Lada ki pulit ki dang hap ban phet, sa ki paidbah lei?

Bad ka jingkylli kaba mih nangne ka long ba lada ki pulit kiba kieng atiar ki la hap ban mareh haduh katto-katto, sa ki paidbah lei katno tam?

Ha ka Sngi Saitjaiñ, ka dur khih jong ka jingmareh ki pulit Meghalaya na ka jingshah beh thong ha ki paid Karbi ha ka thaiñ Lapangap, West Jaiñtia Hills, ka la saphriang kylleng sawdong haduh ba kito ki pulit lem bad ka sorkar Meghalaya ki la shah kren beiñ kren khoh ha ban da biang. Ngim pat tip shai kito ki pulit ki la leit leh aïu haduh ba kin da shah beh thong kumto, hynrei ka paw pat ba ki la don hapdeng ka jingrit mynsiem namar ki la hap ban ïa mareh. Ngi sngewdei ban ai jingïaroh ïa kito kiba la ïoh ring ïa kato ka dur khih namar kaei kaba la jia, ka kren jam shikatdei. Bad ka jingkylli kaba mih nangne ka long ba lada ki pulit kiba kieng atiar ki la hap ban mareh haduh katto-katto, sa ki paidbah lei katno tam?

Ha kawei ka liang, la isynei pynban ïa ka jinghap ban phet bad mareh jong kito ki pulit. Shu donbok pat ba ka khlem don satia kano-kano ka jingjia ba sngewsih. Lehse lada dei ba kito ki paid Karbi ki la thombor ïa ki pulit Meghalaya kiba la phet krad, ngi tharai kito ki pulit kin ym banse ban siat na ki atiar jong ki. Lada dei ba ki la siat, ki pulit Assam kin leh kumno? Kan long kaei-kaei kaba mynsaw shisha lada ngi ïa pyrkhat bha. Ngim dei ban klet kaei kaba la jia ha Mukroh ha u snem ba la dep ha kaba san ngut ki paid Khasi Pnar ki la kyllon ïap na ka jingshah siat ha ki pulit Assam katba uwei u Forest Guard ka West Karbi Anglong ruh u la khlad. Ym don ba kwah ïa ki jingjia ba sngewsih namar ki ban hap mad jingjynjar kin dei tang kito kiba shem halade. Kiwei ki lah ban sngewtynnad lada don ka jingïap briew, hynrei ym kito ki longïing longsem kiba mad ïa ka jingduh jong ki mynsiem bakordor khamtam ki nongkamai jakpoh.

Ha Khanduli bad Lapangap, ngi la ïohi ba la katto katne bnai mynta, ki la don ki jingpynkhih bad jingïakynad hapdeng ki Khasi Pnar bad ki Karbi. Ha ki snem kiba mynshwa, ka jingshah pyndik jong ki Khasi Pnar ka dei beit na ki seng lehnoh Karbi. Hynrei mynta pat, ka dei syndon da ki paidbah nongshong shnong. Ha Lapangap, ki paid Karbi ki la wan la arsien ban jynrat ïa ki tynrai dieng ba la thung da ki paidbah ban pynjyrngam ïa ki khlaw ba la syllen. Balei kita ki Karbi ki don jingwit wat ïa ki dieng ki siej? Lada dei ba ka jyrngam ka jaka, ma ki ruh kin ïoh jingmyntoi lang. Imat ki la shu ïa lapmiet ka wad daw ïa ki Khasi Pnar bad ïa ka sorkar Meghalaya na ka por sha ka por khlem da don nongrim haei-haei ruh.

Nalorkata, ngi shem ba kiba kum kine ki la wan jia ha ka por ba ka sorkar Meghalaya bad Assam ki dang ïakren ban pynbeit noh ïa u pud u sam ha Block I, Block II, Khanduli bad kiwei kiwei ki jaka. Kumno kat ka sorkar Assam bad ka Karbi Anglong Autonomous Council (KAAC) kim lah ban teh lakam ïa la ki jong ki paid bad ban pynthikna ba kim dei ban pynthut kai ïa ki Khasi Pnar? Ngi sngewthuh ba ha Karbi Anglong, kaba kham don bor ka dei ka KAAC, hynrei watla katta ruh, ngi ngeit ba lada tuklar hi da u Myntri Rangbah ka Assam, u Himanta Biswa Sarma, ki paid Karbi kin hap ban sngap ïa u.

Haba phai biang sha ka jingmareh jong kitei ki pulit Meghalaya, ka sorkar ka dei ban shimkhia bad ka sorkar Assam bad ban ïakren hashwa ba kan mih kano-kano ka jingjia ba sngewsih. Kine ki pulit ki dei lang ki para nongshong shnong ka jylla bad ka sorkar ka donkam ban ïakren na ka bynta jong ki khnang ba kiba kum kitei ki jingjia kin ym jia shuh hadien habud. U khappud Meghalaya-Assam um dei satia u khappud India-Pakistan. Ngi don lang ha kajuh ka Ri bad hapoh kawei ka Riti Synshar pynïaid kam. Namarkata, ka sorkar Assam lem bad ka KAAC ki dei ban leh eiei ïa kito ki paid Karbi kiba pyndik ïa ki Khasi Pnar na ka por sha ka por. Ailad shwa ïa ki Regional Committee ba kin ïakren bad ïapynbeit ïa u pud u sam.