Raphael Warjri
Ka long ka ba donkam ban sot na ki ktien shnong na kylleng ki thaiñ bad kyntoit shnong khnang ban pynriewspah ia ka ktien Khasi bad ban kdup shitylli ia baroh ki ktien ha kawei ka ktien pdeng. Nalor kita ki ktien ba la don lypa na ki kylleng ki kyntoit shnong ki don ruh ki ktien ba lah ban shna thymmai da ka ba synrop lang ar ne lai kyntien ban shna kawei ka ktien ka ba kit jingmut, ka ba thiang snah bad ka ba lyngkot katlah katiai khnang ban bit ban biang ka thoh ka tar. Kine harum la jer kum kat kum ba la pyrshang ban pynwandur ha ka ba dang dei ban tuklar da ka iktiar ba pura halor ka ktien:
Tourism : ka mut shang rkai, suwari, swarri- shang dei ba ïaid ne leit jingleit sngewbha; rkai dei ba khlem trei eiei ba shu byrngia; swar dei ba ïaid ne leit jingleit kylleng ki soh shnong soh hima kum ban bishar ne syntiat; ri dei ka lyngwiar kdup lang jong ki jylla hapoh kawei ka jaitbynriew kyllum; suwari ka dei ka ktien ba la pynwandur ha ka ba kren na ka ktien swar ri ba ïaid ne leit jingleit kylleng tang ban byr-ngia.
Tract : ka mut kpait- kpait dei ka nur ba la ruid lynter shi tylli.
Tract record : ka mut mawjam- mawjam dei u kynja mawmer ba shu mutdur ïa ka syrtap jinglong ne jingleh jong u briew shimet ne kynhun shi tylli.
Trunk : ka mut metbah- metbah dei ka bynta ba kongsan jong kano kano ka mar ne jingthaw.
Transparent : ka mut haba shit haba shai, pyrshi, sngur- haba shit haba shai dei ba khlem buhrieh eiei ka ba paw hi kdar; pyrshi dei ka snap jong kano kano ka jingthaw kaba paw lyngba byrngut byrnget; sngur dei ka ba paw lyngba kumba dei ban long khlem jngut wat lada don ka ba wit na khmat.
Traitor : ka mut ingkhong shyllangmat, mendieri- ingkhong shyllangmat dei ka ‘tienkaplang ka ba thew ïa ki briew ki ba shet kylla la ka jong ka Ri; men dei ka ‘tien lyngkot ïa ki tymmen; die dei kaba ïapeiñ kylliang da ka dor; ri dei ka lyngwiar kdup lang jong ki jylla hapoh kawei ka jaitbynriew kyllum.
Understand : ka mut sngewthuh- sngewthuh dei ba lah ban bat ha jabieng ïa kano kano ka jingpynsngew.
University : ka mut shlempule bah, shlemhikai bah- shlem dei ka lawar ding ba phrang bad saiñ ïa ki marramew; pule dei ba khana pynleit jingmut ha jabieng; bah dei kba khraw bad ha khlieh eh; hikai dei ba bthah ïa kiwei ban khana pynleit jingmut ha jabieng.
Universal : ka mut satlak pyrthei, shityllup- satlak dei kylleng ka sla ramew baroh; pyrthei dei ka mariang kylleng ka meiramew; shi dei kawei; tyllup dei ba tap khlup naphang.
Unveil : ka mut plie- plie dei ba weng ïa kano kano kaba kah ne taplup.
Unleash : ka mut pyllait- pyllait dei ba law na ka ba shah teh.
Unfold : ka mut pynpaw- pynpaw dei ba loit ïa kaei kaei kaba jwat ban mih haba ïohi.
Usurp : ka mut knieh bor- knieh dei ba shim jynthet na kiwei; bor dei ka iktiar ba bat kino kino ki nongsynshar.
Vacation : ka mut shutibyrngïa- shuti dei ka aïom ba lait na kano kano ka jing-kitkhlieh ne ban khia ka kam; byrngia dei ba brai ha kaba pynsngewbha.
Velocity : ka mut klit- klit dei ka jingstet palat liam jong kaei kaei.
Verdict : ka mut raikut- rai dei ka ktien ba la buh juban ban leh thik kumba lah kren; kut dei kaba khatduh ba ym lah shuh ban pynjynsur ne ïaishah.
Victim : ka mut riewshahbanbeiñ, langkñia- riew dei ka ktien lyngkot ïa ki briew; shahbanbeiñ dei ba hap ha kano kano ka apot ba thom bor da kiwei; lang dei ka ktien lyngkot ïa ka blang; kñia dei ba ot ne pam pynïap ïa ki kynja mrad haba tyrwa ha duwan niam ba ngeit ki briew. Kumta langkñia dei ka ‘tienkaplang kaba thew ïa ki ba hap ha ka apot ban bah khala na ka bynta kiwei.
View : ka mut matpeit- mat dei ka ktien lyngkot ïa ka khmat; peit dei ba ïohi da la ki khmat.
Vision : ka mut phangma- phangma dei ka ba lah tip bad ïohi jngai lypa ïa kaei kaei ka ban sa jia shisha ha ka lawei.
Website : ka mut snurpartip- snur dei u kynja ksai ba pun na kawei ka dong sha kawei pat; tip dei ka ba bna, sngewthuh bad shemphang ha lade ïa kano kano ka jing-long jingman ha pyrthei mariang.
Welcome : ka mut paiñ- paiñ dei ba shah ïano ïano ban rung ha la kut.
Katto la nang sam ia ki kyntien ba kham donkam ban sngewthuh shai ha ka krien Khasi paka bad yn sa dang bteng shuh shuh ynda la sdang mih shuh ki ktien ne kyntien ki ba dawa ban batai shai ki jingtmut ha la ka ktien Khasi tynrai. Ka thong hi ka long ba ia ki ktien ba kongsan ha ka imlang sahlang ki ba iadei bad ka jinglong tynrai jong ka jait bynriew la sngew dei ban pynneh ne thwet beit da ka ktien Khasi tynrai bad ka long ka ba isaitmet ban shu kylla jubor na ka ktien nongwei. Ñiuma ki ktien ba sting thew ha ba pyndonkam lehse lah ban pynneh da ka ktien iapan lada ki dei ki ba la sngewthuh paidbah bad lada ym lah ban ioh da la ka ktien Khasi tynrai. Ka long ka ba sngew khohñioh ba ia ka deiriti ban thoh ‘kolshor’ lane ia ka thoh ka tar ban thoh ‘Literashaor’. Kum ia ka ktien pin ne klip ne tupia ter ter te ym da pher than lada pyndonikam da ka ktien iapan, hynrei ki ktien khiathew te la sngewdei hi ban kiar na ka ba iapan kylliang ha ba dang don ka lajong ne lah ban thaw thymmai.
