Sa tang katto katne bnai, ka Ri kan sa leit biang sha ka ilekshon ban jied ïa ki dkhot ka Ïingdorbar Thawaiñ Lok Sabha lane kita ki MP kiba don haduh 543 ngut. Ka jingpynkhreh jong ki seng saiñpyrthei na ka bynta kane ka ilekshon ka la ïaid. Mynta ka sngi, 26 tylli ki seng saiñpyrthei kiba pyrshah ïa ka BJP ki la poi ha nongbah Bengaluru ha kaba kan don ka jingïalang kaba ar sngi hapdeng jong ki ban ïathir kumno ban ïaid shakhmat bad ka jingpynkhreh bad ka ilekshon MP. Lashai ka sngi pat, ka BJP ka la khot ïa ka jingïalang jong ki seng saiñpyrthei kiba don hapoh ka lama jong ka National Democratic Alliance (NDA) ha New Delhi. Ka National People’s Party (NPP) na Meghalaya ka dei kawei na ki dkhot ka NDA bad ka lah ban leit ïashim bynta ha katei ka jingïalang.
Ka ilekshon ha ka Ri India baïar ka kham jynjar. Ki seng saiñpyrthei ki donkam ban ïateh lok bad kiwei ki seng khnang ban poi sha ka thong. Watla ha u snem 2014 bad 2019 ka BJP ka la jop bun tam eh ki MP ha ka Lok Sabha, hynrei kam shym la ïakhlad lok bad ki seng kiba don ha ka lama jong ka NDA. Tangba kata ka jingïatreilang ka shu long tang ha ka kyrteng namar tang marwei ruh, ka BJP ka la lah ban synshar hi. Namarkata, ngim ju ïohi ba ka BJP kan sngap kan sngew ïa kiwei pat ki seng saiñpyrthei kiba don hapoh ka lama jong ka NDA. Kum ka nuksa ka dei ka NPP. Watla kane ka seng ka ïatreilang bad ka BJP ha ka NDA, hynrei naduh u Myntri Rangbahduh, Narendra Modi bad haduh u Myntri Korbar Ri, u Amit Shah, ka BJP ka khlem map satia ban thalaiñ ïa ka NPP ha ka rynsan jong ka jingïalap ilekshon dang katto katne bnai mynta. Kine ki nongïalam ka BJP ki la kynnoh beit haba shit haba shai ba ka sorkar NPP ha Meghalaya ka la donkti ha ki kam bamsap bamngem. Mar ïa dep pat ka ilekshon, u Modi u la wan hi dalade sha Shillong ban sakhi ïa ka jingbam smai jong u Conrad K Sangma kum u Myntri Rangbah. Kane ka dei kata ka politik kumba ki ong: ïashrut, ïa thad ha ka por ilekshon bad ynda la dep pat, sa ïa leh mynleh kumba khlem jia eiei!
Lehse ka BJP ka la sngewthuh ba ka donkam ïa kiwei pat ki seng saiñpyrthei, kiba la don lypa bad ki ban dang wan nadien, na ka bynta ka ilekshon MP ha u snem 2024. Baroh shi katta, ka BJP ka ju peit poh ïa kiwei pat ki seng saiñpyrthei watla ki don lang ha kajuh ka sorkar NDA. Tangba imat ka BJP ka la sngew sheptieng ïa ka jingpyrshang jong ki 26 tylli ki seng saiñpyrthei ban ïatylli khnang ban ïakhun pyrshah ïa ka. Lada ki seng saiñpyrthei kiba don ha ka liang pyrshah ki lah shisha ban ïatylli para ma ki, khlem pep kan buh jingeh ïa ka BJP ha ka ilekshon ban wan. Baroh shi katta, ka jingbym lah jong ki seng saiñpyrthei kiba shong ha ka liang pyrshah ban ïatylli para ma ki ka la pynsuk kylla ïa ka BJP ba kan jop ïa ki ilekshon la ka dei ha ki jylla ne ha ka Ri ruh kumjuh. Na ka por sha ka por, ki seng ha ka liang pyrshah ki la ïakren ïakhana halor ka jingdonkam ban ïatylli pyrshah ïa ka BJP, hynrei bunsien kita ki la shu kut tang ha ka jingïadih sha bad kam ju don ka jingpyntreikam ha madan bad ha ka por ilekshon ki ïaid beit la ka jong.
Ka BJP kan sa dap 10 snem kynthih naduh ba ka la synshar ïa ka Ri ha u snem 2014 hadien ka jingshah pynrem kput jong ka Congress bad kiwei ki seng saiñpyrthei. Ki paidbah jong ka Ri ki la mad ïa kiba bun kiei-kiei hapoh ka jingïalam jong ka BJP bad ki nongshong shnong ki tip kham bha kaei kaba bha lane kaei ka bym bha ba ka BJP ha la leh ha kine ki khyndai snem tam. Kano-kano ka seng saiñpyrthei kaba don ha ka sorkar ne shabar ka kwah beit tang ban jop ilekshon la ka long ha kano-kano ruh ka dur. Kano-kano ka seng kam lah ban shu don sah tang ha ka sorkar lane tang ha ka liang pyrshah. Ka jingkylla ka ju wan katkum ka por bad ka jingkwah jong ki paidbah. Ngin hap ban ïa peit la ki paidbah ki kwah jingkylla ne ki kwah ba kan don beit ka jingbteng.
Kano-kano ka seng saiñpyrthei ka donkam palat 272 ngut ki MP ban thaw ïa ka sorkar thymmai ha Delhi. Ïano ki paidbah kin ai ïa kat kine ki MP? Ha ki khyndai snem tam, ka Ri ka la ïoh ïa ka sorkar kaba skhem namar ka khlem don ka jingpynkylla nongïalam ne sorkar bad ka la ïaid beit. Kiba bun ki nongshong shnong ki tieng lada wan da ka sorkar khleh khaw lang ïoh hap ban kylla sorkar man ka shi snem ne ar snem kumba ju long ha ki por kiba mynshwa. Tangba lada ki paidbah ki la ngiah hi shoiñ ïa ka jingsynshar jong ka sorkar kaba skhem, kin jied beit da ka sorkar khleh khaw lang bad kin ïai shah ïa ki jingeh ki ban wan hadien habud. Namarkata, nangne shakhmat ka jingpynkhreh jong ki seng saiñpyrthei kan nang jur na ka daw ba ka por kam ap ïano-ïano.
