
U Nongsaiñ Hima,1979
Lah ban ong ba ngi dei ka Jaidbynriew kaba jar – jar, kaba sngewtynnad ïa ka jingjar – jar, kaba ym sngewbha ïa ka jingkaw – kaw. ïa kane lah ban sngewthuh na ki jingsawa kiba ngi iohsngew ha ki ïew ki Hat. Ki jingsawa kiba ngi iohsngew ha ki ïew ki Hat Khasi ki kham pher. Kawei na ki jinglong kiba bha, kaba dei ruh ban ïa bud bad ban ia bat ka long, hapdeng jong ngi, kim kheiñ ba ka long kaba don akor ban ïa kñieh die knieh shied lane ban ïa tan ïa patom ïa ki nongdie ki nongthied.
Ka jingsneng tymmen ka ong ba ym dei ban bun ktien haba bam ba dih. Kane ka long kaba shisha, ban bun ktien haba bam ba dih hi kam long kaei kaei kaba itynnad.Ban ïa halla lei lei ha ka por ba bam ba dih te ka long kaei kaei kaba ym da sngewtynnad bad kaba da sngew khlem akor sat bad ka ktah ïa ka bor tylliat ki snier.
Kumba ka long mynta, khamtam ha Sor, ka jingkaw – kaw ka la don bad don ruh imat kiba la thap sdang myllen namar ba la mlien. Ki Karkhana ki la sdang bun bad ki jingsawa kiba pher ba pher ki la sdang mih. Nangta pat ha lynti ha syngkien ki jingpah jong ki kali ki la nang pynjur shuh shuh ïa ka jingsawa.
Ka don ka jingpyrshang ban ïaleh katba lah ban pynlong ïa ka shnong ka thaw, kaba lait na ki jingkaw kaw. Don ki jaka kiba ki Bor Synshar ki da mana ba ym bit ban pynpah “horn” lane ban hylla. Ha ki por mynta da ki jingïaid shaphrang jong ka “Science” la mih bun ki kor kiba pynmih jingsawa, kum ka Gramophone, ka Radio bad kiwei kiwei de. Kine ki pynmih ïa ki jingtwa, ki jingkren, ki sur kiba duna ka jingsawa bad kiba jam ruh kumjuh. Kawei na ki kor pynjur jingsawa ka dei ka “Microphone” kaba ngi ju ïa khot ka “Maik.” Ka “Maik” ka long kaba donkam hynrei ka jingpyndonkam lynter bad khlem dei por, ka pynduh noh ïa ka dor jong ka bad ka pynmih pynban tang ka jingkaw kaw.
Don ki jingïakren mynta harum haneng ba u Khasi ruh u la sdang ban ieit ïa ka jinglong kaw kaw. Kane ka jingong ka lah ban don khyndiat ka jingshisha.Don hangne hangtai ki para ri kiba ym nang shuh ban ïa sngap uwei ïa uwei pat bad ka la don hateng hateng ka jingïakñieh ktien ka ïarap ban wanrah ïa ka jingkaw – kaw. Nangta don ruh ha lynti ha syngkien haba ki ïa kren ïa khana, wow ba ki hylla, ïa tahih ïa tahah haduh ba la i khleh bieit i khlem akor pynban. Imat kumba ki kwah ban ring ïa ka jingmut jong kiwei pat bad ban ioh ïaroh ïa la ki jong ki jingleh khleh bieit.
Ka long ka jingshisha ba u briew u don ka jinglaitluid, hynrei um lah ban pyndonkam pathar ïa kata ka jinglait-luid kat haduh ban da long ka jingwit ïa kiwei pat. Ka jingkaw – kaw ka long kawei na ki jnglong kiba ym itynnad bad ha kajuh ruh ka por ka lah ban long ka jingwit ïa kiwei pat ïa ki para marjan marpa, para shong ryngkat sah ryng-kat, para shnong para thaw. Haba kren kyllum u Khasi um long uba kaw – kaw. Lah ban ong ba ka jingbym long kaw kaw, ka dei kawei na ki jinglong tynrai jong u Khasi. Lehse u la ioh shibun ki jinghikai na ka Mariang, namar u shem ba u khiew uba suda u sawa bad ba ka wah kaba jylliew ka tuid jem jai jai.