Ka Khristmas ka dei ka jingpynthymmai ba wanrah jingpynim

Kaei kaba u Jisu u kwah ka long ba ngin pynkhuid pynphyrnai ïa la ka mynsiem ïa la ka dohnud.

Clement Mawrie

“A Christmas is the New hopes, it brings the Salvation for mankind in the world.”

Baroh ngi tip ba ka Khristmas ka dei ka sngi leh burom ïa ka sngikha u Trai Jisu Khrist, u Syiem ka pyrthei bad u Trai jong ka Bneng  (Christmas is the Birthday of Jesus Christ the king of the Earth and the Lord of the Heaven).

1.Balei ngi leh kmen Khristmas : Hato ngi ïaleh kmen ïa ka Khristmas ba ngi shu pyrthuh bud ïa kiwei ? Ne ngi ïa shim kabu ban leh rong leh tamasa ne ban ïa bam ïa dih sngewbha ? ïa kane ka mat puson nga buh ha khmat jong phi ki Nongpule ban ïa jubab hi shimet shimet.

2. Ka Khristmas ka dei ka jingpynthymmai : Ka Aiom Khristmas ka dei ka Aiom jingpynkhreh bad ka aiom jingpynthymmai, ka aiom ka jingkylla kaba  mut, ka aiom ka jingrai kut ban ieh ne kyntait noh ia ki jinglong barim ban pynkylla pat sha ka jingim jinglong ba thymmai ne ban iehnoh ïa ka jinglong ba sniew ban wan biang sha ka jinglong jingim kaba bha. Na kaba la duh jingkyrmen ban ioh biang sha ka jingkyrmen kaba khraw. Lada ngi lah, lah ban bud ha kane ka rukom kan long kum ka jingkha thymmai pat ïa lade marwei marwei, lada ngi la lah ban leh kumne ka jingleh kmen Khristmas jongngi kam dei tang ïa u Jisu, hynrei kaba kham kongsan ka long ba ïa ngi la kha biang sha ka jingim ka jinglong bathymmai, kum u khunlung ba dang kha. Lada ngi la lah ban leh kumta, ka dei ka jingkmen ba shisha jong ka Khristmas.Bad ban don ruh ka jingïasuk ïa u khun bynriew ka pyrthei baroh, namar u Jisu u dei u Syiem ka jingsuk bad u Syiem jong ka jingim bymjukut (A king of peace and king of eternal life). Shuh shuh dei ha kum kane ka aiom pynthymmai bad ba baroh katba ngi lah ngi pynthymmai ïa ki ïing ki sem, ngi pynphuh da ki light ki jingshai pynphyrnai ngi ïa ai rong ai pushara ïa ki sawdong sawkun. Kaei kaba u Jisu u kwah ka long ba ngin pynkhuid pynphyrnai ïa la ka mynsiem ïa la ka dohnud.

Kumba ngi buh ïa u dieng jyrngam uba im, ngi dei ban kynmaw ruh ba ngi dei ban tyngkai ïa la ka mynsiem kum u symbai baim.

3.Ka Khristmas ka jingpynim : Ka pyrthei baroh ka leh kmen leh burom namar ba la kha ïa u Nongpynim (Saviour) na bynta jong ngi ki briew kiba leh ïa ka mon u Blei bad kiba pyndep ïa ki hukum jong u. Khamtam u Jisu u long u Nongpynim ei, u Nongïasaid u Nongï athew da ka met da ka snam u sohpet bneng, ka jingkieng ksiar ha khmat u Blei, ia u Nongpop uba kylla kaba mut ha slatlak ka pyrthei.

Ka jingwan jong u Jisu ka long ka jingkmen bad ka jingpynim namar u Blei u don ryngkat bad kito kiba ngeit ha u (Emmanuel) ne u Blei u don ryngkat bad ngi. Na kata ka daw u Jisu u ong, “To dwai bad to sharai khnang ba phin ym ha ka pop bad to kylla kaba mut namar ka Hima U Blei kala jan.”

4.Ka Khristmas ka lynti ban kynshew thymmai ïa ka spah : (Save as your new saving account) Haba ngi la ïaid lynti ha ka jingim kaba thymmai shwa ban mih u snem thymmai ngi dei ban kynshew ban sdang noh ban pyllang katba ngi lah la ka long shi damli ar damli ne shityngka ar tyngka naduh ba sdang u snem khnang ba haba kut ka snem ka jingim jong ngi ngin ioh bun ioh pahuh, namar haba u Blei u kylli katno ka saving jong me ne jong pha ngin sa lah ban pyni ne ban iathuh. Hynrei lada ngim don saving ne saving Account ha khmat u Blei, u Blei um map. Ha kata ka por ngin hap ban wad ram wad shah ne pan kylliang na u khun bynriew ba un dwai lem ia kata ka jingdon kam pisa ha khmat u Blei. Ha khmat u briew te lada plie da ka 0/Zero balance ruh long hynrei ha khmat u Blei te ngin hap don beit ka balance. Namar ha ka Hima u Blei ka pisa ne kata ka spah ka phew kam juh kylla rong ne kam juh poh dor, kumba long ka dur pisa ha ka Hima briew. Ha ka Hima briew ka dor ka long 500 tyngka katba ka dur pat i kum kaba ia hap kyrdan bad ka 5 tyngka mynshwa. Kata ka kot dur 2000 tyngka mynta ka ïa hap dur tang bad ka kot dur 20 tyngka. Ka dor ka pisa ha pyrthei lada ngim ioh pyllang bun kam i shongdor shuh, hynrei ka dor ka pisa ha bneng wat la ngi pyllang khyndiat ruh ka long kaba kordor ha khmat u Blei. Ka jingkylla kaba mut ha kane ka por Khristmas ka long ka jingkynshew spah ban leit rah ha khmat u Blei, ka jing-leit ïaid carol, ka jingleit ïaseng ha ïing mane, ka jing-leh bha ïa kiwei pat ka jingshakri ïa kiwei pat, ka jingïaieid ka jingïamap markylliang ka jingleit ïaseng manla ka step ka long kum ka pisa ba thep manla ka sngi ha Bank (recurring Deposit) ka jingleit ïaseng shisien shitaiew ka long kum ba thep ha ka Saving Account shisien shitaiew. Ka jingleit Jingïaseng heh shisien shi snem kum ka procession, Synod, bad kiwei ki Jingïaseng ka long kumba thep fixed Deposit ha Bank shisien shisnem. Kine baroh ki long ki saving kiba ngi lah ban kynshew ban kyndiap. Ka long ka basuk ban kynshew lada ngi kwah ban bun ka saph. Uba duk ruh u ioh ban kynshew bad uba riewspah ruh u ioh katjuh katba ioh uba duk hi. Ka nuksa ka long kumba sei pisa na ATM. Uba riewspah ruh u ioh ban seitang 2000 tyngka uba duk ruh u lah ban sei tang 2000 tyngka. Kumta haba ngi kynmaw ïa ka sngi kha u Trai Jisu Khrist ngi dei ruh ban kynmaw ïa kine ki kyntien  jong u kaba ong, “To kynshew ïa ka spah ka bmduh noh, kaba u Nongtuh um lah ban tuh, ka sarang kan ym lah ban snoh, ka kruiñ kan ym lah ban bam.” Bad “Nga wan ym ban pynduh pyndam hynrei ban pynjanai”

Ka Khristmas ba kmen bad Snem thymmai basuk ia phi baroh

                “ïarap ïa kiba duk

                Kyntiew ïa la ka Jaidbynriew

                Ban ïa bit ïa bit lang baroh

                Ba ka Ri ruh kan kiew”

                                or

                “Help the poor

                Uplift the indigenous community

                when we progress’ all

                We will shine the country.”