam pat don kano-kano ka jingïakren halor ka Reservation Policy kumba la dawa da ka VPP. Ha kine ki lai sngi, ngi la sakhi ïa ka jingwan tuid jong ki paidbah na kylleng ka sor bad khapsor shynrang bad kynthei, longkmie bad longkpa, bad khamtam eh ki samla, sha ka jaka ba shong shah thngan u Bah Ardent namar ki sngew ba ka jingdawa jong ka VPP ban pynbeit thymmai ïa ka Reservation Policy katkum ka jingdon paid ka long kaba don nongrim. Ki samla wad kam wad jam sorkar ki kham sngewthuh bha ïa kane namar ka jingduhnong ka long ïa ki lada ka bhah kam ïahap katkum ka jingdon paid.
Ka sorkar bad ki paidbah kim dei ban sngewlyngngoh ïa ka jingdawa jong ka VPP namar u Bah Ardent u la dep ban kren ïa kane ka jingdawa haduh ha ïingdorbar thawaiñ ka jylla ha u bnai Lber ha ka por jong ka Dorbar Mang Tyngka. Ha ka por ilekshon ruh, ka VPP ka la kren da kaba shai. Ka VPP ka la ong ruh ba kam pyrshah ïa ka Roster System, hynrei ka kwah ïa ka sorkar ba kan pynbeit thymmai ïa ka Reservation Policy. Ngi dei ban ïa shai hangne ba ka wan shwa ka Reservation Policy bad nangta ka Roster System bad ym dei da khongpong. Namarkata, ka VPP ka sa ïai ban ba dei ban pynbeit bha shwa ïa ka Reservation Policy na ka daw ba kumba ka long mynta, ka pyrla ka la noh shiliang shaba palat. Khlem ka Reservation Policy, yn ym don hi ruh ban ïakren halor kata ka Roster System. Baroh shi katta ha ki 50 snem, ym shym la don ka Roster System tad haduh ban da tuklar bad hukum ka Meghalaya High Court na ka daw ba ïa ka Reservation Policy hap ban pyntreikam katkum ka Roster System.
Ka sorkar Meghalaya, hapoh ka ïingbishar bahalorduh jong ka Ri, ka Supreme Court, ka la pyntip lyngba u Advocate General ka jylla ba ha Meghalaya, ka jinglong jingman ka kham pher ha kaba ki nongshong shnong kiba kham bun (85%) ki dei ki riewlum, bad namarkata, ka jingai bhah kaba palat ïa ka 50% ka long kaba don nongrim. Kane ka jingpyni na ka liang u Advocate General ka dei ha u bnai Lber jong u snem ba la dep. Hynrei ka jingbishar kam pat kut bad ka Supreme Court kam pat ai ïa ka rai bakhatduh. Kane ka jingbishar jong ka Supreme Court ka long ruh na ka bynta kiwei pat ki jylla ka Ri halor ka bhah kam bhah jam. Ngin hap ban ïa peit bad ap ïa ka rai jong ka Supreme Court halor kane ka bynta. Wat la katta ruh, kam don jingkhang ïano-ïano ban buh ïa ki jingdawa namar kane ka dei Ri synshar paidbah. Ka ïingbishar ka don la ka jong ka bynta da kaba peit ïa ki aiñ ki kanun ba hato kata ka bhah kam ka long ne em kaba shong aiñ lane kaba be-aiñ. Ki paidbah ruh ki don la ka jong ka bynta ban dawa pynthymmai ïa ka jingbhah kam.
Haduh mynta, ka sorkar ka dang ïai ban beit ba ka jingïakren bad ki kynhun/liang bapher bapher kan long beit halor ka Roster System bad ym halor ka Reservation Policy. Ka VPP ka la shah kynthoh ruh ha ka NPP ba ka la shim ïa kane ka mat tang namar ban ïoh jingmyntoi saiñpyrthei bad ban pynkhreh na ka bynta ka ilekshon MDC. Tangba don kiba la klet pat ba ka VPP ka la rah ïa kane ka mat naduh ka por ïalap ilekshon bad namarkata, ka dei ka kamram jong ka ban pyndep ïa ka jingkular ba ka la ai sha ki paidbah wat la ka seng ka shong ha liang pyrshah bad ka don tang saw ngut ki MLA. Ka dei ka kamram jong ki seng saiñpyrthei ban pyntrei lane pynurlong ïa ki jingdawa ha ka por ilekshon bad ym ban shu leh klet hadien ba la jop. Nalor ka VPP, wat ka HSPDP bad ka UDP ruh ki la buh ïa ka Reservation Policy kum ka mat ilekshon ha kaba ki la ong ba dei ban peit bniah ïa kane.
Ha kine ki sngi, ka sorkar kan sa shong jingïalang sa bad kiwei pat ki kynhun ban batai shai sha ki ha kano ka rukom la pyntreikam ïa ka Roster System kumba ka la leh bad ki Myntri, MLA bad ki seng saiñpyrthei. Haduh mynta, kiba bun ki la pynpaw ïa ka jingsngewhun halor kata ka Roster System wat la ka long kaba kham kyllaiñ ban pei phang bad sngewthuh. Ha kajuh ka por, ka la dei sa ka bynta jong ka sorkar jylla ban pynpaw da kaba shai kaei ba ka don ban ong halor ka jingdawa jong ka VPP khnang ba ki nongshong shnong kin sngewthuh ïa ka nongrim jong ka sorkar.
