Haba don ïa ka sorkar kaba khlaiñ, donkam ruh ïa ka liang pyrshah kaba khlaiñ lym kumta, ka jingsynshar paidbah kan don ha ka jingma. Ngi ïohi ba ha kane ka jylla, ha ki khyndai bnai eiei naduh ba la dep ka ilekshon, ka bor jong ka liang pyrshah ka long kaba tlot. Ka liang pyrshah ka don ïa u nongïalam, u Bah Ronnie V Lyngdoh, MLA ka Congress na Mylliem katba ki seng kiba shong ha kane ka liang ki long ka Trinamool Congress, Voice of the People Party (VPP) nalor jong ka seng Congress. Baroh ki don tang 14 ngut ki MLA ha ka liang pyrshah haba ïanujor bad ki 46 ngut kiba shong ha ka liang synshar kynthup ïa u Lamphang bad Symbud Lamphang ka Ïingdorbar Thawaiñ namar ki dei na kajuh ka seng kaba ïalam ïa ka jingsynshar ha ka jylla. Haduh 46 pyrshah ïa 14 ka long kaba eh, hynrei ka liang pyrshah ka dei ban kham paw ha ka jingïakhun bad ka sorkar.
Ka kamram jong ka liang pyrshah kam dei ban kren pyrshah sorkar tang hapoh Ïingdorbar Thawaiñ, hynrei wat shabar ruh kumjuh. Ngi ïohi ha kine ki sngi ba dei tang ka VPP kaba kham rah sur pyrshah ïa ka sorkar katba kiwei ki la shu shong khop. Ka dei ka por ïa baroh 14 ngut ki MLA ha ka liang pyrshah ba kin ïatreilang na ka bynta ki mat ki jura kiba ktah ïa ki paidbah kam pher wat lada ki nongrim jong ki ha ka saiñpyrthei ki ïapher. Tangba kumno ngin khmih lynti ïa ka Congress, kaba u nongïalam ka liang u dei na kane ka seng, ba kan kren pyrshah than ïa ka sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) na ka daw ba ka ïatreilang bad ka seng National People’s Party (NPP), ka seng kaba ïalam ïa ka sorkar? Kumno yn pyrshah haba ïatreilang? Namarkata, ka Congress ka buh dalade ïalade ha ka jingeh. Tangba ki paidbah kin kham long kiba bit ban bishar halor kane ka jingleh jong ka Congress.
Kam dei kaba suk ban shong ha ka liang pyrshah haba don ïa ka sorkar kaba khlaiñ bad khamtam ha ka juk ba ka jingïakynad hapdeng ka sorkar bad ka liang pyrshah ka jur bha. Ngi ïohi ïa kane na ka rukom long ha ka jingsynshar ha ka Ri ha kaba ka BJP, kaba ïalam ïa ka sorkar ha Delhi, ka la khlaiñ shaba palat haba ïanujor bad kiwei pat ki seng. Kane ka long kumjuh ha Meghalaya. Ki MLA, la ki don ha ka liang pyrshah ne liang synshar, ki donkam ïa ka jingïarap na ka sorkar ban pynpoi ïa ki kam pynroi sha ki paidbah ha ki konstitwensi. Tangba ka sorkar kam lah ban pynsangeh ïa ki lad jingïarap sha kano-kano ka konstitwensi tang na ka daw ba u MLA uba mihkhmat u don ha ka liang pyrshah. Kane kan long kum ka jingleh kput ïa ki paidbah tang namar ba ki khlem shym la jied ïa kito ki kyrtong kiba dei na ka seng kaba ïalam ïa ka sorkar. Ka jingleh shiliang khmat ha ka liang ka roi ka kiew bad ka jingpynpoi ïa ki lad jingïarap kam dei ban don tang namar ka jingïapher ha ka seng. Lada ka ïaid ha kane ka rukom, kan long kaba eh ïa ki MLA kiba shong ha ka liang pyrshah ban treikam bad ban pyndep ïa ki jingangnud jong ki paidbah.
Ha kajuh ka por, ka sorkar ka dei ban long kaba heh mynsiem wat lada don ki MLA ne ki seng kiba kren pyrshah ïa ka. Ka dei ka kamram jong ki seng saiñpyrthei kiba shong ha ka liang pyrshah ban pynpaw ïa ki jingduna ne jingbakla jong ka sorkar. Ka woh dong ka woh nia ha ka jingsynshar paidbah ka dei ban don halor ki nongrim bad ki mat ki jura. Ym dei ban pyrshah tang ban ïoh ban pyrshah. Kawei na ki atiar ba khlaiñ ban kawang ïa ka sorkar ka dei ka jingwad jingtip katkum ka aiñ Right to Information Act, 2005. Hynrei ngi ïohi ba ka jingshim kabu ïa kane ka aiñ ha Meghalaya ka duna namar kiba wad jingtip kim da bun haduh katta-katta. Lada pyndonkam ïa kane ka aiñ, yn lap beit ïa ki jingduna ne jingbakla ne jingleh tam pud jong kano-kano ka sorkar. Ngi kyntu ïa ki seng kiba shong ha ka liang pyrshah bad kumjuh ruh ïa ki paidbah ba kin pyndonkam bha ïa kane ka atiar khnang ba yn lah ban lap ïa ki jingshisha kumba ki long.
Ngi kyntu ruh ïa baroh ki lai tylli ki seng kiba shong ha ka liang pyrshah ban ïatreilang para ma ki hashwa ban pyrshang ban pynïatylli ïa ki paidbah. Ka por ka dawa ïa ka jingïatreilang ban khyllie ïa ka pyut bad ka jingbym ïaid beit ka synshar ka khadar bad khamtam ban pynpaw pyrthei ïa ki kam bamsap bamngem. Ngim lah ban don da ka liang pyrshah kaba tlot namar ki paidbah kin sa ïakynduh mawsiang. Shano ngin ïa phet lada ka sorkar ka synshar donbor haba ngi don ïa ka liang pyrshah ka bym treikam bha? Ngi donkam ban ïoh ïa ka jingïada bad jingïasaid na ka liang pyrshah kaba khlaiñ bad kaba ïatylli lym kumta ka sorkar kan synshar kaba ka sngewbit khlem da pyrkhat shuh ïa kiba bun ba lang.
