
(Lada ïa ki nongrep yn khñiot shi khñiot, ki ïew ki hat kin ringsdot bad nang ïai tlot)
(Ba bteng)
Bah K.D.Kharkongor
Katba u dang peit kumta suki suki u sdang ban khñium ha la mynsiem da kaba ong “U Blei te U dei shisha Uba biej, U Blei te Uba biej……” Balei u khñium bad ong kumta? U khñium kumne na jrong uta u diengsoh namar u ïohi ïa shibun ki pathaw kiba pur ha madan. Kat une u diengsoh uba jrong bad ba khlaiñ kumne U Blei u buh da ki soh kiba rit shakhap bad ba sting kdor kdor hynrei kat ïa ki thie ki pathaw kiba heh bad ba khia ldui ldui, U Blei u pynsnoh pat ïa ki tang ha u jyrmi uba rit, uba tlot bad u bym lah ban ïeng kum une u diengsoh! U Blei te U dei shisha Uba biej……Katba u dang khñium bnum shi bnum kynsan kynsan wan beh ka lyer kaba jur bha bad ptuk-tuk-tuk sdang hap ki soh plom ha ka met ka phad bad ka khlieh jong u. Em phi, em phi, lynñiar uta u briew…….pleng U Blei um dei phi Uba biej. Ani wow mei, U Blei dei uba stad phi…….ani nga donbok palat………..ban da dei ba ki soh plom kin heh kat ki thie ki pathaw te …. ….ka maloi jong nga kan jin da la pait la pra ! Wow ko Mei, nga la donbok palat ba dei tang ki soh plom !” Ka jingsneng jinghikai ba ngi ïoh na kane ka khana ka long ym tang ba ngi dei ban hun ïa kaei kaba u Trai Kynrad u la ai ha ngi hynrei ban tyngkai noh ka jingrhah kaba sha palat pud namar ngim tip satia aïu kan jia lashai lashisngi ïa kata ka spah kaba ngi lum ngi kynshew da ka mynsiem ka jingrhah bad ym da ka mynsiem ka jingïatiplem. Ai ba ka aiñ ka jingïatiplem kan treikam ruh ha ka jingim jongngi kaba man la ka sngi.
Balei ka jingud jingnam ki nongrep bunsien ka long tang kum ka jingpyrta ha ki ri khlaw? Bunsien ki nongrep kiba shu rep wai ha ka jaka jong kiwei ne kito kiba don la ka jong ka jaka rep kaba rit bad ym kaba heh, ki shu im bad sngi bad mied tang ha ka jingdiaw bad khuslai mynsiem ym tang ba shah khñiot dor khah khah ha ïew ha hat hynrei namar ba la rem palat ka bai wai ïa ki kper ki phrah. Kito pat ki nongrep kiba shong ba sah ha ki thaiñ ba don ki par dewïong kim ju nud satia ban saham ne ban ong ei ei ïa ki trai par wat lada ka um ba mih na kine ki par dewïong ne ki jaka ba lum thup ïa u dewïong ka dei ka bih kaba ïa syriem kum ka jingpang bampong (cancerous disease) bad kaba ktah suki suki pat ïa ki jingthung jingtep bad ki kper ki phrah jong ki. Teng teng pat lada ki nongrep kin leit pynsngew ïa kine ki jingeh ha ki trai par ne ki bor shnong, ym ju don satia ki ban pyrkhat ne pushe ïa ki bad kiei kiei baroh ki shu long tang kum ki jingpyrta ne ki jingud jingnam ha ki rngai ka ri khlaw (just a solemn cry in the wilderness) ! O balei keiñ ba ka sur bad ka jingud jingnam ki nongrep ka long tang kum ka jingpyrta ki khynnah sharai blang sharai masi ha ki lum ki wah haba ki ïohsngew kylla pat ïa kata ka jingpyrta ba ka wan phalang biang ha ki tyndong shkor jong ki na ki mawsawa kiba don ha kine ki lum ki wah (echoing sound)? Balei shisha ka long kumne ? Balei, balei, bad balei keiñ ka long kumne ? Lano ki trai jaka ka ri-kynti kin jynsur mynsiem noh ban pynsting ïa ka bai wai ki nongrep bad lano pat ki malik par dewïong kin ïar ka jingmut jingpyrkhat jong ki ym tang ban pynduna ka jingpynjot ïa ki jaka rep ki jaka riang hynrei ban pyrkhat bad isynei lem ïa ka Mei Mariang ka Mei Ramew kaba la shah pynjot pynjulor. Baroh ki malik dewïong ki donkam ruh ïa ka bam bad haba ki donkam ban bam hato ym la dei ka por ïa ki ban pyrkhat lem? Hooid, ka jingbymlah biang ka dei ka jinglong briew hynrei ban ïa longbriew pat hato yn ïai dei da ki jingbymlah biang? Baroh baroh ngi donkam ruh ban pyrkhat lem ïa kiwei. Ka Mei Mariang ka lah ban pynbiang ïa ka jingdonkam jong ngi ki briew hynrei da lei lei ruh kan ym lah ban pynbiang ïa ka jingrhah jong ngi (Mother earth can satisfy all our needs but not our greeds). Lada sniew ki jaka rep jaka riang, ka Mei Mariang kan ym lah ban leh ei ei. Namarkata donkam ïa ngi ban ieit bad burom ïa baroh ki aiñ ka Mariang.
Hato donkam mo ban ïarap lem ïa kita kiba kyrshan ïa ngi? La ju ong barabor ba ka jingleh bha ba markylliang bunsien ka wan rah tang ïa u soh uba bang, uba thiang bad uba shngiam. Haba ki nongrep ki ïarap bad kyrshan ïa ngi don jingeh aïu pat ban ïarap bad siew kylliang ïa ki? Lada ngin siew kylliang ïa ki da ka mynsiem ka jingieit bad jingïa-tiplem hato u Trai Kynrad bad u Nongthaw Nongbuh un dumok bad kynkok ïa ngi?
Katba ngi dang hap ban rung manla ka sngi ha ki ïng-shetja ne ki kamra bam (kitchen/dining room) ban bsa bam ïa ka kpoh thylli, kan long ka kam biej ban shu klet pat ïa ki budlum ka Ri bad ka Jylla. Ha shwa ban pynkut ai ngin buh kawei ka jingkylli sha baroh ki nongpule ïa ka jingong uwei u `riewkhraw la ka dei kaba shisha ne em haba u ong “ki kti kiba kloi ban ïarap ki kham khuid ban ïa ka shyntur kaba duwai (the hands that help are holier than the lips that pray).” Kumno shisha ki kti bad ki kam u budlum ki long?