Kylleng ka pyrthei

Nga kylli haba ka lok ka kren kumta Me ai jubab kumno? Thait phi Bah  ban  ïa bun nia, namarkata, nga shu krad noh).

Panbor B. Lyngdoh

Ki Rangbah (men) kim ju kylla Nongwei, namar kim ju leit bud sha ïing ka Tnga (wife/mrs). Ym dei i lok (companion). Aaah, sangsot tang manga u shynrang Khynriam – Pnar – Bhoi – War bad Lyngngam (male) uta u nongwei. Namar ynda la wan poikha ki Kynum Poiei ha  ïing ka Kmie jong nga ne jong kiwei, ha ka jingshongshit ka pdiang sngewbha kat  ïa uba ka la ioh Pyrsa Kurim naduh uba Lieh, Baiong, Basaw bad ba Stem, katba nang  ïaid ki sngi ki taiew, ki bnai la nang shitrhem shuh shuh bad la poi sha ka jingïathew Jaka – Puta ban ai ei sha u Pyrsa Kurim, te, ha ka jingthnem Iew kumne ka klet noh  ïa ka jingdon jong u khun hapoh ïing (klet noh  ïa u kpa Jait marwei), u khun bad ka kmie ka kajuh ka Jait. Ia ka jingbym pynleit jingmut jong ka, kim da thew than eh, te, kumta ki beh sha la ki kam ki kam ba man la ka sngi. Ha phyllaw  ïing don 4(saw) tylli ki Kali jong ki Kynum Poiei, sngewsynei ïa ka kyrdan jong u khun ba la shah ñiewpoh kumjuh ïa u Kpa, ba kim don Kali. Ba bun kali kumne ym dei ba nga bi-shni ho. Don kiba lah ban sngewthuh bakla. Em, ngam don kum kata ka jingmut ba sniew, nga shu pynpaw ïa ki jingshisha kiba nga ïohi. Ngam don hok ban i kwah ïa ka spah hajar jong kiwei. Wat lada nga duk ne riewspah.

Namarkata, ha ïing ka kmie kaba pun – kha, um don dor shuh, ha ïing ka menkmie/kiaw niulei u dei tang kum u Phlang – kynbat (tulop ba u ai tang ka bai shini shibnai ruh ym dap, khñium ka kiaw), sngewmat ki ia bam tang da ka shini suda baroh shibnai. Nga kylli haba ka lok ka kren kumta Me ai jubab kumno? Thait phi Bah  ban  ïa bun nia, namarkata, nga shu krad noh). Mynta ka jingkylli ka mih, ha kano ka rukom mo ? Nga dei uta u Rangbah ? La pynshong nia halor kano ka nongrim ? ïa kata ka jinglong Rangbah ? Haba nga la shu leit bud sha ïing i lok, Balang i lok, jait i lok bad shnong i lok (Companion) ngam jyllop syndon hangta, ka Kmie kam kynmaw shuh, ym don ba wan wad wat lada don hapoh Sor Shillong, sha shnong i lok niulei ym don por ban wan lane ba la jngai palat. Sngewsih hapoh ka imlang – sahlang khynriam – pnar – bhoi- war bad lyngngam, ym ju don tnga (wife/mrs). Te, haba kumne eh ka kyrdan lah seh ban long Khlieh hapoh  ïing jong kiwei ? Em, phi da lei – lei ruh em. Phi i ban long Khlieh kam dei kaba suk hok ! Ngi ki Rengmattah ngi dei ban don (1)  ïa ka jing ïalong kawei (oneness) u Kpa, ka kmie bad ki khun, kumba ka long mynta (as of now own separate way (ym don, la ka jong ka jong (2) u dei ban biang ka kamai – kajih (3) u dei ban don la ka jong ka  ïing bad (4) uba don burom – akor hapoh ka imlang – sahlang (dih kyaid lane ym dih).

Namarkata, na ka bynta jong ngi ki Rengmattah kan bha shibun eh ba ngin klet noh  ïa kata ka jingbuaid 24 kynta Rangbah. Namar ba ngim pat don Rangbah (man) ba don ka jingkit khlieh (having responsibility) “la thoh kawei ka Kong Officer hapoh kawei ka kot khubor kaba ha u 1994,” ngi dang don tang ïa ki shynrang (males) ka kamram jong ki dei tang ban shu pynpun – pynkha (multiply), te, kumta ngi don kam kyrkieh ïa ki Rangbah ba don jingkit khlieh (we therefore, require immediately Men having responsibility).

Ha ka jingshem jong nga kum u Riewtymmen ba dang ïaid lynti sha ka 81 snem ka rta ka long shisha kumta haduh mynta u snem 2023, ngim pat don Rangbah ba la ithuh (duly recognized) da ki Kur Kynthei extra ordinary super power bad ka KHADC, tang ki jingïaroh arsap suda ïa ngi ki Rengmattah. Mynta ka shong eh ha ka jingpynïaid bastad jong ki Kur Kynthei bad ka KHADC.

U Bah C. Shadap tip u long u man kumno ? Ngam ju  ïa kynduh shuh hadien ka jingkren jong u 10 snem tam mynta, “hooid, ngi dei kita ki Rangbah, tangba haduh mynta ngi dang don tang ïa ki Rengmattah,”te, ban ïa khun pyrshah ïa ki Rengshyieng, ngam pat lah sha ki thaiñ Border ki Rangbah Rengshyieng, Assamese, Nepali, Karbi bad Bengladeshi ki tip bha ïa ka kyrdan jong ngi ki Shynrang Khasei – Khasoi. Te, kumta kim ju patiaw ïa ka jingkren jong ngi.