U Nongsaiñ Hima, 1981
Naduh ba la ioh ïa ka jinglaitluid (1947 bad hadien ba la pynlong ïa ka Riti Synshar ka Ri India ha ka snem 1950, ïa ki briew ri – lum la iada ïa ki ha kata ka rukom ba kin lah ban kyrda ha ki kam ki jam jong ki, na kiwei kiwei ki jaidbynriew ba kham riewspah bad kiba la kham ïaid shakhmat.
Ha ki kam ki jam la ju buh kyrpang ïa ki jaka ba yn ai tang ïa ki riewlum, ïa ki jaka ïaleh election ruh la buh kyrpang ba tang ki riewlum kin ioh ïaleh ym kiwei pat ki jaidbynriew ïa ki khajna bun rukom ym shym la ban ha ki riewlum bad bun de kiwei kiwei ki jingïada ïa kiba la leh khnang ba u riewlum um lah ban san ban rangbah khlem ki jingpynwin ne ïakynduh ïa ki jingeh kiba um pat lah ban ïakynduh.
Hynrei ka por ka la ïaid bad mynta u riewlum hi u la dei ban ïeng ha la ki jong ki kjat, khamtam haba u la ioh ïa ka Jylla Ri Lum Garo & Khasi ban synsahr hi bad pyniaid hi ïa baroh ki kam ki jam khlem ka jingtuklar shuh jong kiwei kiwei.
Ka long shisha kaba shai ba u riewlum hi mynta u la san u la heh bad ba u la shimti ïa ka synshar ka khadar ha la ki kti la jong. Ha kajuh ruh ka por u riewlum um dei ban da shaniah eh ha ki jingïada, kiba long kum ka kani kaba pynshohbieit ïa u ba un shu shaniah sah ha kum kitei ki jingïada.Lada u la dei ban shim ïa ka jingsynshar ha la ki jong ki kti, u la dei ruh ban long uba la kloi ban pynïaid ïa la ka Jylla ha ka rukom kaba yn ym donkam shuh kum kitei ki jingïada. U la ioh ka lad ban ïada ïa ka khyndew ka shyiap ki khlaw ki btap bad un donkam ban noh pisa sha la ka Sorkar la jong khnang ba ki kam ki jam kin ïaid ryntih kumba ki dei ban long.
U riewlum naduh mynta u la dei ban klet ïa kitei ki jainsop khyllung ha u bad un long u rangbah uba shlur ban im ha kane ka pyrthei kum u ryngkat bynriew bad kiwei kiwei ki paid ka ri India. Ka por ka la dei ban ïeng ha la ki kjat, bad khlem pep kata ka Jylla Khasi & Garo kan long ka ri kaba seisoh bad ka ban ïaid shaphrang lada u riewlum na duh mynta hi, un long uba la kloi ban shimti ïa ka jinglong rangbah shisha.
Ka jingsynshar ha la ki kti jong u, u la ioh bad ha kajuh ka por u dei ban kyndit bynriew bad pyngpangad bad pynkhuid ïa ka met bad mynsiem ban tei ïa la ka long rynïeng longïing long sem bad ka ri lum pyllun.
Ma ngi, ki riewlum ngim dei ban ngop tang ha ka ioh ka grant bad ioh baibam ei ban shong skul namar kine ki long ki bih ki ban bam suki suki ïa ka jingim jong ka jingtrei shitom bad jingïeng ha la ki kjat.
Ngi dei ban pdiang ïa kine ym kumba ngin hap ïai pdiang barabor ne sngew ba khlem ma ki yn ym lah ban im, hynrei ngi dei ban pyndonkam ïa kita ki grant bad bai bam ei ban shong skul ki lad ki lynti ba ngin lah ban ïeng ha la ki jong ki kjat bad yn da dei hi ka por ngin lah ban ïeng khlem ka jingïarap jong ki.
ïa u briew uba dkhoh u doktor u ju ai jingïarap ïa u ba un ïaid da u diengduh. Hynrei tang mar ïa skhem ka ïaid ïa uta u diengduh la bun noh sha kyndong.
Kumta ai ba kine ki jingïarap ba ngi ioh kin long ka lad sha ka jingim ym sha ka jingtim.
