
Da u S. Pynïaidsuk Lyngdoh,
Lyngdoh Raid Nongkrem, Hima Khyrim
Ka Ïing Sad Hima Khyrim ha ki por mynshuwa ka don ha Nongkrem. Dei na kata ka daw ki Phareng ki la jer kyrteng ïa kane ka jinglehniam ka Hima Khyrim da ka Shad Nongkrem (Nongkrem Dance). Ha ka por ba synshar u Syiem Klur Singh Syiem bad ka Syiem Sad, ka Jir Kiri Syiem, Ka Ïing Sad ha Nongkrem ka la pluh noh. Kumta sa leit thaw Ïing Sad noh ha Smit bad kane ka sah haduh mynta.
KA JINGSOP ÏA KA ÏING SAD
Shuwa ban long ka jinglehniam, ka Hima Khyrim (Nongkrem Dance) dei ban sop shuwa ïa ka Ïing Sad ka Ïing Niam ka Hima. Ki da buh ba dei tang ha ka Sngi Rynghep (Traditional Market Day) ban sop ïa ka Ïing Sad. Shuwa ba kin lied ïa u phlang, u Sohblei Mawroh (Priest) u dei ban kiew nyngkong halor tnum ka Ïing Sad bad u sdang ban lied ïa u Satep (pyramid roof), hangta ki sa ïa kiew ki paidbah ban ïa lied pyndep. Ki ju sop tang shiliang ïa ka Ïing Sad man la u snem bad dei ruh ban pyndep sop ïa ka tang shisngi. Sha ka liang mihngi ha kawei ka snem bad sha ka liang Sepngi ha kawei pat ka snem.
Ïa kane ka kam sop Ïing Sad ka dei ka kamram ki khun ki hajar kiba shong ba sah ha shnong Umphrup, Smit, bad kiwei-kiwei ki khun ki hajar kiba wan ban ïarap sngewbha.
Ki tiar ba shna ïa kane ka Ïing Sad ki dei ïa U Rishot (Pillar) da u Dieng Sning (Oak Tree), ka Lyntang Kseh kaba kyrpang bha (Special Pine Tree), U Traw (Thatch), U Siej, bad u Thri. Ïa kane ka Ïing Sad kim ju pyndei prek, ki thaw da ki siej kiba la thad bha, ki sa ot bad lit pynnep bha. Ïa u Traw (Thatch) ban sop Ïing Sad ki wanrah nyngkong eh na ka Raid Rasong bad Rangphlang bad hadien sa wanrah pat na ka Raid Thaiang (Ri-Bhoi). U Traw ba wanrah na Rasong bad Rangphlang u dei ba shna na ka bynta kaba ha khlieh duh kaba ngi khot satïap, bad u traw ba wanrah pat na ka Raid Thaiang (Ri-Bhoi) la sop ïa ka Ïing Sad baroh.
U Rishot bakhmat duh uba don ha kane ka Ïing Sad kiba khot Shah Ksew (Main Corridor) ki khot u Rishot Lai sawkher Lai Lyngdoh bad uba hadien u dei i Rishot Raid Mawshai. Uwei u Rishot uba don ha Shlur (visiting room) ki khot u Rishot Blei. Ha kane ka Shlur la pyndep ïa ka niam ka rukom ka Hima. U Rishot uba don sha duh duh u dei U Rishot Raid Mawlieh.
Ha kane ka Ïing Sad la shong la sah da ka Syiem Sad ka hynmen/para banyngkong duh jong u Syiem bad U Kongor (U Lok Ka Syiem Sad). Ka Syiem Sad ka dei ka nongkha ïa ka long Syiem man Syiem. Ym lah ban jied Syiem hapoh ka Hima Khyrim kiba dei na kiwei-kiwei ki kpoh. Dei tang na kane ka kpoh ba lah ban long Syiem tang lada kam don khun shynrang lah ban jied na ki khun ka para ba bud jong ka hynrei hadien dei ban wan biang na ka kpoh jong ka.
Kane ka Ïing Sad ka dei ka ïing kaba kyntang haduh katta-katta bad baroh ki tiar kiba pyndonkam ha ka lehniam ka Hima Khyrim ki buh ha kane ka Ïing Sad. Ïa ka niam ka rukom dei ban pyndep lut na kane ka Ïingsad bad hadien kata ki sa pyndep pat sha kiwei-kiwei ki jaka kiba donkam.
Hapoh ka Shlur (main Corridor) jong kane ka Ïing Sad kumba phi ïohi ki don ki Kyrwoh (messages). Ka jingmut jong une u Kyrwoh ka long ba shuwa ban long ka lehniam, u Syiem u phah ïa une u Kyrwoh lyngba Ki 6 (hynriew) kiba bat ïa ki Raid hapoh ka Hima ban phah khubor sha baroh ki shnong ba la sdang ka lehniam ka Hima. Ki 6 (hynriew) Lyngdoh ki phah pat ïa une u kyrwoh sha ki Shnat Raid bad sha ki shnong baroh kiba hap hapoh ka Hima ba la dei ban pynkhreh ïa U Blang U Tlai na ka bynta ka bit ka biang jong ka shnong ka thaw.