Mynta ka kynti, ka la long shai ba ka National People’s Party (NPP) kam kwah ban ailad shuh ïa ka United Democratic Party (UDP) ha ka ilekshon MP Lok Sabha na ka 1-Shillong Parliamentary Constituency na ka daw ba ka la ïaid shakhmat ban pynbna ïa ka kyrtong ka seng ka ban ïa aireng. Ka Kong M Ampareen Lyngdoh, kaba dei ruh ka Myntri ha ka sorkar MDA 2.0, ka la shah jied ban ïakhun na ka bynta ban ïoh long MP. Ka jingïakhun haduh mynta kan long hapdeng ka Kong Ampareen, u MP ba mynta na ka seng Congress, u Bah Vincent H Pala, bad u General Secretary ka Voice of the People Party (VPP), u Dr Ricky AJ Syngkon. Ngi kyrmen ba kin dang don shuh ki kynrem ki lyndan ki ban ïa aireng ha kane ka ilekshon bakongsan ha ka Ri.
Ha u snem 2019, ka NPP ka la kyrshan ïa u kyrtong ka UDP, u Dr Jemino Mawthoh, hynrei u khlem poi sha ka thong. Ha kato ka por, ka NPP bad UDP ki la ïatreilang ha ka sorkar MDA 1.0, hynrei ka jingïadei ka la long kaba kham ïajan haba ïanujor bad ka khep kaba mynta. San snem mynshwa, ka UDP bad NPP ki la don shisha ka jingïadei kaba jan bha na ka daw ba ka NPP ka khlem don bun ki MLA kumba ka long mynta. Ha ka ilekshon MP ha u snem 2019, u Bah Pala u la pynliem ïa u Dr Jemino da haduh 1,52,139 ‘vote’ ha kaba u Bah Pala u la ïoh 4,19,232 ‘vote’ katba u kyrtong ka UDP u la ïoh 2,67,093 ‘vote’. Kane ka long shisha ka jingjop kput. Na ka bynta u snem ban wan, ka UDP ka khlem pat pynbna ïano kan pynïakhun bad ka la don ruh ka jingïateh bad ka HSPDP ban ïatreilang.
Ha ka jingdon ki MLA na Ri Khasi Jaiñtia ha kane ka Ïingdorbar Thawaiñ kaba mynta, kaba kham bun duh ka dei ka UDP bad kaba wan ba ar ka dei ka NPP. Haba kheiñ pat kyllum ïa ka jingïoh ‘vote’ jong kine artylli ki seng ha ka ilekshon MLA kaba la long mynta u snem, ka NPP ka la ïoh 31.49% katba ka UDP ka la ïoh 16.21%. Kane ka jingshim jong baroh kawei ka jylla ka long namarba baroh artylli ki seng ki la buh kyrtong ha kiba bun na ki 60 tylli ki konstitwensi. Shisien peit, ka jingïoh ‘vote’ ka long jan mar shiteng thik. Kaba lyngngoh ka long ba ka jingïoh ‘vote’ jong ka Congress ka la hiar pat sha ka 13.14% katba ha u snem 2018 ka la long haduh 29% eiei. Ka VPP kaba dei ka seng bathymmai bad kaba la pynïakhun tang 18 ngut ki kyrtong ha ka ilekshon MLA, ka la ïoh 5.46% ka ‘vote’ kaba long kumba 1 lak tam eiei.
Kumba ngi tip baroh, ka rukom thep ‘vote’ ki paidbah ka ïapher na kawei ka ilekshon sha kawei pat. Ka rukom thep ‘vote’ ha ka ilekshon MLA ka long da kumwei, MDC da kumwei bad MP ruh da kumwei. Ka jingshongshit ruh ka kham duna ha ka ilekshon MP namar ki kyrtong kim lah ban leit lut sha man la ki shnong ki thaw ban khroh ïa ki nongthep ‘vote’ bad ki hap ban shaniah ha ki nongïalam ki seng jong ki kiba don ha kito ki jaka. Ha u snem 2019, watla ka Congress ka khlem don satia ha ka bor ha ka sorkar jylla, hynrei u Bah Vincent u la jop kput ïa ka seng kaba don ha ka sorkar bad kaba ïoh jingkyrshan na kiba bun kiwei pat ki seng. Namarkata, ym lah ban ong lypa ba tang shu don ha ka sorkar, la jop beit. Tangba ka shong ruh ha ki nongïakhun kiba kumno ki mih sha madan thma. Ki paidbah kin sa bishar nadong shadong hashwa ba kin ai ïa ka rai jong ki.
Kawei pat kaba lyngngoh ka long ba haduh mynta, kam pat i don ka jingkhohreh na ka bynta ka ilekshon MDC ha Jaiñtia Hills bad Khasi Hills. Ka jingjar-jar ka synshar. Lehse ka sorkar ka lah ban pynjlan ïa ka samoi treikam jong kine ki artylli ki District Council tat haduh ban da lah ban pynbeit ïa ki konstitwensi. Lada ka ilekshon MDC ka long ha u bnai Rymphang 2024, ka jingmih na kato ka ilekshon ka long sa uwei u dieng kot ban ïa thew ïa woh mano ban kham don lyer ha ka ilekshon MP Lok Sabha.
