Mr. J. J. Lyngkhoi, Mynriang
Ka jingthmu ka Sorkar lyngba ka tnad Urban Affairs (MUDA) ban wanrah ne pynlong jaka theh ñiut hapoh Nonghali ha U Lum Sohlait.Kane ka jaka ka dei ha Syndah ka Wah Umkhen tang kumba 100 meter ei ei ka jingjngai na ka jaka theh niut (Marten) sha Umkhen. Bad lada ka long shisha kat kumba ngi iohi ha ka Kot khubor khasi kaba la mih ha ka 7 tarik u Risaw 2023. Katkum ka Statement ba la pyllait da u Minister incharge Urban affairs U Ma Sniawbhalang Dhar. U la kren shai ba lada ym don ba pyrshah ïa kane ka jing-thmu ka Sorkar ban wanrah ïa ka Marten hapoh Nonghali yn ïaid noh shakhmat. Bad katkum ka jingtip ba ngi ioh kane ka jaka theh niut kan long beit ka Land field (kata ka mut shuh theh pyndap beit). Ym don hi kino kino ki plan kumba ka Sorkar ka ju kren ban yn pyntrei kam noh da kata ka New Technology ne Scientific method hynrei ka dei beit ka land field.
Kumta kum uwei napdeng ki Nongshong Shnong uba shong Syndah hapoh kane ka wah Umkhen. Nga dap da ka jingsngewdiaw bad sngewsih ban tip ïa kane ka jingthmu ka Sorkar ban wanrah ïa kane ka Marten hapoh Nonghali khamtam kane ka jaka ka dei ha Syndah ka wah Umkhen kaba ngi kum ki nong Shong Shnong ngi ju pyndonkam ïa ka la ka long haba ïadei bad ka rep ka riang ne kiba bun ki jingmyntoi ba ngi ioh na kane ka wah Umkhen. Ngim don da kiwei pat ki wah nalor kane ka wah Umkhen kan sa kylla rong bad duh noh ka jingkhuid bad jingitynnad jong ka. Bad kawei ruh kan long kumba pynjot kai ïa ki doh um doh wah kumjuh pynduh syndon ïa kane ka um bad kiwei de ki khñiang jingpang balai phew jait lai phew rukom. Ka sorkar ka la bakla jur. Kumno hajan ka Wah wan buhn man da ka Marten ? Ha ki jaka ba kan pynneh pynsah ïa ki tyllong um tip lada ka long ha kane ka rukom ka Sorkar hi ba pynjot ïa ki tyllong um.
Balei ka Sorkar kam peit bad wad ki jaka ba biang ban buh ïa ka jaka theh niut ?Ha ka jingshisha ka Sorkar ka dei ban wan leh survey shuwa na ka bynta kane ka jaka hato ka biang ne em ban pynlong long jaka theh niut ym ban shu kmen tang ba ioh jaka namar kane kan buh jingeh ia ki Nongshong Shnong kiba Shong Syndah bad ka wah Umkhen. Ngim kwah ban ïa kren ïa ki jingktah lada don kane ka Marten phi la tip hi jia aiu da wan kane ka Marten ha ki Shnong jong ngi ? Baroh ngi don ka jubab hala dalade. Kumta lyngba kane ka Artikle nga pashat jingmut ïa ka Sorkar ba kan sangeh noh mardor ïa kane ka jingthmu hynrei ban pyrshang shuwa wad jaka noh haba kham biang.Kum uwei u Nongshong Shnong uba don jingkitkhlieh ïa ka imlang sahlang. Nga pynrem jur halor kane ka jingthmu ka Sorkar ban wanrah ïa ka Marten ha Jan Wah Umkhen khlem da pyrkhat ïa ki nongshong Shnong kiba don palat 20 Shnong kiba ju pyndonkam ïa kane ka Wah Umkhen ha baroh saw aiom.
Lada pynlong jaka theh niut hangne ngin sa ioh ïa ka Wah Umkhen sa tang ha ki dur bad jingphohsniew ne ka long satang ha kita ki khanatang (History) ne jingkynmaw ïaka. Ka wah Umkhen ka dei kawei ka wah kaba khring ïa ki jaka jngoh ne ban pynneh pynsah ïa ki dohum dohwan hynrei lada wan ka Marten khlem pep kan sa kham palat wad ïa ka wah Umkhrah kat ka jing-bna nam jong ka mynta sa tang ki jaboh jabain. Kumta lyngba kane ka Artikle jong nga nga kyntu ïa phi ki nongshong Shnong kiba don ha par Umkhen sngewbha ngin ïeng tylli ngi pyrshah ïa kane ka jingthmu ka Sorkar ba wanrah ïa ka Marten ne jaka theh ñiut hajan kane ka wah Umkhen.
Kyntang ïa wai nga khubslai ruh ïa ka Synjuk ki nongsynshar Shnong par Umkhen bad ïa ka Seng ïa ka HNYM Central Body kaba la shim khia ïa kane ka issue bad pynsngew ïa kane ka jingthmu ka Sorkar ne ban dawa pynsangeh shi Syndon. Ka Marten kan long kum ka jingtim ïa ki khun ki kti lada ngi shu pdiang jubor khlem da tip ïa ka tynrai jong ka.Kumta kum ka Shnong ngi dei ban nang tyngkai ïa ki doh um doh wah bad kumjuh ïa ki tyllong um.
