U Nongsaiñ Hima,1969
Une u bnai Nailur jong kane ka snem, u long shisha u bnai sniew ia ka Ri.Ki jingiap, jingiaumsnam bad jing ïakhih paidbah ki btur na sepngi sha mihngi, haduh ba ki la pynkhuslai bad pynking khlieh ïa ki bor synshar khamtam jong ka Sorkar Kmie ha New Delhi.Ha sor Ahmedabad jong ka Jylla Gujarat, mynta palat ïa ka 500 ngut ki briew ki la ïap bad da ki hajar ki la mynsaw ha ka jingïadung hapdeng ki Muslim bad ki Hindu.Ha thaiñ Punjab bad Haryana ka don ka jingïakynad kaba khraw hapdeng kine ki ar tylli ki Jylla kiba ïaknieh ïa ka sor nongbah Changdigarh bad la mih ki jingïashah jingit na baroh ar liang mamla. Shane sha thaiñ mih – ngi pat palat lai lak ki briew ha ki thor ka Assam ki la shah kem na ka daw ka jingïakhih ban dawa karkhana pynkhuid umphniang sa kawei hapoh Jylla. Ha Manipur pat la mih ki jingkulmar na ka daw ki jingdawa Jylla bapura haduh ba ka Sorkar Congress jong ka Jylla ka la khyllem. Kine ki jingïakhih wat la ki long ha la ka jong ka dur bad ka sur , lah ban ong ba kim dei ban da jur haduh katne katne, lada la pynbeit ïa ki ha ka por kaba biang bad katba nang slem ka rai ban leh ei ei, khlem pep kin nang pur bad nang klang bad ki jingpynbeit hadien habud kin nang shitom ar shah.
ïa ka jingkhih ha Ahmedabad, lah ban ong ba ka long kaei kaei kaba sngewsih bad kaba ma shibun, ba lada ym lah ban tem bad rat ia kane ka jingsngew ïashun jong kawei ka kynhun ïa kawei pat, yn nym lah ban don ka jingsuk bad jignshngain ha kato ka jaka kulmar bad ka lah ruh ban pur bad btur sha kiwei kiwei ki bynta jong ka Ri. Kum ïa kine ki jaid jingïakhih ka Sorkar ka dei ban pyndam da kaba tyngeh, bad ha kajuh ka por ban pynshlur ïaka jingiasuk bad jingsyrpai pat ïa ki jingmong bad sohkhliang baroh.
Mynta ka Punjab ka dang long kawei ka Jylla, ka Chandigarh ka la long lypa ka nongbah jong kane ka Jylla, bad ha ka por ba phiah ïa ki Punjab da kaba pynlong ïa ka Jylla Haryana, ka nongbah Chandigarh la pynlong ka nongbah ïa baroh ar kine ki Jyll. Katkum ka jingïakut ka Haryana ka ioh 40 bynta bad ka Punjab pat 60 bynta ïa ki jingdon jingsep haba ïa sam hapdeng kine ki artylli ki Jylla. Namarba ka Chandigarh ka la long lypa ka nongbah ka Punjab bad ba ka don ruh kham shapoh ki pud ki sam ka Punjab bad ba ka don ruh kahm shapoh ki pud ki sam ka Punjab, la sngewdei ba ka Haryana ka dei ban ioh 40 bynta ka dor jong ka sor Chandigarh, khnang ba kan lah ba kan trei ïa ka nongbah thymmai la ka jong.
Ka long kaba shisha ba ïa ka umphniang rew na Assam la pynkhuid ha Gauhati bad ruh ha Barauni kaba don ha Bihar, shabar jong ka Assam. U paidbah Assam u sngew ba kane ka long ka bym shong hok bad u dawa ban don sa kawei ka karkhana pynkhuid umphniang. Namar lada lah ban pynpoi umphniang rew na ki par ha Assam sha Barauni lyngba ki tyllong, balei ym lah ba pynpoi ïa ka umphniang kaba la pynkhuid lypa hangne shabar Assam. Kumba long mynta ki don ki dak ki shin ba ka dang bun ka umphniang shapoh khyndew kaba ym pat shym la pyntrei, bad kumta lada kam long kaba iohnong ban buh sa kawei ka karkhana umphniang, ka long kaba shongñia ban pynheh shuh shuh ia ka karkhana kaba la don lypa ha Gauhati.
Ka Manipur ka dawa Jylla bapura bad kumba long mynta ka long tang ka jylla Union Territory. Ym lah ban sngewthuh ba balei kan dang don kane ka jingïapyn-ïapher hapdeng ki kyrdan jong ki jylla bad kan khambha lada ïa baroh ki Union Territory la kyntiew noh ïa ki sha ka kyrdan jylla bapura, khamtam ïa ka Manipur bad Tripura kiba don ha ki khappud bad ki Ri nongwei. Ban shu pynkynmaw ïa ka Jylla Jammu bad Kashmir, la kyntiew ïa ka mynta sha ka jylla ba pura, na ka daw ba ka don ha khap Pakistan Sepngi.
