
Bah J. J. Lyngkhoi, Mynriang (Vill)
Kine ki kyntien ki mih na ka tlong ka Dohnud jong U Symbud Myntri Rangbah Badonburom jong ka Jylla jong ngi U Bah Prestone Tynsong Uba ngi ju khot ieit (Maduh Prestone). Ha ka jing-ai jingkren jong i ha ka jingpynkut ïa ka Durbar Bah kaba Lai jong ki Nongrep ne ka 3rd Meghalaya Farmers Parliament hapoh State Convention Shillong ha ka 5tarik u Nohprah ba la pynlong da ka Hill Farmers Union (HFU) ha ryngkat ka jing-ïatrei lang bad ka Sorkar lyngba ka tnad ka rep ka riang (Agriculture Department). Kane ka Durbar bah ki Nongrep ka la sdang naduh ka 4 tarik U Nohprah haduh ka 5tarik U Nohprah 2023.
Haba da ki hajar ki Nongrep ki la wan ban ïa shim bynta na kylleng ka Ri Lum Khasi Jaiñtia kynthup ïa nga uba thoh ïa kane ka Artikle ha kaba nga la wan ban mih khmat na ka Shnong kumjuh kum uwei na ki Nongrep na Nongkyndong kynshrot uba dang im ha ka rep ka riang ban kyntiew ïa ka ioh ka kot bad ban pyndap ïa ki jingdonkam ba bun. Ha kane ka Durbar bah ki Nongrep nga la ioh shibun ki jingmyntoi. Wat la ha kato ka Sngi ba sdang ngam sngewthuh sngewthaw lyngba ka ktien ka Thylliej ba ki pyndonkam ban kren ha kato ka jingïalang namar don ki kynrem ki lyndang ngi ki Nongrep bapli la shu ang heng namar ym sngewthuh ktien phareng. Nga la peit ïa ki Nongrep ha kato ka Sngi sdang bun ki la ioh thiah bapli kim sngewthuh ïa kaei ba ki kren nangtei na Khmat don ka por ngi shu phuh Sam rkhie para ma ngi bym sngewthuh kaei ba ki ong ïa ngi ki Nongrep bapli. Hynrei nga sngewkmen ha ka Sngi ba pynkut ki Nongpynïaid imat ki la tip ïa ka jingeh jong ngi ki la pyndonkam beit da ka ktien lajong (Khasi). Ban ïa tyrkho bad batai ïa ki mat ki jura bad ïa ki Scheme bapher bapher. Na ka bynta jong ngi ki Nongrep haduh ngi la hun hi jrut ïa ki jingbatai jong ki. Kumjuh ha ka Kynta jingkylli ngi la ioh jingshai na ki wat la don ki jingkylli kiba ngim pat ioh ka jubab ha kato ka Sngi. Kumba ki la kular kin sa phah ïa ki jubab lyngba ki Ophisar na ki thnat bapher bapher. Ngi kyrmen ngin sa ioh ka jingshai ha kawei ka Sngi ïa ki jubab kiba ngi dang ap na ki. Ha ka Sngi pynkut kane ka Durbar bah ki Nongrep la ioh ban ïa donlang ruh U Bah Prestone Tynsong U Symbud Myntri Rangbah jong ka Jylla jongngi. Tang mar ïa ïeng kren ma I baroh baroh ki Nongrep ki la ïa phu sam rkhie namar ngi tip u Dei u BRiew uba nang bha ban kren b ad pynsam rkhie ia ki Paidbah bad ka jingkren jong bunsien u ruh ka long kumta. Ha kane ka Sngi ka la ktik ïa nga haba nga ioh sngew ïa ka jingkren jong I bad ha shuwa ban kren ruh u la ong Soryy ba nga kren ïa kane ym ba nga kynthoh hynrei nga kren ïa ka jingshisha. U ong ngam pat ihun ïa kane ka Durbar Bah jong phi ki Nongrep namar bun ki Nongrep hangne ki dei ki Duplicate Nongrep wat tang ïa ki jingthung kim ithuh bad la da ngi ai kino kino ki scheme ha ki Nongrep Duplicate kan shu jah noh Shiteng Lynti. Ngi la ïa rkhie hangta shait. U la kren ruh ba u kwah ban iohi ïa ki Nongrep ba shisha ym ki Duplicate Nongrep. Kane ka jingkren jong i wat la ka la pynrkhie shiphang por ïa ngi. Hynrei suki suki ynda nga pyrkhat ka la dung ngak ïa ki Nongrep bapli bad ka la ktah ïa ka jingsngew jong ki Balei nga ong kumta ? Namar kane ka long ka jingshisha ha Jylla jong ngi bun ki long kumta ym tang ïa ki Nongrep ba dei ki duplicate kumba la kren Maduh Prestone hynrei ki don beit hangno re hangno ki Duplicate katba ki original kim don kata da ngi phai ha ki kam sorkar ba bun jait nga iohi bun satang ki Duplicate katba ki Original (khasi) pat ki duna haduh katta katta kiba bat ïa ki kam la ka long ha ka Khaïi ka pateng ka kamai kajih (Kata Duplicate ba nabar) u shong hapoh U original (khasi) u Shong sha Bar ) Ngi lei lei ngi dei tang ki Nongrep ka dei ba in kren kumta ngi, phewse ka jingkren jong I ka la pynkyndit bynriew ïa ki Nongrep khamtam ïa ka Seng Hills Farmers Union (HFU) Ha kaba u Symbud Myntri Rangbah jong ka Jylla jong ngi u la kyntu ïa ka Seng HFU hapoh ka jingïalam U President U Bah Commander Shangpliang ba kan peitngor bad ban trei shitom ban duh thiah duh dem ban wanrah ïa ki Nongrep kiba shisha na kiba dei hok ki Nongrep. Kumjuh ula kynti ïa ki scheme ba dei ban ïa beit ha ki Nongrep ba dei hok ban ioh namar teng teng ki Scheme Nongrep ki poi wat ha kito ki bym ithuh ruh wat tang ïa U jingthung…. Nga ïaroh ïa ka jingkren U Maduh Prestone wat la ka jingkren jong u ka long KHor bha da pyrkhat ïa ki Nongrep. Hynrei kum ki Nongrep teng teng ngi la hah pyndonka bakla ïa ka kyrteng ha ki Nongrep duplicate. Nga sngew ban ai khubor kyrpang ruh ïa ka Seng HFU kaba la lum la lang ïa ngi ki Nongrep bad ba la shim khia ruh ïa ka jingeh jong ngi ki Nongrep ba ngi ïa kynduh hapoh ka Jylla jong ngi. Kum ba ngi ju ong ki Nongrep ki dei ki budlum jong ka ri bad ka Jaidbynriew kumta nga kwah ba ka Sorkar ruh kan shim khia ban ïarap bad ai ka kti ka mon kti ka diang na ka bynta ki Nongrep khnang ba phin iohi ïa kita ki Nongrep ba shisha bad nga ngeit kine ki kyntien ba kren da u Symbud Myntri Rangbah jong ngi kin nym urlong ha Jylla ngi ngin iohi beit ba kin don tang kita ki Nongrep original ym shuh ki Nongrep duplicate. Kyntang ïa wai nga kyntu ieit ïa phi ki para Nongrep to ngin nang ïa trei shitom shuh shuh ha kano kano ka kam ba ngi trei khamtam ban kyntiew ïa ka Rep ka riang ha Jylla jong ngi ha ki Shnong bapher bapher ba ngi don wat la ngi mat ïa shibun ki jingeh kum ki Nongrep hynrei da ka jingtrei shitom jong ngi nga ngeit ha kawei ka sngi ka Pyrthei kan ithuh ïa ngi ba ngi dei ki Nongrep ba shisha.