
Bah Raphael Warjri
Ka akor ka dei kawei na ki atiar jong ka shai pyrthei kaba dei ban pyrto ha ka imlang sahlang bad ban dang ïai kyrsoi ban kyntiew shitrhem ba kan rasong. Hynrei ha ka juk mynta kaba la shu bud tynneng ïa ka rukom jong ki Ri sepngi ka akor ka la shah tyllep ha kata ka laitlan khlem teh lakam da la ka jingsngewthuh shimet ha kaba ïadei bad ka imlang sahlang. Lada shim nuksa na ki katto katne ki kam saitmet ba la sakhi ha kylleng ka pyrthei kiba dei ban tyngkan bad long adkar ha ka imlang sahlang ki long kum kaba kynrei ka jingleh khlemraiñ ha lynti syngkien. Ñiuma ka tyngkan bad adkar kam dei ban long pyrkhing haduh ba ki kam sniew ki bam kruiñ pat haba rieh. Dei hangta ba ka don ka laitluid kaba synrop lang bad ka jingkitkhlieh ïa la ka imlang sahlang khnang ban ym jam palat ïa u pud ba ym pdiang shuh ha ka longbriew manbriew. Toi ka don ka pylla kaba ym lah ban dok katno ban long adkar bad katno ban laitluid, bad la shañiah ha ka bishar pansara ka ba pynbiang ïa u sawar katkum ka jinglong jong ka jingsngew briew kaba kyllum. Kata ka jingsngew briew kaba ym dei ba pyrkhing than bad ba ym dei ban synjor than. Kumba la kdew hashwa da ka nuksa ba ha ka imlang sahlang Khasi ne ha ki Ri mihngi jong ka pyrthei, lehse ym pat lah ban pdiang ba ki shijur ki samla, u khynraw bad la ka khyllud ba kin ïaleh ïeit ha lynti syngkien paidbah. La kdew ïa kane namar ba ha ki Ri sepngi kane ka long kyllum bad ym don ba tuklar bad kata keiñ ha ka rukom Khasi ka la dei noh ka laitlan. Kane ka long haba kren ïa ki briew kiba long lem kumba ju long ka pyrthei salonsar, bad katno tam lei lei ïa ki shijur para shynrang ne para kynthei ba kin pynpaw ki kam phylliew jingieit ha lynti syngkien paidbah, kaba da lei lei ym lah ban pdiang ha ka imlang sahlang Khasi ba ka long laitlan noh. Hynrei kum kita ruh ki dei kiba long kyllum ha ki Ri Sepngi ba ym don ba lah ban tuklar.
Khlem da kdew kti shuh shuh ïa kiwei kiwei ki kam kiba long kiba biang ha ka imlang sahlang sha Ri sepngi, ha kaba horkit hordang ym long ha ka imlang sahlang Khasi ne ha ki Ri mihngi, lait noh katto katne kiba tynneng khyllah ïa ki Ri sepngi. Kumta ka akor ka dei u sawar ba biang tam ban tynjuh ïa ka rukom leh jong ki briew ha ka imlang sahlang. Ka ba thew akor ka dei ban long ka ba long pdeng ha kaba ym dei ban pyrkhing than haduh ba ym long laitluid shuh, bad ym dei lyngkar than haduh ba sa laitlan palat pud. Ban pynbiang ïa uta u sawar pansara ban longpdeng ym dei ka kam kaba suk namar ba ka akor ka ïaid ryngkat ryngkat bad ka jinglong ba sngewrit bad ba pyndem ha kiwei bad kumjuh ruh ka dei ban adkar ha kata ka rukom ban pynneh bad kyntiew ïa ka longrynñieng lajong. Lada sngewrit palat pud kiwei kiwei ki lah ban leh bym suitñiew ha kaba lah ban lam sha kaba shah iuhroit. Lada adkar ban bat la ka long-rynñieng baskhem ka lah ban paw kumba leh meng ha kiwei. Kumta ban buh pud u ba longpdeng ka lah ban pher kawei ka liang bad kawei pat, katkum kata ka rai jong ka jingïatyngkhuh ha ka imlang sahlang. La ha ka ktien ka thylliej ruh lada pa-riah than ki don ki briew kiba salia bad kin kynnoh ba balia siangsdieh, lada tyngkan than ruh ki don ki briew ki ban kynnoh ba leh khia thew ne ba kuman ba mynthi bad lah ruh ban shah kynnoh ba mutlop ba leh meng. Ha ka imlang sahlang ki don byllai ki jing-long jong ki briew ha kaba ym lah ban pynhun salonsar, kumta u diengkot u dei ban long uba kham kylluid ban thew tangba ym dei ban synjor than haduh ba lah ban poi sha thmit jong ki jinglong basniew. Jar la katta ha ka imlang sahlang kin don ki briew kiba biang ha kawei ka liang bad duna pat ha kawei ka liang. Ñiar eh ban don kiba biang paka bad pura.
La kumno kumno ha ka imlang sahlang ki parabriew haba shim kyllum ki long kiba kylluid ka mynsiem ban sngewthuh ïa ka jinglong jong la ki parabriew ha kano kano ka jingïadei ha ki kam ki jam ne ha ka ktien ka thylliej. Tang khyndiat eh kiba atnud ba batnud, ki ba ñiangkuhiw ñiangraithoh ne kiba pyrkhat tang ban biang la ka met, khlem suitñiew ïa kiwei.Ka jinglong kaba salonsar te ka dei ba bun na ki briew ki kham khluh ban biang shwa ïa lade wat lada dei ban duna shawei sha-ar. Hynrei ki don ruh ki briew kiba kloi ban len lade lane wat ban pha la jingim na ka bynta ban biang shwa ïa kiwei ne ki paidbynriew ha ka imlang sahlang. Ka jingshisha ba paw hi ha pyrthei ka long ba ki jinglong babha bad basniew ki dei kiba ym don sawar ban kdew shai bad thikna namar ba don ki khep ba kaei kaba bha ïa lade ka sniew ïa kiwei bad ka ba bha ïa kiwei ka sniew ha lade. Kumta ban biang ka pansara, ki briew ba sngewthuh hi barabor ki kloi ban len lade wat lada dei ban sniew ha lade, lada kata ka rai ka pynbha ïa kiwei ki ba donkam lane ïa ki kynhun bynriew ha ka imlang sahlang. Kumta ka pansara ba pura bad ba paka nadong shadong ha baroh ki liang ka dei ka akor longbriew manbriew.