Kyndit kynsan ha ka step Sngi Saitjaiñ, ka Ri Israel ka la shah thombor ha ki dkhot ka kynhun lehnoh Hamas na Palestine, bad kane ka la long ka jingsdang jong ka jingïather ba markylliang kaba la neh haduh mynta ka sngi. Da ki spah ngut ki briew ki la ïap ha Israel bad Palestine namar ka jingïasiat bad ka jingïather da ki ‘nam ding kiba shyrkhei. Namar ka jingdon ki lad pathai khubor bad ki rynsan ‘Social Media’, ka pyrthei baroh kawei ka la ïohi ïa ka jingshyrkhei jong kane ka jingïather. Ki briew kiba lui-lui bad ki bym ïadon bynta eiei ha ki kam thombor, ki shah rahbor, shah pynïap bad la pynjulor ïa ki ïing ki sem jong ki da ki ‘nam ding.
Napdeng jong ki Ri, ngi la ïohi ba ki don kiba la mih ban kyrshan ïa ka Israel kum ka America, United Kingdom, India bad kiwei. Ki don ruh kiba la pynpaw ba ki kyrshan ïa ka Hamas bad ka Palestine kum ka Iran bad kiwei. Ki don kiba la ïeng ha ka nongrim ba ka Israel ka don ïa ka hok ban ïada ïalade na ka jingshah thombor ha ka Hamas ïa kaba la kheiñ ba ka dei ka kynhun pyntriem. Kane ka jingjia ka long sa kawei pat ka nuksa ba ka jingsuk ha ka pyrthei shityllup ka la nang phet shajngai. Kum ka nuksa, ka thma hapdeng ka Russia bad ka Ukraine ka dang bteng haduh kine ki sngi wat hadien ar snem duna. Ka jingïap briew ka la jan long manla ka sngi, bad kam i don lynti shuh ba kan kut ha ki sngi ki ban wan.
Lada ngi peit ha kane ka Ri jong ngi ruh, ka jingïakynad ha Manipur kaba la sdang ha ka 3 tarik Jymmang, 2023, kam pat kut watla ka la kham don ka jingjai-jai kaba katto katne por. Ha ka jylla jong ngi, ngi sakhi ïa ka jingjah jong ki nongshong shnong khlem tip ki don shano, jingjyllei jong ki nongkhaïi drok bad kiwei-kiwei ki jingjia kiba pynpar ‘ñiang khriat. La i sangsot ïa ka jingim briew namar kat shaba phai, shu ïohi bad ïohsngew ïa ki jingjia kiba sngewtriem. Tip shano ngin ïa poi bad sa kiei ki jingjia kiba ngin sakhi ha ki sngi ki ban wan.
Ka jingshah thombor jong ka Israel ka lah ban ïalam sha ki jingjia kiba nang kham heh hapdeng ki Ri ka pyrthei namar ki Ri ki la mih shakhmat ban pynpaw ïa ka jingkyrshan ïa ka Israel lane ïa ka Hamas/Palestine. Kan jia aïu lada pur ka jingïakynad hapdeng ka Israel bad ki Ri kiba kyrshan ïa ka pyrshah ïa ki Ri kiba don sha ka liang ka Hamas/Palestine? Ngi shu kyrmen ba kane ka jingïakynad kan ym ïalam sha kiwei pat ki thma namar ki nongshong shnong ka pyrthei kin sa don beit hapdeng ka jingkordit.
Kum ki nongshong shnong jong kane ka pyrthei baïar, ngin hap ban shu ïa kyrmen ïa kaba bha khnang ki jingsniew kin duna. Ngim lah ban ïa im khlem ka jingsuk. Ki jingïakynad ki wanrah tang ïa ki jingduh suda kiba ngim lah ban ïoh shuh hadien habud wat lada ngi leh sa kumno-kumno ruh. Ngin hap ban ailad ïa ka jingsuk ba kan synshar ïa ngi hashwa ba ngin shah tyllep ha ki jingïakynad kiba laiphew jait laiphew skit.
