Ha ka jingduhnoh ka bor ïohi

Kane keiñ ka dei ka jingai ne ki jingbynta u kynrad ïaphi. Phi dei uta u John Milton u myllung bad nong-thoh ba pawnam ka ri London.

Bertina Lyngdoh

Phi la wan long briew sha ka pyrthei kum uwei u nongprat lynti ha ka thoh ka tar ban sah kynmaw ka ri ka jaitbynriew. Phi la kup ïalade da jingnang jingstad kumba la bynta la bynshet haphi. Shuwa ban pyndep ïa ki jingpule, phi la don lypa ka sapthoh saptar haphi. Kane keiñ ka dei ka jingai ne ki jingbynta u kynrad ïaphi. Phi dei uta u John Milton u myllung bad nongthoh ba pawnam ka ri London. U long ruh u nongpynkylla ktien lane u translator kata ïaki poitri ha ka ktien Latin. U long uba jaijai bad kynjai hala ki jinglong jong u. Ula pyndep ïaki jingpule jong u na King College Cambridge Unibersity kata ïaka kyrdan master degree ha ka English.

Ka long kaba sngewtynnad haba sngap ne pule shaphang jong u. Hynrei to ngin pule bad tip kaei kaba kham pynsngewtynnad shaphang jong u. U long u briew uba khlem ki jingduna kata naduh ba u dang kha kata haba ïa dei bad ki dkhotmet jong u. Hynrei ngim lah tip pat kaei kaba pynlong ba un duhnoh ïa ka bor iohi jong u mynba u don ha ka rta kaba 44 snem ka rta kata ha-dien ba ula long lypa u nongthoh poitri ba pawnam ka ri United Kingdom. Dei hangne, ba u Milton u sa thoh ïa kawei na ki poitri lane ka sonnet jong u ïa kaba ula ai kyrteng “On his blindness”. Kane ka dei ka sonnet ïa kaba ula thoh hadien ba ula duhnoh ïa ka boriohi jong u. Katkum ba kane ka sonnet ka kren, ka ong ba u myllung Milton u sngew tieng ba lehse um lah shuh ban pyndonkam ïa ka sap thoh jong u namar ka jingbym iohi shuh ka jong u. U tieng ruh ba ioh u blei u dom ïa u namar ba u sngew ba un ym lah shuh ban pyndonkam ïaka sap bala ai u blei ha u. Nalor kine ki jingsngew, u don ruh ka jingsngew ba kam myntoi ïa uba kum u briew ban trei shitom namar ka jingsngew ba baroh u briew u dei ban ïap.

Kine kila pynduh mynsiem ïa u wat haduh ba u sngew ba un nym lah shuh ban shakri bad ban noh synñiang da ki jingthoh jong u ïa ka imlang sahlang baroh kawei. Hynrei katba u dang thoh ïa kane ka sonnet, u sngew iohbor sngew ioh mynsiem bad ba u nang tbit ban pynwan dur ïa kata ka sonnet.Hapdeng ka jingthoh jong u u sngew ba ka jingïakren jong u bad u Blei kala nang jur bad ba khlem ki jingeh ula lah ban pyndep ïa kata ka sonnet da kaba jop bad kumba ula thmu ban thoh iaki jingmut jong ka. Dei hangne ba u sa sngewthuh ba ka sap hi bala ai d’u blei kam ju lah ban duh la long sa kumno kumno ruh. Kumta, u pynkhraw ïa ka kyrteng u kpa bneng, u burom u ïaroh ïa ki kam khraw jong u.

Namarkata, to ngin long kita kiba ioh mynsiem lem na une u myllung. U Blei um shim la pynduna ïano ïano ruh u don la ka jong ka bynta kaba ula mang ïa manla u briew. Kum ki briew, bunsien ngi pyrkhat ba u Blei um isynnei shuh ïangi hynrei kynmaw barabor ba u blei ulong uba ïai isynnei uba iai mab bad uba ïai kyrkhu. Bunsien ngi kylli ba balei ngi jynjar, balei ngi duna, balei ym don ba isynnei iangi hynrei lada ngi long kumta ruh u Kynrad u don da kawei pat ka lad ban plie bad pynim iangi. Namarkata, to ngin aiti baroh ha u, wat lada ngim long shuh kita kiba bit ban ioh rung ha ka hima u Blei hynrei shaniah ha u bad ba ka mynsiem jong ngi kan sa khiah hi tang da ki kti jong u.