
U Nongsaiñ Hima, 1986
Ym lah ban len ba ki kali kiba ïaid ha ki lynti jong ka sor ki la bun haduh ba ym lah ban pyrkhat khamtam lei lei ha ki por janmiet mynstep ha ki por lait bad leit ophis. Ki surok kat shisha phi ïaid la dap sa tang da kali kiba her bunkam sharum bad shaneng.
ïa kane ka jingkhapngiah la nang pynkhapngiah shuh da bun ki nongñiah ïa ki kali namar ki nongñiah ki sngew bad ki leh ba ka surok ka dei tang ka jong ki. Ki pynïeng mon bad pynher mon, ki ïakñieh ban ïaid shakhmat kat kaba ki sngewbit tang ban bit ïalade ne pynphai kali hapdeng surok. Hato ym don shuh ki bor ki ban peit ban jngoh ïa kat kana ka jingkulmar ki kali ? Hato ki bor ki shu sngew-hun ban shu peit bad shu shim ka tulop man la u bnai khlem da trei ïa la ka jong ka kam? Sa kawei ruh phin iohi bun ki kali kiba ïaid ha sor kiba khlem number, kiba khlem thnang sharak mynmiet, don ruh ki kali kiba khlem number hynrei kiba la shu thoh ‘on test’ ne don ki kali kiba dang thymmai khriak khriak kiba shu don ne thoh ïa ka garage number. Hato kine kiei kiei ki long kiba katkum ka aiñ bad hato ka sorkar kam duh nong ? Hato ki number bna ai ïa ki garage kam mut tang na ka bynta kawei ka kali, lah ma ban pyndonkam ïa ki kum kita ki number ha ki phew tylli ki kali thymmai ? Ka sorkar ka la dei ban peit bha ïa kane namar ka ktah ïa ka jingioh khajna jong ka.
Don ki aiñ ki rule kiba biang ba la shna da ka sorkar, ka la dei ka por ban pynkylla ïa kine sha ki ktien bapher bapher bad ba ïa kito kiba kwah laisen thymmai la dei ban test ruh ïa kiba ki tip ia kine ki aiñ kiba hikai bad ïalam ïa u nongñiah ba un leh kumno bad un pynïeng kumno ïa ka kali ha ka surok bad ba kano ka rukom u dei ban shim ‘pass’ etc. Imat baroh la ïa bunkam than bad ym idon por shuh kumno ban pyrkhat ïa kine ki kam wat la ki long kiba rit hynrei kiba ktah ïa kine ki kam wat la ki long kiba rit hynrei kiba ktah shibun ïa ka jingïaid beit jong ka shnong ka thaw, ka jingsuk bad jinglaitlim jong u nongwan nongleit.
Ki bynta treikam ka sorkar Meghalaya ki don ka bor ban pynryntih bad pynïaid ïa kine ki kam kiba ïadei bad ka jingïaid ki kali ha ki surok.Ka la dei ban shong pyrkhat kumno ban pynlong ïa ka sor Shillong kaba itynnad ha kane ka liang ruh. Lada ka sorkar kam phikir ki nongwankai na kiwei ki jaka kin sngewbuhkhoh shibun bad kan phalang shibun ïa ka jingtreikam ka sorkar.
La sngewdei ruh ban kyntu ïa ka sorkar Meghalaya bad u Myntri uba dei peit ïa ki kam kali (Transport) u la dei ruh ban peit ïa ka ‘Home’ kaba ïadei bad ki kam pulit khnang ba ka kam kan ïaid beit kan ïaid biang.