Sa shisien pat ki paidbah ki la sakhi ïa ka jingdon ki nongñiah kiba leh kynsha ha surok da ka ar shaka. Ha ka step jong ka 15 tarik Kyllalyngkot, kawei ka dur khih ka la saphriang kylleng ha kaba la ïohi ïa uwei u briew uba la ñiah bad pynher sted ïa ka thuk-thuk ha ki thaiñ Mawdiangdiang bad ha ka jingkwah khyllew ban pyni ïa ka jingsngew shlur bad jingnang, u la kum hap na ka thuk-thuk. Ym tang katta, kata ka thuk-thuk ka la leit her sha shiliang surok bad ka la dei ha kawei pat ka ar shaka kaba dang ïaid lynti bad u nongñiah u la her shalor hashwa ban hap ha madan. Une u nongñiah ba lui-lui u la mynsaw jur bad u don hapdeng ka jingshah sumar.
Kine ki jingleh ‘stunt’ ha surok ki buh jingma shikatdei ïa ka jingim briew. Na katei ka dur khih kaba la saphriang, ngim lah shuh ban len ïa kane ka jingshisha. Hynrei kaba sngewlyngngoh ka long pat ym ju don ba leit kem ïa ki na surok watla ki don da ki kynhun kiba ju leh ïa kine ki kam kynsha. Dei tad ynda la paw ha ki dur khih ba sa sdang ka jingwad. Mano ban shim ïa ka jingkitkhlieh halor katei ka jingjia bad kiwei pat kiba bun jingma ïa ka jingim briew? Namar ka jingkhyllew, ki don ki nongñiah kali bad ar shaka kiba pyni ïa kata ka jingnang ban ïaid pynkhun ne pynher ne ban rah ïa ki shaka shalor bad kumta ter-ter. Ha Meghalaya, ngim pat don jaka ban pynïalehkai da ki kali bad ar shaka watla ki don kiba tbit ha kane ka liang. Katba kiwei ki dang muja ban ïalehkai, kiwei pat ki nang saja namar ka jingmynsaw.
Ka jingñiah lymmuh ïa ki kali bad ar shaka bunsien ka ïalam sha ki jingjia ba sngewsih. Lada kita kiba ñah thurmur ki mynsaw tang ïalade, kam da pher than namar I kumba ki ïa pan kwah hi. Hynrei kaba eh ka long ba ki pynmynsaw ïa kiwei kiba lui-lui bad kiba shu jin ryngkhat ba ki dei ban ïaid lynti na kato ka jaka. Bunsien kine kiba pyrshang laiphew jait laiphew skit ban lehkai da ki kali bad ki ar shaka ki ju leit kham shajngai na sor Shillong. Don bun kiba ngat ha ki jingmynsaw ruh bad ki pynthud shikatdei ïa ka leit ka wan jong kiwei pat. Ha Shillong, kiba kwah ban leh khyllah da ki kali bad ar shaka ki kham mih ha ka por mynmiet ynda la kynjah ka shnong ka thaw. Tangba lada dei ha sor ne shawei, ki surok ki dei na ka bynta ban ïaid ban ïeng ki kali ha ka rukom kaba dei bad ka bym ktah ïano-ïano. Ki surok kim dei ban kylla long ki madan ïalehkai kai namar ïa kiba kum kita ki surok, ki don da kiwei watla ha Meghalaya kim pat shna satia.
Ngi dei ban kynmaw ba namar ka jingñiah thurmur, bunsien ki jingtakhuh kali ki wan jia khamtam ha surokbah. Ha u snem 2022, katkum ka khanasamari na ki pulit, ha Meghalaya ki la don 205 tylli ki jingjia takhuh kali bad ha kine ki jingjia haduh 138 ngut ki briew ki la duh noh ïa la ka jingim bad 212 ngut ki la mynsaw. Lehse ym baroh na kine ki jingjia ki dei namar ka jingleh khlem akor ki nongñiah tangba ngim artatien ba kham bun ki dei namar kata ka daw. Shisien ba la ïoh ñiah kali saw shaka lane ar shaka, don kiba sngew ba kat ki te ym don shuh ha kane ka sla pyrthei bad tang ma ki kiba nang lane tang kiba ma ki kiba don hok ban ïaid na kato ka surok. Ha surokbah pat, ki trok ki sngew ba ki dei kum ki syiem bad ki ïaid katba ki sngewbit. Dei hangta ba bunsien ki mih ki jingjia takhuh kali kiba bun rukom. Kiba ngat ha ka apot na kawei ka liang, bunsien ki dei kiba lui-lui bad kiba ïaid ha la ka jong ka lynti.
Ka dei ruh ka kamram jong ki pulit ban pahara ha ki surok bad ki lynti ki syngkien kiba ki nongñiah ki kham juh ban ïalehkai da ki kali/ar shaka. Dei ban kem beit ïa ki bad set along khnang ba kan long kum ka jingsneng na ka bynta kiwei bad khamtam eh ban pyllait na ki jingjia kiba sngewsih. Ka jingïada ka kham kordor bad kham kongsan ban ïa ka jingpynkhiah. Nangne shakhmat, ki nongshong shnong ruh ki dei ban sei la ki jong ki ‘Mobile Phone’ bad ban ring da ki dur khih ïa kito kiba ñiah kali thurmur bad ban pyntip sha ki pulit. Dei ban ring ha kata ka rukom ba yn lah ban ithuh ïa ki nombor jong ki kali/ar shaka.
