Ka jingwan ki kynhun niam kiba don hapoh ka lama jong ka Shillong All Faiths’ Forum (SAFF) ban ïasnohkti lang bad ka sorkar ban ïakhun pyrshah ïa u drok uba la pynjot ïa ka imlang sahlang naduh ki khynnah haduh kiba la san nalor ba u la pynring sti ïa kiba bun ki longïing longsem ka long kaba donbok bad kaba donkam namar ngi sngewthuh ïa ka jingkhlaiñ bor ki niam ban ïalap sha ki paidbah la ki dei ha ki ïingmane lane ki jingïasyllok hapoh ïing. Ka jingïakhun pyrshah ïa u drok ka dei ka thma ha ka Ri baroh kawei. Ngi la ïohi ba wat ka Sorkar Pdeng na ka por sha ka por ka la smat la sting ban ïakren bad ki sorkar jylla ha ka jingïakhun ban pynduna ïa ka jingïoh rung jong u drok sha kane ka Ri. Ka sorkar Meghalaya ruh lyngba ki pulit jong ka, ka la nang pynkhlaiñ ban rat dyngkhong ïa une u jingdih uba la pynkulmar ïa ki ïing ki sem, ki shnong ki thaw, bad ka imlang-sahlang. Ngi hap ban ïaroh haba ki pulit ki ïoh ban kem ïa ki nongkhaïi kiba kham heh wat lada kiba kham heh shuh shuh ban ïa ki, ki don sha kiwei pat ki jylla ne ki Ri kiba don marjan kum ka Myanmar.
Kumba ngi ïohi mynta, jan baroh ki jylla ka thaiñ Shatei Lam Mihngi ki la sdang ban trei tyngeh pyrshah ïa u drok namar ki la pei shkor haduh katno u ktah ïa ki nongshong shnong. U drok, ym dei tang ba u ktah ïa u nongpyndonkam shimet, hynrei u ktah lut ïa ka ïing ka sem, ka shnong ka thaw, ka imlang-sahlang. Teng teng ngi pyrkhat ba u drok u ktah tang ïa uwei. Hynrei lada ngam jylliew, ka jingktah ka kham ïar bad namarkata, sa mih bun ki jingeh. Ki nongpyndonkam drok kiba la kyrni bha, ki donkam ban ïoh drok man la ka sngi. Kim lah shuh ban ieh. Namarkata, ki don ki nongpyndonkam drok kiba ïaid da ka lynti jong ka tuh ka thiem ym tang na ki ïing ki sem jong kiwei, hynrei wat na ïing na sem lajong ban ïoh pisa ban thied drok. Lada kim ïoh drok, ka met ka phad jong ki kan mad ïa ka jingshitom. Dei na kane ka daw, ba ki nongdih drok kiba la snar bha kim lah shuh ban shah bad ki thom ïa ka sang ka ma tang ban ïoh ïa uei uba ki donkam.
Ki don bun bah ki longïing longsem kiba duh thiah duh dem katba phi dang pule ïa kane ka jingthoh namar ka jingdon ki nongpyndonkam drok ha ïing ha sem jong ki. Ki don da ki spah ngut kiba sah ha ki jaka sumar bad kiba pyrshang ban bthat noh ïa u kynjri jong ka jingkyrni namar ki la sngewthuh katno ka shitom ka met ka phad bad ka jingmut jingpyrkhat ym tang halade shimet, hynrei wat ïa ki baieid bathoiñ jong ki. Ki don ruh bun ngut kiba im hapdeng ka jingpang jingshitom kiba bun jait bun rukom namar ba ki la kyrni palat ha u drok. Tang kiba ïaid lyngba ki sngewthuh ïa u shiah ba thar bad kumno ka jingpang ka long. Ki don bun tylli ki longïing longsem kiba la pynlut da ki lak tyngka ban pynïoh jingsumar ïa la ki khun ne ki bahaïing hasem kiba la ngat ha ka apot jong ka jingpyndonkam drok. Ban sumar ïa kiba la kyrni ha u drok, ka wan ha ka dor ka barem bad namarkata, ka jinglut ka bun bah. Ki don bun ngut ki samla kiba la pep noh na ki jingpule jong ki tang shiteng por hadien ba u kynjri jong ka jingkyrni ha u drok u la bat beit ïa ki sbak haduh ba ym lah shuh ban ïaid shakhmat ha ka pule ka dangle.
Ka por ka dawa ïa baroh ban long kiba husiar bad peitngor. Naduh na ïing na sem haduh ha shnong ha thaw bad kumjuh ruh ha ki shlem jingpule, dei ban ïa long kiba peitngor ïa la ki jong. Shisien ba la ïohi ïa kano kano ka jingleh pher ha uno uno ne kano kano u ne ka khynnah/samla, dei ban ïasyllok noh mar-mar khlem da buh teng. Dei ban wad ïa ki daw jong ka jingleh pher ne ka jingkylla ha ka jinglong bad ha ka jingmut jingpyrkhat. Wat ap haduh ba ym lah shuh ban leh eiei. Pynlut ïa ka bor bad ka por ha ka ban pynbeit naduh ba sdang hashwa ban babe. Shim jingïarap na ki doktor ne ki bahaïing hasem ne ki paralok parajor bad ban jingmut kumno ban tan ïa la ki khun ki kti na ka ahor jong ka jingpyndonkam drok. Lada lah ban leh eiei naduh basdang, ki jingeh ban mad hadien habud kin kham duna shibun bad kan ïarap ïa ki khun ki kti ba kin lait kham kloi na ka jingshah teh shah khum ha ka jingkyrni.
Ryngkat bad ki pulit, ki shnong ki thaw, ki skul, kolej, skulbah bad baroh ki nongshong shnong ki dei ban ïatreilang. Ym don tang kawei ne ar kynhun ka ban lah ban ïakhun ïa kane ka jingeh ka bakhraw kaba kum ka jaitbynriew bad ka jylla ka mad. Wat ap haduh ba u drok un bam duh syndon ïa ki khynnah bad ki samla jong ngi kiba dei ka lawei jong ka jylla. Lada ngam jylliew, u drok u wanrah ïa kiba bun ki jingeh bad jingma ïa baroh. Wat ap haduh ba yn da don ki nongpyndonkam drok ha ïing ha sem. Wat ong ba tang kiwei kin ngat, nga te ngan lait. Long kiba husiar ïa la ki jong bad wat pynslem ban shim jingïarap nangne nangtai. Ka patok ne byndi kam dei ka kut ka ban lah ban bthat ïa u kynjri jong ka jingshah teh mraw ha u drok. Ka patok ne byndi ka dei eh na ka bynta ki nongkhaïi drok kiba la riewspah da kaba pynsyrtok ïa kiwei. Na ka bynta ki nongpyndonkam, ym ki nongkhaïi, ki donkam jingsumar met bad mynsiem. Ïatreilang na ka bynta ka lawei lym kumta ka jingjot ka la ap lypa ïa baroh – bad ïa kiba pyndonkam bad kumjuh ruh ïa ki bym pyndonkam drok. Ngi kyrmen ba da ka jingwan ki kynhun niam ha kane ka kynti, ngin sa lah ban nang ïoh shuh ka bor ban pynduh pyndam ïa ki drok kiba la pynjot lut ïa kiba bun.
