Ynnai ka jinglong kaba kum u thyllah

Un nym treh ban ïa peiñ ïa kat kane ka 'Sim Kha Pylleng Ksiar', kaba ha ka kti ka jong u, bad kata kawei pat kaba sha Khlaw.

D.H Kharkongor

Ym lah khlem da pynkynmaw biang sa shisien ba ki don ki Seng Saiñ pyrthei ki ban dang shem jingeh ba kin ioh ïa la u jong u kyrtong, uba kynsai, na ka bynta ba kin sei madan ban ïa aireng ha kane ka Lok Sabha Election – 2024, ka ban sa long shen. Nud ban ong ba ka KHNAM kam don bad kan nym ioh. Ka HSPDP bad ka PDF ruh kim don bad kin nym ioh hi ruh. Kam don jingmut hi ruh ïa ka HSPDP bad ïa ka PDF ba kin ïa aireng ha kane ka Lok Sabha Election ka ba sa long shen. Kam don jingmut shuh ïa kiwei ba ki lah dep shah nguid tylli tyllan ha ka NPP.

Wat ka UDP ruh kan sa shem jingeh ban ioh ïa u kyrtong uba kynsai. Kumba ka long mynta ka UDP kam don palat lait na u Dr. JeminoMawthoh naba wat ïa u Paul ruh kiba bun ki lah poi ban ïa artatien noh. Kaba katno tam wei ba u Paul, ïa kumne mynta, u lah ioh kabu ban long u Myntri ha kane ka Sorkar MDA 2.0. Un nym treh ban ïa peiñ ïa kat kane ka ‘Sim Kha Pylleng Ksiar’, kaba ha ka kti ka jong u, bad kata kawei pat kaba sha Khlaw. Kumta lait na kitei ki arngut ba kita kiwei, kiba tyrwa sbun ïalade ba ki long kiba la kloi ban mih khmat na ka bynta ka UDP, ki dang dei beitthik tang ki ‘Assembly Constituency Centric Politicians’ ne ki ‘Politician’ kiba ka jylli ka jong ki ka dang dei beit tnoit tang la ka jong ka rympei ka jong ki lane tnoit tang ka State Assembly Constituency ka jong ki. Ki bapli kim pat kot kat ba kin mihkhmat ïa kat ka Shillong Parliamentary Constituency, ha kat ka Lok Sabha ne ka Ing Dorbar Thawaiñ jong ka Ri India hi baroh kawei. Kan nym long hi ruh ban sei madan da u Mayarlborn namar ka jingshlur (moral courage) ka jong u ban kren ïa ka jingshisha ba ngi kum ka jylla ngi lah donkam ban don lem noh ïa ka Railways, khamtam eh ïa ka ‘Freight Train’ ne ïa ka ‘Goods Trains’. U kren ruh ïa ka jingshisha ba ka jingbun than eh ka jong kine ki ‘Toll Gates’ ka dei kawei ka daw bah jong ka jingkiew than eh jong ka dor ka mur ka jong ki mar ki mata, hangne hapoh ka jylla Meghalaya ka jong ngi. Kam bha ïa ka ba kan sei la u kyrtong ioh kan thut pynban kane ka jingïadei ka jong ka bad ka NPP, kaba dei ka nongleh isnei ka jong ka. Kam bah ïa kaba kan ‘haram namak’ ïa ka NPP.

Ka BJP lei te ynda kumne mynta kam don ïano ïano ruh. Kam don shuh palat lait na u A.L Hek bad u Sanbor Shulai. Kine ki ar ruh lah ban ong ba ki dang dei tang ki ‘Assembly Constituency Centric Politicians’ ne ki ‘politicians’ kiba ka jylli ka jong ki ka dang dei beit tnoit tang ka ‘Assembly Constituency’ ka jong ki. Nga ngeit ki ruh ki sngewthuh shai ïa kane bad ba kin nym treh hi ruh ban ïapein ïa kane ka jinglong MLA ka jong ki bad kata ka jingbym thikna ka jong kiba kin jop donburom ïa kat ka Lok Sabha election, ka ban sa long shen.

ïa kumne mynta kane ka INC ruh kam don palat laitna u Vincent H Pala naba lah thikna ba kita kiwei lei te kin nym treh ban mih madan ban ïa aireng na ka bynta ka INC. ïa kita lei te ym don wat tang khyndiat ruh ka jingkyrmen ba kin poi wat tang ha ka kyrdan kabalai ne kaba saw. Kumba ka long mynta ka INC kam don hi ruh ïa ka jingkyrmen ba kan jop donburom ïa kane ka Shillong Parliamentary Constituency. Ka long hi kumta kumjuh wat ïa ka AITMC. Ka AITMC ruh kam don palat lait na u Bah George B Lyngdoh, uba lah dep ban pynpawshai ba um don jingmut ba un ia aireng ha kane ka Lok Sabha Election ka ban sa long shen.        

Ka long kumta wat ïa kat ka NPP hi ruh. Tat ha shwa jong ka 13/09/2023 kam pat lah ban rai dano kan sei madan, kum u kyrtong u jong ka, ha kane ka Lok Sabha Election 2024. Wat kat u State President u jong ka hi ruh um nud ban mih madan ban ïa aireng. Hana wat uta u samla rangbah jong ka NESCO, uba ka leit khroh ka leit kjor, ruh um treh bad u kyntait mardor ïa kata ka jingtyrwa sbun ka jong ka ïa u. Lehse ka dei halor kita ki nongrim ba ka NPP kam banse ban pdiang ïa ka jingtyrwa sbun ka jong uta u riew khlem nongrim, uba tang hapoh ka 6snem u lah da kloi-lan ban bujli tad haduh 4tylli ki seng saiñ pyrthei. ñiuma, katba u dang ryngkang shwa na ka INC sha ka AITMC, kiba ka ‘ideology’ ne ka saiñ pyrkhat ka jong ki kam da ïapher than eh. Hynrei kat ban nud ban ryngkang syndon sha ka BJP, kaba ka saiñ pyrkhat ka jong ka kaba da ïapher bak-ly-bak ne mar pyrshah ne mar khongpong bad ka siañ pyrkhat jong ka INC – AITMC. Te yn dang ïa sngewpher ne sngewphylla lei pat de sa ïa kane ka jingryngkang ryngkoh kaba sa na ka BJP sa sha ka NPP. Ym sngewkyndit ne sngewphylla wei ka saiñ pyrkhat ka jong ka NPP kam ïapher ei ei ruh em na ka saiñpyrkhat jong ka BJP. Ngim dei ruh ban sngewphylla ia ka jingkam ka jong ka (NPP) ba ka jingtih ne ka ka jingkhlong ia u dewiong, kat kum ka jingstad Science ne ka Scientific Mining, ruh kam slem shuh. Hana, ba ka lah ban sdang noh tang hapoh ka shibnai.

Ha shwa ban pynkut noh shah ngan pynkynmaw ba wat lada lah ban ïai pynthame ïa uba bun balang bun bunsien pynban yn nym lah ban pynthame ïa baroh ha baroh ki sien. Ym baroh u dei uta u ‘langmatlah, uba kum uta u 3000 ngut. Ym baroh u dei u riew khlem nongrim u ban shu bud matlah matpei, la kum ki nongkhrong kiba ïap ja, ïa uba dang tang kum u thyllah. Kumno hi ruh yn lah ban shaniah ïa uba ka jinglong kaba kum u thyllah? Ynnai namar kata ia ka jinglong jingim kaba khlemla ka nongrim kaba skhem.