Kan myntoi aïu ban long jaitbynriew bakyrpang tang da kaba ai jait kmie?

Ha ki jaitbynriew ai jait kpa, ka kmie bad ki khun ki shim lang ia ka jait u kpa ki khun. Ka mut kata ka long-iing ka long kawei.

Dr.  J. T. Syiemlieh

Ka don ka jingma kaba khraw namar kane ka jingbat dustur. U kpa la ka jait bad ka kmie la ka jait ryngkat ki khun. Ka mut ba ka longiing Khasi ka long kaba orpait.

Ha ki jaitbynriew ai jait kpa, ka kmie bad ki khun ki shim lang ia ka jait u kpa ki khun. Ka mut kata ka long-iing ka long kawei.

Ka jingkitkhlieh jong u kpa ha ka longiing Khasi ka duna namarba kam dei hok ka jong u. Ka kmie Khasi ka lah ban ong: “Me don hok aiu ban korbar ia ki khun jong nga?” (watla ha ka jingshisha dei namar jong u ba ka ioh ia kita ki khun bad ka nguh meikha ka pynshisha ia kane.

Kumta bun ki longiing Khasi ki long kiba iapait. Hangta ioh lehmon ki khun kaba lah pat ban ialam ia ki sha ka jingjot bad kiwei pat ki jaitbynriew ki iohlad ban phrung suk bad ban shim kabu.

Kumta naduh ka por basynshar ki Phareng haduh mynta, ki kynthei Khasi da ki hajar ki lak ngut ki la ioh tnga ia ki jaitbynriew na kylleng ka pyrthei. Tang kito kiba sah hapoh ri Khasi-Jaintia ki pdiang ban ai jait kmie, ym kito kiba sah shabar.

Ki khun shiteng hapoh ri Khasi-Jaintia ba ai jait kmie ki ioh jingmyntoi kum ki khun Khasi nylla ban klun lut ia ki Scholarship bad kiwei kiwei ki jingmyntoi katba ki khun Khasi-Pnar nylla kim da ioh bha ia kita.

Ki longkmie Khasi shabar ka ri Khasi – Jaintia ki long ka jingduh paid ia ka jaitbynriew.Kumno yn lah ban ithuh ia ki kum ki nongpynroi jaitbynriew?

Namar ka jinglong orpait ki longiing Khasi, kumta ki mih bun bah ki jingduna kum ka jingim ba laitlan(free permissive society), ka bym don jingkitkhlieh. Ka don ka jingim balyngkar (jingdie met?), ka kiad, ki drok bad kiwei pat ki jingsniew. Ka mih ka jingbym iatylli bad ka mynsiem shukor jaitbynriew, tang ban biang ia lade.

Ka spah kam neh ha ki longiing Khasi namarba ia ka nongpateng la aiti tang ha ka khun khatduh, ne sha ki khun kynthei, ym sha ki khun shynrang. Ka mut ia ki kam ba ki khun shynrang ki la ju trei bad la u kpa, la pynpoi sha ki khun kynthei, kaba mut, ka leit sha ki pyrsa kurim bad kumta ki makna ei.

La ong ba ki Khasi hyndai ki ai jait kpa. Kumno kim shym leh sang haba ki la pynkylla sha ka jingai jait kmie? Ki la leh kumta katkum ka jingdonkam jong ka por. Kumno mynta pat kan long kaba sang lada pynkylla khantam haba mynta ka jaitbynriew ka don ha ka jingma kaba kham khraw kiba ker sawdong ia ka?

Kumta la donkam ban pynkupbor ia ki longkpa ban khang lad ia ki jingsniew.

Ka jingkylla jait sha jaitkpa ne jaitkmie kam pynduh noh ia ka jinglong tynrai kum ka jaitbynriew. Ka snam ka neh bad ka hiar pateng. Kam long kumta bad ka jingaijait kaba long tang ka Mar ka nalor ban pynithuh. Kham kordor hi ka snam kaba ai jingim. Ka jait kam ai jingim. Ka dei tang ka jingthoh nabar.

Ban niew ba ki khun Khasi ai jaitkpa kim dei shuh ki Khasi, katba ki khun shiteng ba ai jaitkmie ki dei, ka pyni ba ngi duna jingtip namarba dei u kpa uba pynioh ia ki khun, shynrang bad kynthei.

Kan kham biang ban ai lang jaitkpa bad jaitkmie ba ki khun kin eh daw bad kin niewkor ia ki, lym kumta, kumno ngin khein ba ngi long ka jaitbynriew tipbriew tipblei ?

Kaei kaba kongsan ka long ba ka jaitbynriew kan im, kan roi bad kan lait na bun ki jingma. Kumta ngi donkam ban shim ia ki buit ki lad kiba kham biang, khamtam da kaba pynkupbor ia ki longkpa, ym kaba shu sah hajuh namarba ngi kwah ban long ka jaitbynriew bakyrpang kaba aijaitkmie, ioh ngin shu long tang ki nongtong -um, ki nongsar iing bad ki nongsaitjain jongno re jongno ha ki sngi ban wan kumba la maham u Myllung Soso Tham naduh ki por ba mynshuwa, ne ngin jah duh syndon ban sah tang ha ki jingthoh kynmaw!!