Shillong, Jylliew 12:
Ka Commissioner of Food Safety, Kong R.M. Kurbah ka la ong ba kan sa aiti ïa ka kaiphod haba ïadei bad ka jinglap ïa ka dawai ‘Formalin’ (ha ki dohkha) sha ka Sorkar haba kut jong une u taïew.
Ka Jylla ha ka 8 tarik mynta u bnai ka la pynmih hukum ban khang ïa ka jingwanrah dohkha nabar Jylla na bynta 15 sngi hadien ba na ka jingpeit bniah ïa ki dohkha na kylleng ki distrik la shem ba ka don ka jingpyndonkam kaba jur ïa ka dawai ‘Formalin’ ha ki dohkha kaba long kum ka bih bad kaba ktah jur ïa ka jingkoit jingkhiah.
Ha katei ka hukum la ong ruh ba na ki 40 tylli ki dohkha ba la phah peit bniah, la shem ba ha ki 30 tylli na kita ki dohkha ka don ka dawai ‘Formalin’ bad ïa kane ka kaiphod la ai da ka Assistant Food Analyst jong ka Sorkar Jylla ha ka 6 tarik Jylliew, 2023.
“Kano-kano ka dohkha kaba wan nabar ka Jylla, yn peit bniah shuwa ban shah die ha ïew ha hat khamtam ki jait dohkha ‘Rohu’ – kiba bun ki wan na Andhra Pradesh,” la ong ka Kong Kurbah haba jubab halor ki sienjam ba ka tnad kan shim hadien 15 sngi ha ka jingïakynduh bad ki lad pathai khubor ha ka Lah Sngi U Blei.
Ka la ong ruh ba ka jingpeit bniah ka ïaid man ka sngi (wat mynta ka sngi ruh) watla la shah ïa ka jingdie jong ki dohkha kiba na ka Jylla.
Halor ka jingpynshitom ïa kito kiba donkti ban pyndonkam ïa ka ‘Formalin’ ha ki dohkha, ka Commissioner ka la ong ba ki don la ki jong ki jong ki bynta haba ïadei bad kane bad shisien ba la ujor ejahar, ka aiñ kan sa bud bad ka ïingbishar kan sa rai halor ka jingpynshitom.
Haba kylli, ka la ong, “Hooid, ngi don ka kaiphod haba ïadei bad ki nongshalan mar ne ‘Supplier’ bad shen ngin sa phah ïa kane sha ka tnad ba dei khmih.”
Haba ïadei bad ka jingtohkit halor kane ka bynta, ka la ong ba kane baroh ka shong ha ka Sorkar.
La kitei ki dohkha kiba la lap ‘Formalin ki dei tang na Andhra ne na kiwei-kiwei ki Jylla, ka Commissioner ka la ong ba ïa kane yn sa tip shai ynda ka Sorkar ka phah ïaid shakhmat bad ka jingtohkit.
“Ngi don katto-katne ki kot ki sla bad kumta ngam lah ban ong na ka Jylla aïu namar lymda don hi ka jingtohkit halor kane, kan long kaba eh ban kdew ïa ka Jylla,” ka la ong.
“Ngin sa phah ïa ka kaiphod sha ka Sorkar namar nga dang ap shuh ïa kiwei pat. Ïa mynta ngi dang pynkhreh bad haba kut jong une u taïew ngan sa aiti ïa ka kaiphod,” ka la ong.
Halor ka jingshngaiñ ban bam ïa ka dohkha, na ka liang ka Assistant Food Analyst-cum-Microbiologist sha ka Sorkar Jylla, ka Dr. Wadamika Lyngdoh ka la ong ba katkum ka Food Safety & Standards Regulations, 2011, la kdew shai ba ym shah satia ïa ka jingdon jong ka ‘Formalin’ ha kano-kano ka bam khamtam ka dohkha.
Haba ïathuh ba kane ka dawai ka lah ruh ban wanrah ïa ka jingpang bampong nalor kiwei-kiwei ki jingpang ba ma ha ki briew, ka la ong, “La kdew ruh ba lada bam kumba 30ml ne 37% ka ‘Formalin’ shi syn bam, ka lah ban ïalam sha ka jingïap ha u briew.”
Shuh shuh haba kylli halor ka jingpeit bniah ïa ki nongmuna, ka la bynrap, “Ngi khmih lynti ban peit bniah shuh sa palat 100 tylli ki nongmuna. Ka jingpeit bniah ka lah ban dei ïa kino-kino ki dohkha, kiba nabar ne napoh ka Jylla.”
Ha kane ka sngi la ïadonlang ka Superintendent ka tnad dohkha-dohpnat, Kong H. Papang, Assistant Commissioner ka tnad Food Safety, Kong D.B.S. Mukhim bad kiwei-kiwei.
