Ka Ri Pyntngen Mynsiem

Kumba long mynta ki bor synshar kim da salia eh ban pynroi ne kyntiew ia kane ka tyllong pynmih pisa khamtam hangne ha ki ri lum.

U Nongsaiñ Hima, 1967

Kine ki ri lum mihngi ka Ri Iodka, ki don ha ka jaka  kaba ithiang bad itynnad, khamtam eh hangne ha ki lum Khasi Jaiñtia. Ka jingitynnad bad jingpyngngad jong kane ka jaka, ka la long shisha kum ka bai seng ba la pynshet ei ka mariang, kaba lada ngi nang ban pyndonkam, kan wanlam ïa ka jingiohnong bad ka spah kaba khraw ïa ka ri baroh kawei. Bun bun ki jaka ha pyrthei kiba im jakpoh tang namar ba ka jaka jong ki ka long kaba itynnad. Lah ban ai nuksa ruh ba ka Jylla Jammu bad Kashmir, ka ioh nongshibun na ka jingwan jingleit nongwan jong ki nongshang pyrthei, kiba kwah ban iohi pyrthei bad pyntngen bad pynjah thait ïa la ka met bad mynsiem.

Shuwa ban phah ne khring ia ki nongshang pyrthei ba kin wan kai sha kine ki lum dohkam ka jingpynphrang ïa ki khubor bad jingtip kiba ki nongshang pyrthei kin kwah bad angnud ban wan pynlut por bad pisa. Lehse kum ka Sohra  ne kiwei kiwei ki bynta jong kine ki lum, da ka jingpynbna kaba biang ïa ka jingitynnad jong ka jaka ki briew  na shabar ki lah ban wan bad sahkai, lehse da ka jingïarap ki bor synshar, yn lah ban tei ïa ki hotel kiba bha bad kane kan long shisha ka jingioh nong kaba khraw ïa ki trai sh nong hangto. Da ka jingwan sah jong ki briew ha ki hotel, ka mut ba ka bam ka dih ruh ka ïaid bad thnem. Nangta ki trai shnong kin lah ruh ban sdang ïa ka jingshna ïa ki mar – kti kiba ki nongwan kai kin kwah ban thied kum ka tiar buh jingkynmaw.

Lane kum ha ki thaiñ jong ka wah Umiam Khwan, ki nongshang kai pyrthei ki lah ban sah da ki taiew ban sngewtynnad ïalade,khamtam haba ym don kum ki lieng bad kiwei kiwei ki  jingbiria  bad jingsngewtynnad. Ka la dei ka por ba kito kiba don bok ban long ki trai shnong jong ki jaka ba itynnad ba kin pyrkhat kumno ban pynkylla spah ïa ka jingbhabriew ka mariang kaba la buh u Nongthaw u Nongbuh. Lehse kum ha Smit jong ka hima Khyrim, katno ki nongshong shnong hangto ki myntoi da ka jingpynlong ïa ka shad bad pomblang shisien shisnem,kaba khring ïa ki nongpeitkai bad nongshang pyrthei kiba pynlut jynsur ha ki dukan sha bad jadoh bad ki jingthied de jong ki ïa ine ïatai kum u pai u soh bad kiwei kiwei ki jingdie.

Kumba long mynta ki bor synshar kim da salia eh ban pynroi ne kyntiew ia kane ka tyllong pynmih pisa khamtam hangne ha ki ri lum. Lada ngin phai tang sha ki thor Assam bamarjan, lah ban iohi ba ka Sorkar ka ïaleh ban kyntiew ha kane ka phang ïa ki kat to katne ki jaka, kum ka khlaw Kaziranga ha Golaghat, kaba khring ïa shibun ki nongïaid suwari ban leit jngoh ïa ki mrad khlaw na kylleng ka Ri India bad ruh na kiwei kiwei ki ri ka pyrthei.

Kumjuh ruh ki don shuh shuh sa kiwei kiwei ki jaka ha ri – thor, kum ka Manas, kaba ka Sorkar ka pynshlur ïa ki briew ban leit peit bad sah kai. Ka jingdon jong kine ki jaka baithiang bad itynnad ka long shisha ka jingkyrkhu, kiba ha kine ki lum ruh ngi dei ban shim kabu. Hynrei tang ka jing-itynnad jong ka jaka kam biang, lada ym don ki jaka sah kiba biang, ka lynti syng-kien bad ka leit ka wan kaba suk khamtam eh ka akor bad ka jingkylluid bad ïar mynsiem jong u nongshong shnong.