Ym sngewtynnad ka sorkar ïa ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah”

Ka dei ka jingshisha ba ki skul sorkar kim lah ban pynpaw jingshah liang ha kaba ïadei bad ka saiñ pyrthei. Kin hap ban ïeng pdeng.

Wat hadien hynriew bnai ba la kut ka ilekshon MLA ha kane ka jylla, ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah…Ha U Prah” ka dang ïaid ïew. Naduh ha ki jaka khawai haduh ki shlem ai jingpule, kane ka jingrwai ka dei kaba ki briew ki sngewtynnad ban shad. Tang shu la ïohsngew ïa ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah…”, tang katta la khih win ka lympung. Ha ka sngi pyndonburom ïa ki nonghikai ha ka 5 tarik Nailur, ki khynnah jong ka Government Girls Higher Secondary School, Jowai ki la shad tyngeh da kane ka jingrwai. Katkum ki dur khih (Video) kiba la saphriang, ki khynnah katei ka skul hapdeng u slap, ki la shad bad kynud ryngkat ïa kane ka sur jingrwai ha phyllaw jong ka skul. Hynrei tang hadien katto katne sngi, ka Principal jong kane ka skul ka la shah ai da ka shithi na ka sorkar ha kaba ka hap ban jubab balei yn ym shim ki lad pynshitom pyrshah ïa ka halor ka jingtem ïa kane ka jingrwai kaba dei jong kawei ka seng saiñ pyrthei bad ka jingtem ïa kane ka jingrwai ka long pyrshah ïa ki kyndon treikam ba la buh ka sorkar.

Ban kham ïa shai, ka Directorate of School Education and Literacy (DSEL) ka la phah da ka shithi lane kata ka ‘show cause notice’ sha ka Principal jong katei ka skul halor ka jingailad ïa ki khynnah ban tem ïa katei ka jingrwai kaba dei jong kawei ka seng saiñ pyrthei ha ka jingrakhe ïa ka sngi burom ïa ki nonghikai. Na ka liang jong ka DSEL ka la pynpaw ha ka shithi ba la phah sha ka Principal ba kane ka long pyrshah ïa ka rukom pynïaid bad ki kyndon jong ka sorkar. Kumta ha kaba ïadei bad kane, la bthah ïa ka Principal ban jubab halor ka jingkylli ba balei yn ym shim ki lad pynshitom pyrshah ïa ka halor kane.

Ka dei ka jingshisha ba ki skul sorkar kim lah ban pynpaw jingshah liang ha kaba ïadei bad ka saiñ pyrthei. Kin hap ban ïeng pdeng. Hynrei ha kaba ïadei pat bad katei ka jingshad ki khynnah, ngi sngew ba ka jingpan jubab jong ka tnat DSEL na ka Principal ka la shu long shaba palat. Ngim tharai ba ka jingtem ïa ka jingrwai ka don eiei bad ka saiñ pyrthei, hynrei ka dei beit tang na ka daw ba ki khynnah ki sngewtynnad ïa ka jingrwai. Ngim tharai ba ka long kaba sniew ban sngewtynnad ïa ki jingrwai la ki dei jong ki seng saiñ pyrthei ne kiwei. Ngim tharai ba kata ka Principal lane ki nonghikai ki dei lut ki nongkyrshan jong ka seng saiñ pyrthei kaba don ïa ka shap jong U Prah. Ïa kita ki khynnah lei ngin ym ïakren namar kiba bun hi lane jan baroh kim dei satia kiba la ïoh ïa ka hok ban thep ‘vote’. Ngim tharai ba ka Principal ne ki nonghikai ki la kyntu ïa ki khynnah ban tem da katei ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah…”. Ngim tharai ruh ba baroh kiba don ha katei ka skul ki dei kiba shongshit saiñ pyrthei lut. Bad da lei-lei, ngim tharai ba tang na kaba tem ïa katei ka jingrwai, ka sorkar kan don hapdeng ka jingma. Ka jingleh jong katei ka tnat ba dei peit ïa ki skul ka shonghok ban ïoh ïa ka jingpynrem.

Ha kawei ka liang, ngi sngew sammut ba ka tnat DSEL ka la phah ïa katei ka shithi, bad ha kawei pat ka liang, ka dei ban pynlong ïa ngi baroh ban peitngor ïa ka jingleh jingkam ka sorkar. Imat kane ka tnat DSEL ka duna bha ki kam ki jam haduh ba ka la pynlut por ban phah ïa kiba kum kitei ki shithi ki bym don nongrim. Lehse ka lah ban shu phah da ka shithi kaba long kum ka jingmaham ne jingkyntu. Hynrei ban ïaid shaduh utei u pud ban pan jingpynshai, ka long kaba la palat. Kam dei ka sien banyngkong ba ki khynnah skul ki la shad ïa katei ka jingrwai. Ngi kynmaw ba ha ka sngi ba la pynbna ïa ka ‘result’ jong ka Matrik, ki la don bun ki khynnah skul, kynthup kiba don ha kane ka nongbah, kiba la shad da ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah…” ban pynpaw ïa ka jingkmen ba ki skul jong ki, ki la leh bha ha ka eksamin.

Lada ki khynnah rit ne samla ne rangbah ne tymmen ki sngewtynnad ïa katei ka jingrwai “Kongdeng, Kongnah…”, ym dei ban khang ïa ki lada ki kwah ban ïa shad. Kumjuh ruh haba ki khynnah ki sngewkwah ban lehkmen ha kaba kum katei ka sngi ban burom nonghikai, ym dei ban da khanglad than ïa ki. Katta nang khang, katta kin nang bun ki ban leh khnang, tem khnang, shad khnang. Ka ju long kumta barabor ha kano-kano ka kam ruh. Ngi kyntu ïa ka tnat DSEL ba kan pynleit jingmut ban pynkiew ïa ka pule puthi ha ka jylla ha ka jaka ban phah kum kitei ki shithi ki bym don nongrim.