Baroh kiba kyrkieh suda haduh ban da mynsaw sa kiba lui-lui

Ngim lah ban len ba kane ka dei ka juk ba baroh ki briew ki ïa bunkam bad kim da don por ban leh lyngngai.

Ha kine ki sngi, ka la mih biang ka jingïakren ïakhana halor ka jingpynher sted jong ki kali bad ki ar shaka i kumba kim don por shuh ban ap ïano-ïano namar ka jingsngew kyrkieh ban poi sha ka jaka ba ki dei ban leit. Ngim lah ban len ba kane ka dei ka juk ba baroh ki briew ki ïa bunkam bad kim da don por ban leh lyngngai. Ki hap ban ïa beh sha ki kam ki jam la ka dei hajan ne shajngai. Tangba ha kane ka jingkwah ban poi biang por lut baroh baroh, ngi shem ba ka don ka jingñiah thurmur ïa ki kali bad ar shaka kaba ju ïalam shaduh u pud ka jingkhlad bad jingmynsaw jong ki mynsiem briew. Ka jingjia hajan Don Bosco Technical School, Laitumkhrah ha kine ki khyndiat sngi ba la dep ha kaba kawei ka ar shaka ka la tynrah ïa uwei u khynnah skul ka la wanrah ka jingbitar ïa kiba bun ba lang khamtam namar ki la ïohi ïa kato ka dur khih ba la ïoh ring da ka kor CCTV kaba la saphriang sted sha kylleng sawdong. Kato ka jingjia ka la pynkynmaw biang ïa ka jingdon jong kiba bun ki nongñiah thurmur ïa ki kali bad ki ar shaka ki bym don por ban pyrkhat lem na ka bynta kiwei la ki dei kiba don hapoh kali ne kiba ïaid kjat.

Na ka por sha ka por, ngi ju ïohi ïa kiba kum kitei ki jingjia ha Laitumkhrah. Ka rukom ñiah kaba long thurmur bad ka bym kheiñ snep ïa kiwei ka la jyllei bha ha kine ki sngi. Kito kiba pynher bad ñiah thurmur ki sngew ba ki dei tang ma ki kiba kyrkieh kam bad kiwei ki dei kiba shu wan ïaid kai ha lynti syngkien. Ka jingpynher ka long kaba ishyrkhei ban peit namar kito kiba ñiah kim peit shuh sha kadiang sha kamon ne shakhmat ne shadien, hynrei ki shu tur beit khlem jingsalia. Kane ka jia ym tang ha sor Shillong, hynrei wat ha surokbah ruh bad ka ju ïalam barabor sha ki jingjia ba sngewsih. Tangba katta ngin nang ïakren, katta ngi ïohi ba ki duna kiba don ïa ka jingsngewthuh. Ha sor Shillong lada ngi pyndait da ki kor CCTV ha man ki jaka, ngin sa ïohi shai katno ka jingkhlem akor jong ki nongñiah kali bad ar shaka kiba pyrkhat tang ïalade shimet ban poi kloi sha ki jaka kiba ki thmu ban leit. Kato ka jingjia ha Laitumkhrah ka dei tang ka nuksa jong kiba bun bah ki jingjia kiba ngim tip ba ki la jia.

Ka sorkar bad ka tnat pulit kin ym lah ban buh ïa ki pulit pynïaid kali ha man la ki surok bad ki dong. Baroh ka shong ha ka jinglong adkar jong ki nongñiah ban lait na kano-kano ka jingjia ba sngewsih. Lada hap ban buh pulit ha man ki jaka ban peit ïa ki nongñiah kali, kata ka mut ka jingnang jingstad ba kita ki nongñiah ki la ïoh naduh ba ki dang leit skul, ka shu long lehnohei. Baroh ngi dei ban don ka jingkitkhlieh lane kata ka ‘Civic Sense’ khnang ba ngin kham lait na ki jingjia kiba lah ban pynbabe kylla hadien habud. Kam myntoi ban ïoh ïa kata ka jingnang jingstad lada ngi dang leh kum ki ‘riew khlaw ha surok. Ha ka kam ñiah kali ka ju long ruh ba nalade la biang shaba palat, katba utai uba wan nakhmat lane uba bud nadien um biang satia bad namarkata ki ju jia ki jingjia ba sngewsih kthang. Hap ban ïa biang lang baroh ha ka rukom ñiah khnang ban ïa poi suk poi saiñ sha ki ïing ki sem namar ym don kiba pan kwah ïa ka jingjia kaba lah ban shim syndon ïa ka jingim briew.

Dang ha ka Sngi Saitjaiñ jong kane ka taïew ba la dep, uwei u rangbah uba la 56 snem ka rta u la duh noh ïa la jingim hadien ba u la shah tynrah ha ka kali ha surok Umsning Bypass ha Ri-Bhoi. Kaba sngewsih ka long ba uta u nongñiah u khlem ïeng ïa ka kali bad u ïaid beit shakhmat la kumba khlem jia eiei. Kane ka dei ka jingleh kaba long bymman bad kaba khlem akor shikatdei. Haba la bakla, u nongñiah u la dei ban sangeh bad ban ïarap ïa uto u rangbah uba la kyllon ha madan bad ban pynkit mar-mar sha ka jaka ai jingsumar. Hynrei kam shym la jia kumta. Kine ki jait jingjia ki dei kiwei na kiba sniew tam bad ngi dawa na ki pulit ba kin thwet tyngeh ïa uto u nongñiah bad ban pynngat ha ki kyndon pynïap briew. Kino-kino ki nongñiah kali kiba leh kumne, ki dei ban ngat ha ka jingshah pynsaja kaba tyngeh khnang ba kan long ka jingsneng ïa kiwei.

Ngi kyntu ïa baroh kiba ñiah ïa ki kali bad ki ar shaka ba kin long kiba jai-jai. Lada ki sngew ba ki dei ban poi biang por sha ka jaka kiba ki dei ban leit, ki dei ban da ïa mih na ïing kham kloi namar baroh ngi tip ba ka Shillong ka pawnam ha ka liang ka jingjur ka dheng kali. Ynnai ïa thad than ïa ka jinglong khlem akor ha lynti syngkien namar ka lah ban wanrah ïa ki jingjia ba sngewsih ha kiba lui-lui. Na ka liang ki pulit pynïaid kali ki dei ban peitngor bha ïa kito ki nongñiah kiba leh kyrkieh shaba palat bad kiba buh jingma ïa ka jingim jong kiwei. Lada lap biang ïa kiba kum kine, nalor ba dei ban kem ïa ki, la dei ruh ban knieh bad pynduh syndon noh ïa ka laisen jong ki na ka bynta katto katne snem khnang ba kan long ka jingsneng ïa kiwei.