Ha ka 18 tarik Kyllalyngkot, kawei ka dur khih ka la saphriang kaba ïadei bad ka jingkhlad jong uwei u samla ba dang 18 snem ka rta katba u dang shong ha kawei ka ‘coaching class’ ha Indore, Madhya Pradesh, ha kaba la suba ba ka jingkhlad ba kynsan ka dei na ka jingpang klongsnam lane ‘Heart Attack’. Kane ka jingjia ka la pynher syrngiew ïa kiba bun khamtam ba ka jingkhlad ba kyndit na ka jingpang klongsnam ka la sdang ban kiew ha India ha kine ki khyndiat bnai bad kam pyllait wat ïa ki khynnah, samla bad kiwei-kiwei kiba shait ba khlaiñ bad ki bym ju kham don ïa kino-kino ki jingpang. Ngi lah ruh ban kdew ba ki la don ki tyngshop bawpawnam ka Ri kiba la khlad na kane ka jingpang ha ki khyndiat bnai wat ha ka por ba ki dang don hapdeng ka jingkilan met ha ki shlem (Gym).
Katkum ki jingkheiñ jingdiah ba la ai da ka National Crime Records Bureau (NCRB), kaba dei ka shnat kaba lum jingkheiñ halor ki kam be-aiñ, jingïap bad bun kiwei pat, ka la don ka jingkiew kaba haduh 12.5% ha ka jingkhlad na ka jingpang klongsnam ha u snem 2022. La kdew ruh ba ha u snem 2022, ki la don 32,457 ngut ki briew kiba la khlad na ka jingpang klongsnam ha u snem 2022 katba ha u snem 2021, ki la don 28,413 ngut. Ka jingïap jong kitei ki 32,457 ngut na ka jingpang klongsnam ka ïasnoh bad ka jingkhlad ba kynsan (Sudden Death) jong ki 56,450 ngut ha u snem 2022 kaba la kiew da 10.1% na ka 50,739 ngut ha u snem 2021.
Ngi lah ruh ban pynkynmaw ba haduh 1,052 ngut ki briew ki la khlad ha Gujarat ha ki hynriew bnai tam ba la leit noh na ka jingpang klongsnam (Heart Attack) bad 80% na kine ki dei kiba don hapdeng 11-25 snem ka rta. Lah ban kdew ba wat ka tnat ka koit ka khiah jong ka Sorkar Pdeng ha u Nohprah 2023 ka la pynlong da ka jingai jinghikai ba shi sngi kumno ban leh ïa ka Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) kaba dei ka bynta bakongsan bha ban pyllait im ïa kiba ïoh jingpang klongsnam. Ha kane ka jingai jinghikai, ki la don palat 20 lak ngut kiba la ïashim bynta ba la pynlong da ka National Board of Examinations in Medical Sciences (NBEMS). Ka la dei ka sien banyngkong ba la pynlong ïa kaba kum kane ka jingai jinghikai ha ka Ri baroh kawei, bad ka pyni ba ka don ka daw bah sha lyndet bad kata ka long ka jingkiew ha ka jingïap na ka jingpang klongsnam.
Ka jingkyntu ïa ki nongshong shnong ka long ba kin hap ban husiar bad ban sngap thuh bha ïa ka jinglong ka met. Lada ki sngew ba ka don ka jingthut ha ka shadem bad klongsnam, kim dei ban pynslem ban leit wad jingïarap na ki doktor. Hap ruh ban husiar ha ka rukom bam bad ban kiar na ki jingmlien ki basniew khnang ban teh lakam ïa kane ka jingpang. Ha kajuh ka por, ka sorkar jylla ka dei ban shimkhia ban ai jinghikai ïa ki paidbah kumno ban leh ïa katei ka CPR. Kane ka jinghikai ka dei ban long naduh ki skul, kolej, shlem treikam, Dorbar Shnong bad kumta ter-ter. Katei ka CPR ka long kaba donkam bha ban nang namar ngim lah ban tip kaei ka ban jia ha ka jingim briew. Lada baroh ki ïa nang ban leh ïa ka CPR, kan long ka jingïarap ha ka por ba don kiba ïoh ïa ka jingpang klongsnam. Ki ju ong ba lada lah ban leh ïa ka CPR ha ka por ba ïoh ïa ka jingpang klongsnam, ka don ka lad ïa uto u nongpang ban lait na ka jingkhlad.
Ka sorkar jylla kam dei ban pynslem ban pynsaphriang ïa ki jingtip bakongsan ha kaba ïadei bad kane ka jingpang kaba la i kumba ka la ktah naphang khlem don jingmap. Ngim dei ban ap haduh ban da jia kiei-kiei kiba sngewsih haba dang don ka por ban ïarap bad kumba la kdew haneng, ka jingai jinghikai ban leh ïa ka CPR. Kum kine ki jingpang kiba wan kyndit kynsan, donkam ïa ka jingïatiplang jong baroh kumno ban ïarap iwei ïa iwei pat.
