Ngi Dei U Rit Paid

Te namar kata ka daw ym lah ban sngewthuh ba balei ka jingbun ba balei ka jingbun briew ha ri lum ka duna shibun.

U Nongsaiñ Hima, 1969

U paid Khasi naduh Rilang haduh Kupli u dei u jaidbynriew uba rit paid. Baroh ngin don tang kumba 4lak briew. Kumba ju  long,ki briew kiba shong ha ki rilum ki long kiba duna shibun ha ka jingbun briew  wat ha la shi iing shi iing. Ym tip kaei ka daw hynrei haba shu mutdur kai ka lah ban long ka jingkhriat, ka rukom bam, ka rukom trei bad ka lah ruh ban long ka jingbym nang ban sumar ialade ne ia ki khunlung jong ngi. Ha ka liang ka jingkoit jingkhiah bad ha ka jinglong ka pyrthei ka mariang lah ban ong ba ngi long kiba shait ba koit bad ba khiah krat bha. Te namar kata ka daw ym lah ban sngewthuh ba balei ka jingbun ba balei ka jingbun briew ha ri lum ka duna shibun.

Haba ia pyrshang bad ki jaka sha ki thor lah ban ong ba tang shi iing shi iing phin lap da ki phew ngut. Don kiba ong ba kane ka dei na ka jinglong ka jaka ba ka shit, ba dei ka rukom bam, bad ka rukom im jong ki ka pher shibun  na ka jongngi.Haba peit na ka jinglong ka pyrthei ka mariang ha ri thor man la ka snem don ka khlam, don hi ka jingpang, don ruh ka jingshlei um kaba shim ia ka jingim ki briew. Ka jingduh na ka liang ki briew ha thor kam long kaba duna.

Dei na kane ka daw ba ki ‘riewstad ki la ong ba ka jing-roi briew sha thor ka long 4 shah ne 5 shah hynrei ka jingpynmih ia ka bam pat ka dang duna man la ka snem.La don ka jingsheptieng ba kan poi ka por ba ka bam kaba la pynmih ha ri thor kan ym biang shuh ban pyndap ia ki briew kiba don ha ka.La mih  ka jingwad lad kumno ban pynduna ia ki briew khnang ba ka bam kan biang ne khnang ba ki kmie ki kpa kin lah ban pynshong skul bha ia la ki khun haba duna ki khun.

Ka jingkylli kaba mih ka long la ma ngi ki riew lum ngi dei ban shim ia kita ki lad ban pynduna briew, hato kata ka thymmai jong ki naduh hyndai hynthai kam khein ba ka  kam, katno lei lei lada pyntrei kam ia ka, hato ngi lah ban ong ba ka jaidbynriew jong ngi ka long kaba heh paid bad ba ka la dei ban shim kum ia kita ki lad ban pynduna briew, hato ngi duna ka jaka rep ka jaka riang bad ba ngi long  kiba tlot bad  pynbiang ia la ka bam, hato don ka jingtieng  ban ngin iap thngan namar ba ngi la bun paid ?

Kine ki long ki jingkylli kiba mih bad nud ban jubab ba ngim dei kiba heh paid bad ka jaka ka dang bun kyrhai bad kaba biang bad dei namarkata dei ban pyrshang ba ka jaid bynriew jong ngi kan heh kan iar  hynrei ym ba kan rit kan raid bad duh noh.

Ha ka juk synshar paidbah kum ha Ri India la khein bad la thew tarajur da ka jingbun paid ban ioh ia ki nongmihkhmat. Dei da kata ka jingthew kaba la pyndonkam ha ka ri India baroh kawei (kata ka jingthew ka long ka jing-thew ha ka jingbun paid) ba la pyndonkam ha ka ri – lum jong ngi. Dei na kane ka daw ba ki rilum jong ngi ha Assam ki ioh tang 16 ngut ki nongmihkhmat sha ka Dorbar Thaw Ain katba ki thor ka Assam pat ki ioh haduh 110 ngut eiei.

  Peit kein ka jingiapher kaba haduh katne, hato ngim dei ki rit paid kiba rit tam ha India ?