T. 290 klur tam tang uwei u MP, lada khynra ïa baroh kynthup ha Meghalaya kan poi katno?

La ong ruh ba ki don ki kor ki bor ñiew pisa kiba la duh noh syndon namar ba la bun palat ka kam ban ñiew.

Ha kine ki sngi, ka Ri baroh kawei ka la ïohi lyngba ki lad pathai khubor halor ka jingkurup ka tnat Income Tax, kaba dei ka tnat hapoh ka jingpeit ka sorkar India, ïa ka pisa kaba kot palat ïa ka T. 290 klur na Odisha, Jharkhand bad Bengal bad kaba ki briew ka Income Tax kim pat lah ban ñiew lut haduh mynta. Kane ka jingkhynra bad jingïoh kurup pisa ka la sdang naduh ka Sngi Balang bad ka dang bteng. La ong ruh ba ki don ki kor ki bor ñiew pisa kiba la duh noh syndon namar ba la bun palat ka kam ban ñiew. Kane ka pisa ka dei ba la kurup na ki shlem treikam jong kawei ka karkhana shna kyiad kaba don ha Odisha bad ki lad pathai khubor ki la pynbna ba kane ka karkhana ka don jingïadei bad u MP Rajya Sabha ka seng Congress, u Dheeraj Sahu. Ki don ruh ki lad pathai khubor kiba la pynbna ba ka pisa ba la dep ban ñiew ka la poi sha ka T. 350 klur tam.

Kane ka jingjia ka pyni sha ka pyrthei ïa ka jingheh spah jong ki katto katne ki ’riew saiñpyrthei ha ka Ri jong ngi katba u baduk u la nang duk bad kyrduh na ka por sha ka por. Kane lehse ka dang dei tang ka nongmuna. Ki lah ban don sa kiwei pat ki ’riew saiñpyrthei kiba lah ban don kham bun shah ka pisa ban ïa utei u MP ka seng Congress. Ha kajuh ka por, ngi kwah ban kylli ba lada wan kum kane ka jingkhynra ha Meghalaya ha ki ïing jong ki ’riew saiñpyrthei, katno tharai ka pisa ban ïoh kurup? Ngi tip shai ba ki don katto katne ki ’riew saiñpyrthei kiba heh spah – don kiba la heh spah lypa naduh mynshwa bad don kiba shu kiew spah kynsan naduh ba rung sha ka saiñ hima sima. Lehse ïa kita kiba la heh spah lypa, ngim da lah than ban kdew kti, hynrei kaba kham i shan khmat ka dei ïa kito kiba heh spah hadien ba ki la sdang ïa ka jingïaid lynti ha ka saiñpyrthei. Mynshwa ha ka por ilekshon, ki heh ka BJP ki la kynnoh ba ka Meghalaya ka wan hakhmat duh ha ki kam bamsap bamngem. Ynda la dep ilekshon ki la ïa ong pat ba ka dei tang ka nia ilekshon. Haba kumta, shano ka jingshisha ka don?

Ka Election Commission of India (ECI) ka la bthah ïa ki kyrtong ba ïakhun ilekshon MLA bad MP ba ki dei ban pynbna ïa ka spah ka phew bad ki jingdon jingem jong ki, kurim bad ki khun ki kti (ki bym mih ïing) ha ka por ba ki leit thep kyrteng. Na ka bynta jong ngi ki paidbah, ka la shu long tang kum ka kam byrngia namar ngi tip shai ba yn ym don u ne ka ban ïathuh hok napdeng kiba ïakhun ilekshon katno ka spah ka phew ki don shisha bad ki lane ki kurim lane ki khun ki kti jong ki. Ka jingbuhrieh kan don beit khnang ba kin lait than na ka jingshah kynthah bad kynthoh ha ki paidbah. Hooid, kane ka long na ka bynta ka jingthmu kaba bha hynrei ha kajuh ka por, ka la shu long tang ka kam myllen bad byrngia. Lada khynra ka tnat Income Tax ïa baroh ki heh saiñpyrthei bad pynlong da ka jingtohkit kaba sani bha, ngi ngeit ba 70 na ka 100 na ki ’riew saiñpyrthei ha ka Ri baroh kawei kin don da ki hajar klur tyngka. Hynrei ha India pat, namar ka jingrung palat ka jingleh saiñpyrthei ha man baroh ki kam ki jam, ka jynjar ban sngewthuh bad ban tip ïa ki jingshisha. Lada ai jinglaitluid ïa ka tnat Income Tax, ka jingïoh kurup pisa na ki ’riew saiñpyrthei, bahaïing hasem bad ki nongbud ha syndah jong ki kan long kaba shyrkhei bad ka ban sa pynshoh tlot ïa baroh. Sniewbok pat ba ha India, kam long kumta bad jan baroh ki tnat bad ki shnat treikam ka sorkar ki hap ban ïaid katkum ka hukum jong ki nongsynshar bad ka seng kaba ki don.

Haba phai biang sha ka jingïoh kurup pisa kaba haduh kattei kattei klur tyngka, ka long shisha ka nongmuna kaba shynna kaba pyni ïa ka jingjngai palat ka jingïapher hapdeng u baduk bad bariewspah. Ban buhrieh ïa ka spah ka phew ka long be-aiñ ha India namar hap ban siew khajna sha ka sorkar. Lada baroh-baroh ki ïa buhrieh lut kumne, ha kano ka dur ka sorkar kan ïoh khajna ban pynïaid ïa ki kam na ka bynta ki paidbah? Ngi ngeit ruh ba ym dei tang une uwei uba leh kynsha kumne ban buhrieh ïa ka spah. Ki don da ki hajar ngut kiba kum ma u namar ki salia ban pyni lut ïa ka spah ka phew na ka daw ba kin ngat ha ka jingshah siew khajna kaba heh. Ïa kiba kum kita, ka tnat Income Tax ka dei ban sei madan lut bad ban kurup ïa ka pisa bad thep sha ka pla kynsit jong ka sorkar khnang ban pyndonkam ha ka jingpyntreikam ïa ki skhim. Lada khlong lut na baroh kumba khlong na une u MP, ngi ngeit ba ka sorkar kan ïoh pahuh bha ha ka jingpynlut na ka bynta ki paidbah la ka dei ha ka jingshna ïing, pynpoi umbam, bording bad kiwei.

Na kane ka rynsan, ngi kyntu ïa ka sorkar BJP ha Delhi ba kan phah lem ïa ki briew ka tnat Income Tax, Enforcement Directorate, CBI bad kiwei ban tohkit ha Meghalaya khamtam ïa ki katto katne ki riew saiñpyrthei, babu sorkar, bahaïing hasem bad ki briew kiba don ha syndah jong ki. Ngim artatien ba lada tohkit bniah bad ha ka lynti jong ka jingbym shah liang, ki jingshisha kin mih kumba mih ki kber. Ynnai ïa pynkhleh saiñpyrthei ïa kiba kum kine ki jait kam. Ngi kwah tang ïa ki jingshisha bad ka jingshah kem jong kito kiba la donkti ban buhrieh ïa ka spah ka phew lane kiba donkti ha ki kam bamsap bamngem.