Bertina Lyngdoh
Ka aiñ ka long ne ka dei kata ka jingbishar kaba ïaryngkatlang ïa manla u briew. La buh bad pyntreikam ïa ki aiñ khnang ban tehlakam ïa ki jingsniew ha ka imlang sahlang. Lada khlem ki aiñ lah ban shu ong noh ba ki jingsniew ha ka imlang sahlang kin jyn da la kynrei bad ba briew kin im katba mon ha ki jingsniew. Kumta, ka ri India jong ngi ruh ka don ia ki aiñ ki kanun jong ka ban tehlakam ïa ki jingsniew ha ka imlang sahlang. Ka jingdon bad ka jingpyntrei kam hok ïa ki aiñ ka long ba baroh un ioh ïa kajuh ka jingbishar ha ka longbriew manbriew. Haba ka imlang sahlang ka la nang heh bad nang ïar, kumta ruh ka aiñ ka don bun ki jingbishar ha ka bad ba u briew te u dei ban tip ïa ka. Katkum ka jingsngewthuh, ki aiñ ki dei kita kiba khlaiñ bha ha ka bishar na ka bynta ka bha ka miat lang baroh. Nalor ka jingbuh, jingpynmih bad jingpyntreikam ïa ki aiñ, la buh ne la thung kyrpang ruh ïa ki nongkhmih nongpeit ne kita ki nongbishar ba kin peit ba ki aiñ kin trei kam bha bad ba la bud beit bud ryntih ïaki.
Da shisha, ka jingdon ki aiñ ka pynsuk ïa ka synshar ka khadar ïa ka bha ka miat ka imlang sahlang. Ka don la ka jong ka jingbishar hok ha kaba ïadei bad ki khynnah, ki kynthei, samla, bad tymmen. Don bun ki aiñ kum ka aiñ ka pule puthi, ka jingban beiñ, lehbeiñ ne batbor ki khynnah khllung bad kynthei, ka aiñ ka kam ka jam, ka aiñ ka hok nongioh pateng, bad kiwei de ki kam sniew kiba ka aiñ ka pyrshah. Lada jyn da ki ain ki long kiba eh bad pyrkhing bha ki nongshim kabu ne ki riewsniew kim jyn da la nud ban im ka jingim ka ba pyrshah ïa ka aiñ. Lada ki riewshim kabu ne ki runar kim shim tieng ïa ka aiñ kane ka mut ba ka aiñ kam khlaiñ katkum ka riti ka synshar ka khadar ka ri. La dei te ban ym ai lad ban pynkheiñ ïa ki aiñ namar tang la pynkheiñ ïaki tang katta la synjor ka synshar ka khadar bad ba ki riewsniew bad ki kam sniew jong ki kin nang jyllei bad roi bad kane ka pynjakhlia ïa ka imlang sahlang. Hooid, ngi kmen bad sngew shngaiñ haba ngi tip ba don ki aiñ hynrei lehse ka jingbym sngewtynnad da u paidbah uba bun ïa kaba um lah ban pdiang ka dei kata kaba ngi tip mynta kita ki aiñ khyllah. Kine ki kyynthup ki aiñ diemet, ka aiñ shong kurim kynthei para kynthei ne shynrang para shynrang ïa kaba ka ïing kashari ba ha khlieh duh ka la pynlong aiñ bad pyntrei kam ïa ka. Kane ka pyni ba kum ki briew ngi la ïaid lait ïa ka hukum u nongthaw. Yn len lei ba ki ruh ki dei ki briew, bad ba ki don ïa ki hok jong ki. Ban pynïaryngkat ia ki hok jong baroh, ka ïing kashari ba hakhlieh duh ka la shah bad pynlong aiñ ba pura ïa kum kine ki jait kam. Dei namar kane, ba kum kine ki jait kam ki la nang jur bad kynrei bha wat ha ka ri Khasi jong ngi. Kaba pynshlur ïa ki ban leh ïa kum kine ki kam ka long ba ki kynnoh ka ioh ka kot jong ki ka duna bad ba kim donkam don jam ban pyndap ia ki jingdonkam jong ki baroh. Ka kynthoh bad ka jingbym sngewtynnad na katto katne ki paidbah ka long ba ki sngew ba kane baroh ka dei tang ka jingkwah suk ym ka jingtrei shitom. Ka long kaba eh bha ban ïatai halor kane namar lada uba bun u pyrshah na sha shiliang pat ki kynnoh ba ngi pyrshang ban knieh jubor ïa ka hok long briew manbriew jong ki.
Dei namar kane ka hok ka shong ha ka ïing kashari ba ha khlieh duh ka ri bad ba ngi hap ban im hapoh kane ka rukom synshar khadar. To ngin long kita ki ban puson bha ïa ka ban kynshi than namar ngim tip ïa ka daw bad ka tynrai ba shisha jong ki. Ym lah len ba bun hi um sngewtynnad kum kine ki aiñ hynrei yn leh kumno namar ka bor kam shong hangi. To ngin sngewthuh ba kawei ka juk ka jop ïa kawei pat kumjuh ruh ka rukom pyniaid bad pyntreikam ïa ki aiñ kin nang kylla bad pynlong aiñ. To kum ki paidbah, ngin ym bishar than namar na sha lyndet ka jingbishar ka long kaba kham tyngeh. To ki aiñ kin long ki aiñ ki ba shisha ïa ka imlang sahlang baroh kawei.
