“Ïai bteng ban shim jait na ka kmie ban neh kum ka Jaitbynriew bakyrpang”

Hato ki la bishar bha shuwa ba kin mynjur? Kumno pat ngin leh ïa kine harum ki jingduna?

Dr. J. T. Syiemlieh

Katei ka long ka rai jong ki MDC ka District Council ha ka 17/5/23 bad hadien ha u bnai ba bud.

Hato ki la bishar bha shuwa ba kin mynjur? Kumno pat ngin leh ïa kine harum ki jingduna?

Ngi long ka jaitbynriew ba laitlan. Naduh ka por ka East India Company haduh mynta, ki kynthei jong ka jaitbynriew ki la shim tnga naphang bad bun na ki, ki la bud ïa la ki tnga. Kumta ngi la duh paid shibun ha ka jaka ban long ki nongpynroi jait.

Kiba sah ha Jylla, napdeng kiba shongkha khleh, ki la leh kumta ban ïoh ïa bun ki jingmyntoi – ban ïoh thied jaka, ban ïoh khaïi, ban ïoh kam terter watla ki dei ki khun shiteng!

Namarba la ai jait sha ka kmie, ki longkmie ki niew ïalade ki trai nadong shadong. Ki longkpa kim don hok ban korbar. Kumta ka jingorpait ka la sdang lypa naduh ba ïoh khun. Bud sa ïa ki khun. La ñiewkor tang ïa ki khun kynthei. Ïa ka nongtymmen ruh la ai tang sha ki khun kynthei. Watla katta ngi nud ban kam ba ngi long ka jaitbynriew tipbriew tipblei.

Don ki samla kynthei ba la nang la stad kim sngewïahap kyrdan bad kim sngewshngain ban shongkha ïa ki samla shynrang jong ka jaitbynriew ba ki paw kum kibym don jingkitkhlieh. Ïa kane, ngin kynnoh pop ïano, haba la ñiewpoh ïa ki naduh dang kha?

Namar ka dustur, naduh bakha la pynpher lypa ïa ki khun shynrang na ki khun kynthei bad kumta ki heh ki san kumba la khmih lynti! Kan myntoi aïu ban bynnïaw ba ngi long ka jaitbynriew bym ïatylli ne ba ki nongïalam ki shukor?

Ka dustur ka dei tang ka jingleh briew. Ka jingaijait ka long tang ka lad ban pynithuh. Kam dei ka aiñ Blei. Kumta ka don jingduna beit lada ai jait-kpa ne ai jait-kmie. Kumta donkam ka jingpynbeit. Kan kham bha lada ngi ai lang ïa ka jait-kpa bad jait-kmie sha ki khun khnang ba kin burom ïa ki. Ha ka por stad ba mynta, ba biang ki record/jingbuh jingthoh, kan ym mih jingkulmar eiei hadien habud.

Khatduh, haba ki longkpa ki la hikai ïa ki khun shynrang ha ki kam mechanic ne kam misteri, kita ki dei ban ïaibteng. Kin trei da kaba ïoh la ka baisngi bad ïa ka jingïohnong pat la dei ban ïasam lang sha baroh shipara.

Lada la lah ban leh kumba la kdew hadien, te ngi lah ban kam ba ngi long ka jaitbynriew tipbriew tipblei.