Wat bam doh ne dih dud jong ki masi ba pang at-sniehdoh, mana ka tnad

Shillong, Jylliew 11:

Ka tnad Animal Husbandry & Veterinary ka Sorkar Jylla ka la mana ban bam ïa ka doh, ne dih ïa ka dud jong ki masi kiba shah ktah ha ka jingpang at-sniehdoh ne ka ‘Lumpy Skin Disease’ (LSD).

Katei ka jingmana ka la wan lyngba ka kyrwoh na u Secretary ka tnad, u Dr. Manjunatha C, IFS.

Ka LSD ka dei ka jingpang ha ki masi, bad ka saphriang na ka jingdait u ’kaiñ pyrjong, skaiñ bad ki ’ñiangkhap.

Ki dak jong kane ka jingpang ki kynthup ïa ka jingat ha ka sniehdoh ha baroh kawei ka met bad ki mrad kiba shah ktah ha kane ka jingpang ki koit pura hapoh ka 2-3 taïew.

“Wat la ka LSD kam ïabit sha ki briew, hynrei ïa ka doh bad ka dud jong ki masi kiba shah ktah ha kane ka jingpang ym bit satia ban bam ne dih bad ym bit ruh ban die ïa ki,” la ong utei u heh ophisar. 

Haba batai halor ki sienjam ba dei ban shim lada jia ba ki mrad ki shah ktah ha katei ka jingpang, u Secretary u la ong ba ki nongrep ki dei ban pynkynriah noh la ka jong ïa kito kiba pang na kiba koit sha kawei pat ka jaka.

U la ong ruh ba ïa ka jaka ba buh ïa ki mrad kiba shah ktah ha ka LSD (kumjuh ki sawdong sawkun) dei ban synreit da ka dawai ‘Sodium Hyphochlorite’ (2-3%) ne ‘Phenol’ (2%/15 minit) ne da ka ‘Formalin’ (1%).

Ha kajuh ka por, la kyrpad ruh ïa ki nongrep ban kynjoh sha ki kynhun ‘Rapid Response Team’ jong ka tnad da kaba ‘phone’ sha u ‘Helpline Number’ na bynta ban ïarap synreit dawai ïa ka jaka bad ki sawdong sawkun kumjuh na bynta ka jingsumar ïa ki mrad kiba shah ktah ha ka LSD.

Nalor kane, ki briew kiba khmih ïa ki mrad kiba shah ktah ha katei jingpang ki dei ban deng ïa ki jingsop kti bad ka jingda ba kah durkhmat, bad dei ban pyrkhing ruh ïa ka ïaid ka ïeng jong ki briew sha bad na ka sem ba don ki masi ba shah ktah.

Ka kyrwoh ka ong ruh ba dei ban tehlakam ïa ka jingwan rung jong u ’kaiñ pyrjong, skaiñ ha ki sem masi da kaba pyndonkam ïa ki dawai.

Nalor kane, lada jia ba don masi ba ïap, ïa uta u masi dei ban da tep bha ha ka thliew ba jylliew ha ka rukom ba dei bad la bthah ruh ïa baroh ki ïew die masi kiba hapoh 10 km na ka jaka ba shah ktah ki dei ban khang lut.

Haba phai sha ka jingai tika, baroh ki masi kiba koit ba khiah kumjuh ki masi khun kiba la palat 4 bnai bad shajrong hapoh 5 km ki sawdong sawkun na ka jaka ba shah ktah ki dei ban ïoh ïa ka tika khnang ban ïada na ka jingsaphriang ka jingpang. Haba ïadei bad kane, ki nongrep ki lah ban ‘phone’ ruh sha u ‘Helpline Number’ na bynta ka tarik bad ka por ban tip shaphang ki prokram ai tika ha ki shnong ba marjan.Ka jingai tika kan ïada na ka jingïap ki masi.

Ha kawei ka liang, ka jingsumar na bynta ki mrad kiba shah ktah ha ka jingpang kan dei lyngba ki ‘Anti Inflammatory Drug’, ‘Antihistaminic’, ‘Antibiotic’, ‘Immunity Booster’ bad da kaba pyndonkam ïa ki dawai tah.

Shuh shuh ki mrad kiba shah ktah kin sa ïoh jingkoit lyngba ka jingsumar bad kan pynduna ruh ïa ka jingïap jong ki.

Na ka liang ka tnad, ka la pynbeit ïa ki ‘Mobile Veterinary Clinic’ ban phah sha ki shnong kiba don ïa ki masi kiba shah ktah na bynta ka jingsumar bad ka jingsynreit dawai.

Kumta la kyrpad ïa ki nongrep ban kynjoh sha la ki distrik lyngba kine ki ‘Helpline Number’ (ba la kdew harum) na bynta ka jingsumar, jingai tika ne kiwei-kiwei jingtip ban tehlakam ïa ka LSD:-